عقل
این که شریعت عقل را به عنوان میزان برای گزاره های شهودی در نظر گرفته اند به چه معناست؟
گزاره های شهودی، حقایقی هستند که انسان آنها را به علم حضوری درک می کند، و طبیعتا خطا و اشتباه در آن راه ندارد؛ منتهی انسان ممکن است در تفسیر، تبیین، و انتقال آن به دیگران خطا کند.
منظور ازعجز عقل در ادراک حقایق شهودی چیست؟
پاسخ به این پرسش، در قالب چند نقل قول از عارفان نامدار ارائه می شود:
قلب سلیم، به استناد قرآن و حدیث چگونه است؟
در قرآن کريم خدای متعال می فرماید: «وَ لا تُخْزِنِي يَوْمَ يُبْعَثُونَ يَوْمَ لا يَنْفَعُ مالٌ وَ لا بَنُونَ إِلاَّ مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ» و روزي كه (مردم) برانگيخته مي شوند رسوايم مكن. روزي كه هيچ مال و فرزندي سود نمي دهد. مگر كسي كه دلي پاك به سوي خدا بياورد.(1)
با وجود عقل و با توجه به اینکه لطف مقرّب فقط اثر مثبت در تحقق هدف دارد، چرا گفته می شود لطف مقرب بر خدا واجب است و با نبودش نقض غرض حاصل می شود؟
پاسخ سؤال شما را در قالب نکاتی تقدیم می کنیم:
شعور یعنی چه و در فقه چه معادلی دارد؟ آیا وجدان می تواند همان شعور باشد؟
معنی لغوی:
شعور به معنی علم و ادراک دقیق است. کتاب فروق اللغه فرق علم و شعور را در دقت دانسته است.(1)
وجدان، مصدر از وجد به معنی وجود یافتن، یافتن و واجد و دارای چیزی شدن است. وجود در برابر عدم است.(2)
منظور امام علی (علیه السلام) از دانش و عقل در حدیث چیست؟ «هر که دانشش بیشتر از عقلش باشد، آن دانش وبال گردنش می شود.» (میزان الحکمه ج ۸ ص۱۱۱)
