علوم قرآن و حدیث

منظور از کلمه روح در آیه «تنزل الملائکه و الروح» چیست؟

در آیه 4 سوره مبارکه قدر به نزول فرشتگان همراه با «روح» اشاره شده است که برای تقدیر امور عالم، در شب قدر، بر انسان کامل نازل می شوند. در اين كه منظور از روح چيست، چند نظریه مطرح شده:

قسمت مورد اشاره شما از آیه کریمه، چنین است: «...ثُمَّ نُخْرِجُكُمْ طِفْلاً ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ وَ مِنْكُمْ مَنْ يُتَوَفَّى وَ مِنْكُمْ مَنْ يُرَدُّ إِلى‏ أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْلا يَعْلَمَ مِنْ بَعْدِ عِلْمٍ شَيْئاً...»؛ ... بعد شما را بصورت طفل بيرون مى ‏آوريم؛ سپس هدف اين است كه به حدّ رشد و بلوغ خويش برسيد. در اين ميان بعضى از شما مى ‏ميرند؛ و بعضى آن قدر عمر مى ‏كنند كه به بدترين مرحله زندگى (و پيرى) مى ‏رسند؛ آن چنان كه بعد از علم و آگاهى، چيزى نمى ‏دانند... .(1)

آیا منظور از "مسجد" در آیه 17 سوره توبه خصوص مسجدالحرام است؟

تعبیر "غول" و "ینزفون" در آیه 47 سوره صافات چه چیزهایی را از شراب های بهشتی دور می سازد؟

«لا فيها غَوْلٌ وَ لا هُمْ عَنْها يُنْزَفُونَ»؛ شرابى كه نه در آن مايه تباهى عقل است، و نه از آن مست مى‏ شوند.(1) در این آیات کریمه ـ که بیانگر نعمات و پاداش های بهشتی بندگان مخلص خداست ـ از نعمت شراب طهور الهی یاد می کند. این شراب فقط در نامش با شراب های دنیوی ـ که مست کننده و زایل کننده عقل اند ـ شباهت دارد اما ماهیتش چیز دیگری است. پیش تر در «اینجا» درباره تفاوت های شراب دنیوی و شراب بهشتی مباحثی از آیات کریمه قرآن عرض کرده ام که ان شاء الله مطالعه می فرمایید.

در قرآن آمده است که وقتی خداوند به موسی فرمان داد به سوی فرعون برو، گفت می ترسم؟ آیا اصولا درست است که پیامبر خدا در راه اجرای فرمان خدا بترسد؟

پیامبران در راه تبلیغ امر الهی از هیچ چیز واهمه ای ندارند و جز از خدا نمی ترسند: «الَّذينَ يُبَلِّغُونَ رِسالاتِ اللَّهِ وَ يَخْشَوْنَهُ وَ لا يَخْشَوْنَ أَحَداً إِلاَّ اللَّهَ وَ كَفى‏ بِاللَّهِ حَسيباً»؛ همان كسانى كه پيام هاى خدا را ابلاغ مى‏ كنند و از او مى‏ ترسند و از هيچ كس جز خدا بيم ندارند. و خدا براى حسابرسى كفايت مى‏ كند.(1)

سلام و تحيت از منظر قرآن چه جايگاهی دارد؟

سلام، نامى از نام‏ هاى خداست‏. سلام، تحيّت اهل بهشت به يكديگر است. سلام، تحيت‏ فرشتگان به هنگام ورود به بهشت است. سلام، پيام پروردگار رحيم است. سلام، پذيرايى شب قدر است. سلام، اولين حق هر مسلمان بر ديگرى است. سلام، كليد شروع هر كلام و نوشته‏ اى است. سلام، امان نامه از هرگونه ترس و شرّى است. سلام، ساده‏ ترين عمل نيک است. سلام، نشانه تواضع و فروتنى است. سلام، عامل محبت و الفت است. سلام، اظهار صلح و مسالمت است. سلام، اولين تحفه و هديه دو انسان است. سلام، آرزوى سلامتى براى بندگان خداست.

این که هر کسی می تواند قرآن را هر طور که می خواد به عقل خودش تفسیر کند آیا ضعف قرآن نیست؟ و چرا قرآن به گونه ایی است که ما نمی توانیم آن را بفهمیم و احتیاج به یک علم فوق العاده دارد تا بتوانیم درست تفسیرش کنیم، آن هم با کلی اما و اگر؟

در جواب باید عرض کنم که :براى همگان بهره‏ مندى از معارف قرآن تا حدودى ممكن است، امّا براى فهم آن به عنوان منبع اساس معرفت دينى نيازمنديم كه ابزارهاى خاص آن را بيابيم و حدود استفاده از هر يک از آن ها و ميزان تأثير و اعتبار آن ها را بدانيم. مهم‏ ترين ابزارها براى فهم قرآن، عبارت است از: 1. ادبيات و قواعد زبان‏ شناختى

آیا آیه «قل جاءالحق و زهق الباطل ...» اشاره به قیام امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه) دارد؟

در آیه مورد بحث باید به این نکته اشاره گردد که بعضى از روايات، جمله «جاءَ الْحَقُّ وَ زَهَقَ الْباطِلُ» را به قيام مهدى (عجل الله تعالی فرجه) تفسيرکرده اند، امام باقر (علیه السلام ) می فرمایند: مفهوم اين سخن الهى اين است كه: «اذا قام القائم ذهبت دولة الباطل»؛ هنگامى كه امام قائم( علیه السلام) قيام كند دولت باطل برچيده مى‏ شود.(1)

فرق معجزه که در قرآن به آن اشاره شده، با نبوغ نوابغ در چیست؟

معجزه هیچ شباهتى با کار نوابغ ندارد؛ زیرا معجزه کارى است که اساساً از قدرت هر انسانى بیرون است؛ در حالى که ممکن است در مقابل هر نابغه اى فردى همانند او پیدا شود و مقابله به مثل کند.

آیا داستان هایی که در قرآن کریم مطرح شده با همه جزئیات شان مانند داستان حضرت سلیمان، حقیقی بوده یعنی عینیت داشته است یا فقط «بیان تمثیلی» برخی از وقایع تاریخی جهت هدایت بشر است؟

قصص قرآن با همه ی جزئیاتش جزء اخبار غيبى است که خداوند متعال آن را بر بندگان خود بیان فرموده است. سوره‏ هاى قرآنى حاوى اخبار زيادى از قرون اوّليه بشر و امّت هاى پيشين و قوانين و عادات رايج ميان آن هاست؛ از شروع زندگى فطرى و ابتدائى تا هنگام بعثت پيامبر.