اخلاقی

پرسش:

دو روایت از امام صادق(علیه السلام) نقل‌شده است که «همانا خدا دانست که ارتکاب گناه برای مؤمن از خودبینی بهتر است و اگر چنین نبود، هرگز مؤمنی به گناهی دچار نمی‌شد» و «خدا می‌داند که گناهی که از اعضا و جوارح مؤمن سرمی زند برای او بهتر است از عجب که از گناهان قلبی است» بر اساس این روایات، ظاهراً گناه «عُجب» خیلی بزرگ است؟ لطفاً توضیحی در مورد این دو روایت و همچنین تعریف «عجب» بر اساس روایات بیان کنید، آیا در روایات، راه‌هایی برای درمان و مقابله آن بیان‌شده است؟

پاسخ:

پرسش:

آیا امکان دارد که منافق باشم ولی خودم خبر نداشته باشم؟ 

پاسخ:

پرسش:
آیا در عصر ظهور امام زمان(عج الله تعالی فرجه الشریف) و کشته شدن شیطان باز هم ظلم و گناه وجود دارد؟

پاسخ:

دوران ظهور حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف و بعد از آن، از ویژگی‌های ممتازی برخوردار است که جوامع بشری تاکنون به خود ندیده‌اند. عدالت‌گستری، وفور رزق و روزی، کامل شدن علم و عقل و... در برخی روایات وارد شده که در این دوران، شیطان نیز کشته می‌شود و درنتیجه در جهان پس از ظهور، اثری از ابلیس و شیطان و قریب‌هایش نیست. در ادامه در قالب نکاتی به توضیح بیشتر می‌پردازیم.

پرسش:

آیا بعد از توبه همه گناهان ما پاک خواهد شد؟ هر چه که باشد؟ انسان مثل قبل از انجام آن گناه می‌شود؟

پاسخ:

«غيبت» يعني پشت سر ديگران بدگويي كردن و سخن ناخوشايند گفتن است. اين تعريف با شمول و عمومي كه دارا است، ‌شامل انواع غيبت، بهتان، تهمت، فحش و حتي ذكر عيوب آشكار نيز مي‌شود، حال آن كه هر يك از اين‌ها در اصطلاح تعريف خاصي داشته و از نظر شرعي داراي احكام ويژه اي است و همه ‌آن‌ها از مصاديق غيبت به شمار نمي‌روند. بنابراين مفهوم غيبت در لغت مفهومي است اعم از غيبت مصطلح و در احاديث نيز گاهي به همين معنا (مفهوم عام) اطلاق شده است.

در چه مواقعی دروغ گفتن جایز است؟

دروغ به لحاظ اخلاقی از بزرگترین گناهان است و به لحاظ شرعی از حرام های مسلم شریعت است، زیرا كلید تمامی بدی ها و سرمنشأ همه شرها است. امام حسن عسكری علیه السلام در این زمینه فرموده اند: تمام خباثت ها در خانه ای قرار دارد و كلیه آن خانه، دروغ است.(1)

صبر و استقامت عصاره همه فضیلت­ها و خمیرمایه همه سعادت ها و ابزار وصول به هر گونه خوشبختى است. انسان بدون صبر هم در جهات مثبت به جایى نمى­ رسد و هم در برابر عوامل منفى شکست مى­ خورد، چرا که صابر نبودن مساوى با شکست است. به همین دلیل کلید اصلى پیروزى ­ها، صبر است.

به طور کلی برای تقویت صبر و بردباری راه های مختلفی وجود دارد، در ذیل به برخی اشاره می شود:
۱. تقویت پایه ‏های ایمان:
هر قدر ایمان انسان به حکمت و رحمت پروردگار بیش‏تر باشد، صبر او نیز افزون‏تر خواهد بود. امیرمؤمنان (علیه السلام) می‏فرماید: «اساس و ریشه صبر، ایمان و یقین خوب نسبت به خداوند است».(1)

پرسش :

من خیلی تلاش کردم که صبرم رو بالا ببرم وبه اطف خدا تا حدود زیادی موفق هم بوده ام . اما گاهی عصبانی می شوم و کنترل این وضعیت برایم بسیار مشکل می شود .

لطفا توصیه های کاربردی برای کنترل خشم رو به من بفرمایید .

پاسخ :

راهکارهای علمی، روانشناسی و دینی در زمینه کنترل و غلبه بر خشم وجود دارد. در ابتدا آثار و فوائد كنترل خشم در روايات را بررسی می کنیم:

قطعا چنین کاری سخت است و به همین خاطر است که از کنترل نفس به جهاد اکبر تعبیر فرموده اند.
اولا توجه بفرمایید که اگر کار راحتی بود، چنین اجر و پاداشی برایش منظور نمی شد.
نابرده رنج، گنج میسر نمی شود.
 ثانیا راهکارهای عملی براى کنترل نگاه را نیز توجه بفرمایید:
۱- خداباورى: اعتقاد به خدا و یقین داشتن به این که انسان در محضر او است و خدا ناظر بر تمام احوال و درون آدمى است، به انسان کمک مى‏کند نگاه خود را کنترل نماید. امام صادق(علیه السلام) مى‏فرماید: «فروبستن چشم از گناه میسّر نیست مگر این که انسان عظمت و جلال پروردگار را در قلبش دیده باشد».

پرسش:

من مدتی است که در نماز حواس‌پرت شدم و گریه هم نمی‌کنم. برخی می‌گویند دچار قساوت قلب شدم! منظور از قلب چیست؟ چه عواملی باعث قساوتش می‌شود و راهکار درمان چیست؟ ممنون که کامل راهنمایی می‌کنید.

پاسخ:

قلب یکی از پرکاربردترین واژه‌های استفاده‌شده در منابع دینی است که در مورد آن زیاد مطلب وجود دارد. یکی از مفاهیمی که در این مورد مطرح است واژه قساوت قلب است که به معنای سختی و تاریکی دل است که در مورد عوامل و راه‌کار رفع آن لازم است نکاتی خدمت شما عرض کنیم: