علوم قرآن و حدیث

پرسش:

خداوند در قرآن کریم بارها فرموده اکثریت مردم نمی‌فهمند، نمی‌دانند و شکر گذار نیستند. آیا از نظر قرآن دموکراسی امری غیر دینی است؟ جمهوریت نظام دینی چه معنایی خواهد داشت؟

پاسخ:

پرسش:

در روایتی از رسول‌الله صلی‌الله علیه و آله نقل شده است که هر کسی بعد از ماه رمضان «شش روز از ماه شوال را روزه بگیرد؛ اجرش همچون روزه گرفتن در تمام دهر هست». آیا این روایت معتبر است؟ 

پاسخ:

روایتی به نقل از پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله وجود دارد که در آن سفارش به روزه گرفتن شش روز اول ماه شوال (بعد از عید فطر) شده است، متن این حدیث چنین است:

مَنْ صَامَ رَمَضَانَ ثم صَامَ سِتَّهً أیام مِنْ شَوَّالٍ فَکَأَنَّمَا صَامَ السنهَ.(۱)

پرسش:
در برخی از روایت آمده است که «ماه مبارک رمضان همیشه سی روز است» و ظاهراً بعضی از علمای شیعه مانند «شیخ صدوق» نیز ماه رمضان را همیشه سی روز می‌داند، حال سؤالم این است که این روایات معتبر هستند و دیدگاه شیخ صدوق درست است؟

پرسش:

 اگر کسی در راه علم خیلی زحمت بکشه و در آینده به دیگران خیلی کمک بکنه و هدفش فقط خدمت به خلق خدا باشه آدم بسیار خوبی باشه و اخلاق خوبی داشته باشه اما نماز نخونه، خدا در روز قیامت و یا در عالم برزخ به خاطر اینکه نماز نخونده دیگه به کار‌های خوب دیگش نگاه نمی‌‌شه و اون رو عذاب میده؟

پاسخ:

پرسش:

پدیده وحی خالی از عناصر فرهنگی اعراب جاهلیت نیست؛ مثلاً سحر و جن، الفاظ و واژگانی هستند که در ذهن اعراب رسوخ کرده بود و در متن تاریخی آن دوره رایج و مقبول بود و بخشی از سنت فکری اعراب جاهلیت شده بود. استفاده خدا از این واژگان در قرآن را نباید به شکل معرفت بخش تلقی کرد و این‌ها را حقایقی فیزیکی یا متافیزیکی به‌حساب آورد. خدا برای سخن گفتن با اعراب، همان‌طور که به زبان آن‌ها سخن گفت، بر اساس فرهنگ غیرعلمی آن‌ها با آن‌ها سخن گفت.

پاسخ:

پرسش :

آیا این روایت " لَولاكَ لَما خَلَقْتُ الأفلاك -لَوْلاعَلِی لَما خَلَقتُكَ- لَولا فاطمةُ لَما خَلَقْتُكُما" که خطاب به رسول خدا(صلی الله علیه وآله) می‌باشد، با آیات قرآن منافات ندارد؟

پاسخ:

روایت مذكور كه حدیثی قدسی است در كتب مشهور همان بند اول آن آمده است كه خطاب به پیامبر(صلی الله علیه وآله) خداوند متعال فرموده كه: «لَولاكَ لَما خَلَقْتُ الأفلاك» و در برخی از كتب، بند دوم «لو لا علی لما خلقتك» و در برخی دیگر نیز بند سوم «لو لا فاطمه لما خلقتكما» هم آمده است.(۱) و لذا كل این روایت در منابع معتبر روایی به صورت مستند ذكر نشده است.

پرسش:

پیامبر می‌فرمایند شیاطین در ماه رمضان در غل و زنجیر هستند، پس چرا باز هم گناه می‌کنیم؟

پاسخ:

در فرازی از خطبه شعبانیه، از پیامبر اسلام(ص) در فضیلت ماه رمضان آمده است: «وَ الشَّیاطِینَ مَغْلُولَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّكُمْ أَنْ لَا یسَلِّطَهَا عَلَیكُمْ» (شیاطین در این ماه در زنجیر هستند، از پروردگارتان بخواهید آن‌ها را بر شما مسلط نسازد). در معنای این روایت چند امر محتمل است:

پرسش:

چرا خداوند ماه رمضان را مبارک خوانده است؟

پاسخ:

واژه «بركت» به فزونی و رشد(۱) همراه با ثبات و دوام معنا شده است.
روزها و زمان‌ها به خودی خود نه دارای برکت هستند و نه خالی از آن می باشند. مبارک بودن برخی از ایام مانند ماه رمضان به دلیل خیرات و عنایات و نعماتی است که از جانب خدای متعال به مؤمنین می رسد که در نتیجه نوع رفتاری است که مؤمنین از خود بروز می دهند.

پرسش:

براي آشنايي بيشتر با معارف قرآن کريم، در دوره‌های مختلف سنی و سطوح مختلف علمی، چه تفاسیری مطالعه کنیم؟

پاسخ:

پرسش:

بر اساس روایات معصومان علیهم السلام، عید نوروز مورد تایید اسلام است؟

پاسخ:

اسلام پس از گسترش در میان جوامع، نسبت به آداب‌ و رسوم آن‌ها نیز نظراتی داشته است. به ‌عنوان‌ مثال اعمالی مانند شرک و بت‌پرستی از نظر اسلام مردود شمرده شده و غیرقابل‌قبول هستند. در مقابل برخی آداب‌ و رسوم نیز مورد تائید اسلام قرار گرفتند. نوروز ایامی است که در بین ایرانیان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. این موضوع از مواردی است که اهل‌بیت (علیهم‌السلام) در مورد آن نظر داده‌اند. در ادامه روایاتی که در این موضوع بیان‌شده‌اند ارائه و بررسی می‌شوند.