علوم قرآن و حدیث

چرا در دو آیه شبیه به هم، یک کلمه با دو شکل متفاوت (صابئون / صابئین) نوشته شده است؟

«إِنَّ الَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ الَّذِينَ هَادُواْ وَ الصَّابِئينَ وَ النَّصَارَى‏ وَ الْمَجُوسَ وَ الَّذِينَ أَشْرَكُواْ إِنَّ اللَّهَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّ اللَّهَ عَلىَ‏ كل شىءٍ شهيدٌ»؛ مسلّماً كسانى كه ايمان آورده‏ اند، و يهود و صابئان [ستاره ‏پرستان‏] و نصارى و مجوس و مشركان، خداوند در ميان آنان روز قيامت داورى مى‏ كند (و حق را از باطل جدا مى‏ سازد) خداوند بر هر چيز گواه (و از همه چيز آگاه) است.(1)

سؤال من در باره سوره قدر و ارتباط آن با امام زمان است. اولا ثابت کنید مراد از روح در این سوره، جبرئیل نیست. ثانیا اگر جبرئیل برای پیامبر قابل دیدن بود، می تواند برای امام زمان نیز قابل دیدن باشد و حتی می تواند وحی محسوب شود. آیا چنین است؟

در ابتدا به برخی از موارد استعمال روح در قرآن اشاره می شود: ـ گاهى به معنى روح مقدسى است كه پيامبران را در انجام رسالتشان تقويت مى ‏كرده: «وَ آتَيْنا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّناتِ وَ أَيَّدْناهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ»؛ ما دلائل روشن در اختيار عيسى بن مريم قرار داديم و او را با روح القدس تقويت نموديم.(1)

آیا آیات هر سوره قرآن به ترتیب و یک جا نازل شده است؟ مثلا سوره بقره که بزرگترین سوره قرآن است یک دفعه نازل شده یا در طول زمان به آیات ان کم کم افزوده شده؟ پیامبر از کجا می دانستند که آیه ای که بر ایشان نازل می شود مربوط به کدام سوره ناتمام است؟

نزول یکجا و از ابتدا تا انتها، در مورد سوره های زیادی به ویژه سوره های کوتاه، این گونه بوده است، ولی نه این که همه سوره ها از ابتدا تا انتها چنین باشند، خصوصا سوره های طولانی. لذا بر حسب روایات، سوره هایی بوده اند که پس از نزول سوره های دیگر، کامل شده اند.

منظور از عرش در این آیه چیست؟ «وَالْمَلَكُ عَلَى أَرْجَائِهَا وَيَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ يَوْمَئِذٍ ثَمَانِيَةٌ»؛ و فرشتگان در اطراف [آسمان]اند و عرش پروردگارت را آن روز هشت [فرشته ] بر سر خود بر مى‏ دارند.(حاقه، 17)

«وَ الْمَلَكُ عَلى‏ أَرْجائِها وَ يَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ يَوْمَئِذٍ ثَمانِيَةٌ»؛ فرشتگان در اطراف آسمان قرار مى‏ گيرند (و براى انجام مأموريت ها آماده مى‏ شوند) و آن روز عرش پروردگارت را هشت فرشته بر فراز همه آن ها حمل مى‏ كنند.(1)

«ولا تقف ما لیس لک به علم ان السمع والبصر والفواد کل اولئک کان عنه مسوولا»؛ از آن چه که نمی دانی پیروی نکن... . سوال: 1. در این آیه گفته شده که از آن چه که بدان علم نداری پیروی نکن. اگر ما به اسلام و یا به خداوند علم نداشتیم می توانیم از آن پیروی نکنیم؟ 2. قلب چیست؟ در علوم امروزی قلب یک عضوی از بدن است که خون به همه بخش های بدن پمپاژ می کند و ربطی هم به احساسات بدن ندارد. احساسات بدن مربوط می شود به مغز انسان و یک سری از هورمون های بدن. چرا مفهوم قلب با علم امروزی مغایرت دارد؟

مطلب اول: علم نداشتن و پیروی نکردن

لطفا درباره فرشتگان مردفین و مسومین اطلاعاتی بدید. مردفین و مسوّمین چه کسانی هستند؟

ـ آیات مرتبط: «بَلى‏ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا وَ يَأْتُوكُمْ مِنْ فَوْرِهِمْ هذا يُمْدِدْكُمْ رَبُّكُمْ بِخَمْسَةِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِكَةِ مُسَوِّمينَ»؛ آرى، (امروز هم) اگر استقامت و تقوا پيشه كنيد، و دشمن به همين زودى به سراغ شما بيايد، خداوند شما را به پنج هزار نفر از فرشتگان، كه نشانه ‏هايى با خود دارند، مدد خواهد داد.(1) «مُسَوَّمَةً عِنْدَ رَبِّكَ وَ ما هِيَ مِنَ الظَّالِمينَ بِبَعيدٍ»؛ (سنگ هايى كه) نزد پروردگارت نشاندار بود و آن، (از ساير) ستمگران دور نيست.(2)

قرآن کریم در تحدی خود، چه گروهی را دعوت به همانند آوری قرآن کرده است؟

در ابتدا به موارد تحدی در قرآن اشاره می شود: ـ تحدی به تمام قرآن « قُل لَّئنِ‏ِ اجْتَمَعَتِ الْانسُ وَ الْجِنُّ عَلىَ أَن يَأْتُواْ بِمِثْلِ هَاذَا الْقُرْءَانِ لَا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ كاَنَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيرًا»؛ بگو: اگر انسان ها و پريان (جن و انس) اتفاق كنند كه همانند اين قرآن را بياورند، همانند آن را نخواهند آورد هر چند يكديگر را (در اين كار) كمك كنند.(1) ـ تحدی به ده سوره از قرآن

آیات متشابه و محکم به چه معنی هستند؟ و چگونه یک آیه محکم را تشخیص می دهیم؟

در قرآن کریم آیات متعددی دال بر عصمت انبیاء، پیامبران و اولیای الهی است، اما از جمله آیاتی که دلالت بر عصمت پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) دارد آیه ذیل است: ـ آیه اول: «ما آتاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَديدُ الْعِقابِ»؛ آن چه را رسول خدا براى شما آورده بگيريد (و اجرا كنيد)، و از آن چه نهى كرده خود دارى نماييد و از (مخالفت) خدا بپرهيزيد كه خداوند كيفرش شديد است!.(1)

مگر در جريان خوردن از شجره ممنوعه، آدم و حوا، هر دو توبه نكردند؟ پس چرا در آيه 37 سوره بقره ضمير در "عليه" فقط به حضرت آدم (ع) باز می گردد و در واقع مفرد است؟ ! آيا توبه حوا پذيرفته نشد؟

هر دو توبه کرده اند: «قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنفُسَنَا وَ إِن لَّمْ تَغْفِرْ لَنَا وَ تَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسرينَ»؛ گفتند: پروردگارا! ما به خويشتن ستم كرديم! و اگر ما را نبخشى و بر ما رحم نكنى، از زيانكاران خواهيم بود.(1)