علوم قرآن و حدیث

اصحاب «رس» چه كسانی بودند و عاقبت آن ها چه شده است؟

در قرآن در دو مورد سخن از اصحاب الرسّ به میان آمده، نخست در آیه 12 سوره ق، كه از تكذیب آن ها از پیامبرشان، سخن گفته شده، دوم در آیه 38 فرقان، كه بیان گر هلاكت و عذاب شدید اصحاب رس در ردیف قوم عاد و ثمود است، كه همانند آن ها بر اثر عذاب الهى ریشه كن و نابود شدند.

در هیچ جای قرآن نیامده که نوع حیوانات و گیاهان اولیه از چه چیزی آفریده شده اند. آیا آن ها هم از گل و خاک آفریده شده اند یا از مواد دیگر؟

الیاسین چه کسانی هستند؟ اگر منظور الیاس پیامبر و قوم او هستند آن ها چه برتری داشتند؟ چرا زیارتی در کتاب مفاتیح، به نام الیاسین نیست؟

خداوند متعال در آیه 130 سوره صافات می فرماید: «سَلَامٌ عَلَى إِلْ ياسِينَ»، سلام بر الياسين.(1) تعبير به الياسين به جاى الياس يا به خاطر اين است که الياسين لغتى در واژه الياس بود، و هر دو به يک معنى است، و يا اشاره به الياس ‍ و پيروان او است که به صورت جمعى آمده است.(2)

آیا خضر (علیه السلام) پیامبر بوده است؟ آیا مانند امام زمان، حکومت خواهند کرد؟ آیا سرباز و یار امام خواهند بود و یا به عنوان پیامبر، رسالتی را بر عهده خواهند داشت؟

در قرآن مجید صریحاً نامی از خضر برده نشده است، و از رفیق یا استاد حضرت موسی تنها به عناوینی که بیانگر مقام عبودیت و علم و دانش خاص اوست یاد شده است. «فَوَجَدا عَبْداً مِنْ عِبادِنا آتَیْناهُ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنا وَ عَلَّمْناهُ مِنْ لَدُنَّا عِلْماً»؛ (در آن جا) بنده‏ اى از بندگان ما را یافتند كه رحمت (و موهبت عظیمى) از سوى خود به او داده، و علم فراوانى از نزد خود به او آموخته بودیم.(1)

آیا در صدر اسلام نیز ادعای افسانه بودن قرآن وجود داشته است؟ با توجه به آیه (انفال/31) معلوم می شود که اعراب آن دوران خوب می دانستند قرآن افسانه است، اما مسلمانان امروز این را نمی فهمند.

«وَ إِذَا تُتْلىَ‏ عَلَيْهِمْ ءَايَاتُنَا قَالُواْ قَدْ سَمِعْنَا لَوْ نَشَاءُ لَقُلْنَا مِثْلَ هَاذَا إِنْ هَاذَا إِلَّا أَسَطِيرُ الْأَوَّلِين‏»؛ و هنگامى كه آيات ما بر آن ها خوانده مى‏ شود، مى‏ گويند: «شنيديم (چيز مهمّى نيست) ما هم اگر بخواهيم مثل آن را مى‏ گوييم اينها همان افسانه‏ هاى پيشينيان است!» (ولى دروغ مى‏ گويند، و هرگز مثل آن را نمى ‏آورند).(1)

چرا در دو آیه شبیه به هم، یک کلمه با دو شکل متفاوت (صابئون / صابئین) نوشته شده است؟

«إِنَّ الَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ الَّذِينَ هَادُواْ وَ الصَّابِئينَ وَ النَّصَارَى‏ وَ الْمَجُوسَ وَ الَّذِينَ أَشْرَكُواْ إِنَّ اللَّهَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّ اللَّهَ عَلىَ‏ كل شىءٍ شهيدٌ»؛ مسلّماً كسانى كه ايمان آورده‏ اند، و يهود و صابئان [ستاره ‏پرستان‏] و نصارى و مجوس و مشركان، خداوند در ميان آنان روز قيامت داورى مى‏ كند (و حق را از باطل جدا مى‏ سازد) خداوند بر هر چيز گواه (و از همه چيز آگاه) است.(1)

سؤال من در باره سوره قدر و ارتباط آن با امام زمان است. اولا ثابت کنید مراد از روح در این سوره، جبرئیل نیست. ثانیا اگر جبرئیل برای پیامبر قابل دیدن بود، می تواند برای امام زمان نیز قابل دیدن باشد و حتی می تواند وحی محسوب شود. آیا چنین است؟

در ابتدا به برخی از موارد استعمال روح در قرآن اشاره می شود: ـ گاهى به معنى روح مقدسى است كه پيامبران را در انجام رسالتشان تقويت مى ‏كرده: «وَ آتَيْنا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّناتِ وَ أَيَّدْناهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ»؛ ما دلائل روشن در اختيار عيسى بن مريم قرار داديم و او را با روح القدس تقويت نموديم.(1)

آیا آیات هر سوره قرآن به ترتیب و یک جا نازل شده است؟ مثلا سوره بقره که بزرگترین سوره قرآن است یک دفعه نازل شده یا در طول زمان به آیات ان کم کم افزوده شده؟ پیامبر از کجا می دانستند که آیه ای که بر ایشان نازل می شود مربوط به کدام سوره ناتمام است؟

نزول یکجا و از ابتدا تا انتها، در مورد سوره های زیادی به ویژه سوره های کوتاه، این گونه بوده است، ولی نه این که همه سوره ها از ابتدا تا انتها چنین باشند، خصوصا سوره های طولانی. لذا بر حسب روایات، سوره هایی بوده اند که پس از نزول سوره های دیگر، کامل شده اند.

منظور از عرش در این آیه چیست؟ «وَالْمَلَكُ عَلَى أَرْجَائِهَا وَيَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ يَوْمَئِذٍ ثَمَانِيَةٌ»؛ و فرشتگان در اطراف [آسمان]اند و عرش پروردگارت را آن روز هشت [فرشته ] بر سر خود بر مى‏ دارند.(حاقه، 17)

«وَ الْمَلَكُ عَلى‏ أَرْجائِها وَ يَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ يَوْمَئِذٍ ثَمانِيَةٌ»؛ فرشتگان در اطراف آسمان قرار مى‏ گيرند (و براى انجام مأموريت ها آماده مى‏ شوند) و آن روز عرش پروردگارت را هشت فرشته بر فراز همه آن ها حمل مى‏ كنند.(1)

«ولا تقف ما لیس لک به علم ان السمع والبصر والفواد کل اولئک کان عنه مسوولا»؛ از آن چه که نمی دانی پیروی نکن... . سوال: 1. در این آیه گفته شده که از آن چه که بدان علم نداری پیروی نکن. اگر ما به اسلام و یا به خداوند علم نداشتیم می توانیم از آن پیروی نکنیم؟ 2. قلب چیست؟ در علوم امروزی قلب یک عضوی از بدن است که خون به همه بخش های بدن پمپاژ می کند و ربطی هم به احساسات بدن ندارد. احساسات بدن مربوط می شود به مغز انسان و یک سری از هورمون های بدن. چرا مفهوم قلب با علم امروزی مغایرت دارد؟

مطلب اول: علم نداشتن و پیروی نکردن