عقاید ، خداشناسی
عقاید
دین حنیف چیست؟ چرا خداوند گفته دین حنیف و نگفته دین اسلام؟
برخی آیات مرتبط: «فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنيفاً فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْها»(1) «إِنَّ إِبْراهيمَ كانَ أُمَّةً قانِتاً لِلَّهِ حَنيفاً وَ لَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكينَ»(2) «قُلْ إِنَّني هَداني رَبِّي إِلى صِراطٍ مُسْتَقيمٍ ديناً قِيَماً مِلَّةَ إِبْراهيمَ حَنيفاً وَ ما كانَ مِنَ الْمُشْرِكينَ»(3)
چه کارهایی از سوی خداوند، برای مؤمنان حرام شده؟ و لیست گناهان کبیره چیست؟
شمارش و به قلم آوردن محرمات الهی، چندان آسان و چه بسا مقدور نیست زیرا هر آن چه که مخالفت با فرمان الهی باشد حرام است، و این هم شامل انجام محرمات می شود و هم شامل ترک واجبات. افزون بر این که یک موردی با توجه به شرائط و موقعیتی می توانند جزو محرمات قرار بگیرد، و همان مورد در شرائطی دیگر می تواند واجب باشد؛ یعنی شرائط و موقعیت ها هم در واجب یا حرام بودن امری دخیل هستند، لذا نمی توان واجبات و محرمات را محصور نمود و در شمارش خاصی محدود کرد.
خلقت انسان از گِل و لای یا آب یا خون بسته؟
در ابتدا به برخی آیات مرتبط اشاره می شود: «وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ مِنْ صَلْصالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ»؛ ما انسان را از گِل خشكيده اى (همچون سفال) كه از گِل بد بوى (تيره رنگى) گرفته شده بود آفريديم.(1) «خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ صَلْصالٍ كَالْفَخَّارِ»؛ انسان را از گِل خشكيده اى همچون سفال آفريد.(2) «خَلَقَ الْانسَانَ مِنْ عَلَقٍ»؛ همان كس كه انسان را از خون بسته اى خلق كرد.(3)
معنای كلمه مبارک «الله» چيست؟
در معنای لغوی «الله» آمده: ممکن است كلمه (إله) از ماده (أَ لَ هَ) باشد، كه به معناى پرستش است؛ و اگر خداوند را إله گفته اند، چون مألوه و معبود است، ممكن هم هست از ماده (وَ لَ هَ) باشد، كه به معناى تحير و سرگردانى است؛ یعنی عقول بشر در شناسايى او حيران و سرگردان است.(1) علامه طباطبایی(ره) در تفسیر این کلمه چنین می آورد:
چرا در «بسم الله الرحمن الرحیم» تنها به دو صفت خداوند اشاره شده است؟
چون خداوند به واسطه رحمان و رحیم بودنش، مستحق عبادت گردیده است، این دو صفت را در «بسم الله الرحمن الرحیم» بطور خاص بیان فرموده است. به بیان دیگر این که، آن قدر رحمانیت و رحیمیت خداوند نسبت به مخلوفات و بندگان ـ در مقایسه با سایر صفات الهی ـ وسیع و گسترده است که شایسته بوده پس از ذکر «الله» که جامع اسماء و صفات است، بطور خاص مورد توجه قرار گیرد و ذکر شود.
باتوجه به تفاوت زبان مردم جهان، چگونه قرآن می تواند كتاب هدايت جهانی باشد؟
قرآن بر قوم عرب نازل شده و بطور طبیعی و منطقی، زبان آن هم باید عربی باشد: «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ بِلِسانِ قَوْمِه»(1) از طرفی قرآن به هر زبانی نازل می شد، بالاخره دیگرانی بودند که زبانشان متفاوت بود، زیرا زبان مشترک جهانی نداریم؛ پس باز هم این سؤال مطرح می شد. به بیان دیگر، با نبود زبان مشترک جهانی، ممکن نیست کتابی آسمانی به همه زبان ها نازل شود.
پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) فرمودند: «كل امر ذى بال لم يبداء فيه باسم الله فهو اءبتر»؛ هر كارى كه با نام خدا آغاز نگردد ابتر است! چرا كاري كه با نام خدا آغاز نشود ابتر است؟
"كُلُّ أَمْرٍ ذِي بَالٍ لَمْ يُذْكَرْ «بِسْمِ اللَّهِ» فِيهِ فَهُوَ أَبْتَر"؛ هر كار اهميت دارى كه با «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيم» شروع نشود ابتر (بى بركت و بى نتيجه) است.(1) اگر منظورتان از چرا، چرای تشریعی است باید گفت چون خود خداوند باقى و فنا ناپذير است، لذا هر آن چه به خاطر رضاى او و به نام او انجام شود نیز باقى مى ماند و فنا ندارد.
چرا پاداش زهد در قرآن حوری بهشتی است؟
برخی آیات مرتبط:
چرا هیچ یک از ائمه (علیهم السلام) تفسیر قرآن ننوشته اند؟
در این زمینه چند نکته عرض می شود: 1. پس از رحلت پیامبر (صلی الله علیه و آله) به دستور خلیف دوم، تا حدود صد سال، نشر حدیث و نقل روایت، ممنوع بود و متخلفین به شدت مجازات می شدند. 2. اهلبیت پیامبر (صلی الله علیه و آله) در همه دوران ها ـ به غیر از دوران امام باقر و امام صادق (علیهما السلام) ـ در تنگنا و محدودیت خاصی بودند. اگر حکومت ها این همه جنگ و مبارزه و زندان و ... بر ایشان تحمیل نمی کردند معارف بیشتری از ایشان نشر پیدا می کرد و شبهات بیشتری روشن و پاسخدهی می شد.
خداوند چگونه اعمال انسان را حسابرسی می کند؟ بعضی آیات از حبط کامل اعمال می گویند، و برخی از تبدیل حسنات به سیئات، و بعضی آیات می گویند هر ذره ای عمل کرده باشید همان را می بینید؟ برخی از این آیات با عدالت ناسازگار است.
تضاد و تباینی بین آیات فوق نیست. آیاتی مانند «فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ وَ مَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ»، كه صريح است در اين كه هر كس هر عملى از خوب يا بد انجام دهد جزاى آن را مى بيند(1)، توسط آیاتی که موضوع حبط اعمال (به صورت کلی یا جزیی) را مطرح می کنند، توضیح داده می شوند.