علوم قرآن و حدیث

در قرآن کریم آیات متعددی دال بر عصمت انبیاء، پیامبران و اولیای الهی است، اما از جمله آیاتی که دلالت بر عصمت پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) دارد آیه ذیل است: ـ آیه اول: «ما آتاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَديدُ الْعِقابِ»؛ آن چه را رسول خدا براى شما آورده بگيريد (و اجرا كنيد)، و از آن چه نهى كرده خود دارى نماييد و از (مخالفت) خدا بپرهيزيد كه خداوند كيفرش شديد است!.(1)

مگر در جريان خوردن از شجره ممنوعه، آدم و حوا، هر دو توبه نكردند؟ پس چرا در آيه 37 سوره بقره ضمير در "عليه" فقط به حضرت آدم (ع) باز می گردد و در واقع مفرد است؟ ! آيا توبه حوا پذيرفته نشد؟

هر دو توبه کرده اند: «قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنفُسَنَا وَ إِن لَّمْ تَغْفِرْ لَنَا وَ تَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسرينَ»؛ گفتند: پروردگارا! ما به خويشتن ستم كرديم! و اگر ما را نبخشى و بر ما رحم نكنى، از زيانكاران خواهيم بود.(1)

ختم سوره حشر در 40 روز باید چگونه باشد؟ آیا باید سر ساعت معین و یا رو به قبله و با وضو باشیم؟

پاسخ سؤالات شما به ترتیب، چنین است: 1. در کتاب "هزار و یک ختم"، از امام صادق علیه السلام نقل شده هر کس سوره مبارکه «حشر» را برای برآورده شدن حوایج، و حل مشکلات عظیم، چهل و یک روز، و هر روز یک بار بخواند حاجت او بر آورده و مشکلش حل شود. البته اگر یک روز هم بین آن فاصله افتاد باید ختم را از ابتدا انجام دهد. در این کتاب، ختم سوره «حشر» چهل روز، به گونه های دیگر هم ذکر شده:

خداوند متعال در آیه شریفه 19 از سوره یونس می فرماید: «و ما كان الناس الا امة وحدة فاختلفوا و لو لا كلمة سبقت من ربك لقضى بينهم فيما فيه يختلفون» منظور از کلمه ای که در ازل از حق سبقت یافته چیست؟ کدام کلمه است که از حق سبقت یافته؟

در آیه: «یا اَیُّها الَّذینَ ءامَنُوا اِجتَنِبُوا كَثیراً مِنَ الظَّنِّ اِنَّ بَعضَ الظَّنِّ اِثمٌ»، گفته از بسیاری از گمان ها بپرهیزید. یعنی ما باید به دیگران اعتماد داشته و اصلا ذهنیت بد نسبت به کسی نداشته باشیم؟

قرآن کریم چنین می فرماید: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثيراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ»؛ اى كسانى كه ايمان آورده‏ ايد! از بسيارى از گمان ها بپرهيزيد، چرا كه بعضى از گمان ها گناه است.(1)

منظور از تمثیل زن نوح و لوط در سوره تحریم چه كسی است؟

در ایه 28 سوره فتح آمده که پیامبر (ص) بر همه ادیان پیروز می شود و اسلام می شود دینی جهانی؛ اما می بینیم که چنین چیزی عینی نشده و هنوز هم ادیان الهی و غیر الهی در جهان هستند. از کجا معلوم می شود که مقصود این آیه حضرت محمد (ص) است؟ شاید منظور پیامبر دیگری باشد؟

«هُوَ الَّذي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدى‏ وَ دينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَ كَفى‏ بِاللَّهِ شَهيداً»؛ او كسى است كه رسولش را با هدايت و دين حق فرستاده تا آن را بر همه اديان پيروز كند و كافى است كه خدا گواه اين موضوع باشد!(1)

در آیه سوم سوره بقره، منظور از غیب، نماز و انفاق چیست؟

«الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَ يُقِيمُونَ الصَّلَوةَ وَ مِمّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ»؛ (پرهيزكاران) كسانى هستند كه به غيب [آن چه از حس پوشيده و پنهان است‏] ايمان مى ‏آورند و نماز را بر پا مى‏ دارند و از تمام نعمت ها و مواهبى كه به آنان روزى داده‏ ايم، انفاق مى ‏كنند.(1) غيب: نهان، نهفته، هر آن چه از ديده يا از علم نهان است.(2) غیب، در مقابل شهود است، و عبارت است از هر آن چه که از درک و حواس آدمی بیرون است، لذا اعم است از خداوند، وحی، قیامت.

ما وقتي به ائمه معصومين ـ كه آقايان هستند ـ سلام مي دهيم مي گوييم: السلام عليك ...، السلام عليكم ... . در مورد خانم ها (س) سلام دادن به چه صورت است؟ آيا بايد "كم" را "كن" بگوييم يا "ك" با فتحه را كسره بگوييم؟

برخی حالات کاف خطاب بدین قرارند: ـ "کَ" برای خطاب مفرد مذکر: «قالَ يا مُوسى‏ إِنِّي اصْطَفَيْتُكَ عَلَى النَّاسِ بِرِسالاتي‏ وَ بِكَلامي‏ فَخُذْ ما آتَيْتُكَ وَ كُنْ مِنَ الشَّاكِرينَ»(1)، «السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُه‏»(2)

سوره 15 قرآن، سوره حجر است. حجر در نام این سوره به چه معناست؟

نام این سوره، از این آیه شریفه گرفته شده است: «وَ لَقَدْ كَذَّبَ أَصحابُ الحِجْرِ الْمُرْسَلِينَ»؛ و «اصحاب حِجر» [قوم ثمود] پيامبران را تكذيب كردند!(1) اصحاب حجر، همان قوم ثمود هستند که پیامبرشان حضرت صالح (علیه السلام) بود. و حِجر، نام شهر یا سرزمینی است که آن ها در آن ساکن بودند.(2) حجر، شهرى بود در مسير كاروان مدينه و شام، در يك منزلى (نزدیکی) "وادى القرى" و در جنوب "تيمه" و امروز تقريبا اثرى از آن نيست.