محدوده قوام بودن مرد بر زن
منظور از «الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّساءِ» چیست؟ و حدود این قیومت تا کجاست؟ [چون آقایان از این آیه سوء استفاده می کنند]
قرآن کریم در اين جا تصريح مى كند كه مقام سرپرستى بايد به مرد داده شود: «الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّساءِ»؛ مردان سرپرست و نگهبان زنان هستند.(1)
البته مقصود از اين تعبير استبداد و اجحاف و تعدى نيست بلكه منظور رهبرى واحد منظم، با توجه به مسئوليت ها و مشورت هاى لازم است.
ايـن مسئله در دنياى امروز بيش از هر زمان روشن است كه اگر هيئتى (حتى يک هيئت دو نفرى) مأمور انجام كارى شود حتما بايد يكى از آن دو (رئيس) و ديگرى (معاون يا عضو) باشد وگرنه هرج و مرج در كار آن ها پيدا مى شود، سرپرستى مرد در خانواده نيز از همين قبيل است.
و اين موقعيت به خاطر وجود خصوصياتى در مرد است، مانند ترجيح قدرت تفكر او بر نيروى عاطفه و احساسات (به عكس زن كه از نيروى سرشار عواطف بيشترى بهره مند است)؛ و ديگرى داشتن بنيه و نيروى جسمى بيشتر، كه با اولى بتواند بينديشد و نقشه طرح كند و با دومى بتواند از حريم خانواده خود دفاع نمايد.
به علاوه تعهد او در برابر زن و فرزندان نسبت به پرداختن هزينه هاى زندگى، و پرداخت مهر و تأمين زندگى آبرومندانه همسر و فرزند، اين حق را به او مى دهد كه وظيفه سرپرستى به عهده او باشد.
البته ممكن است زنانى در جهات فوق بر شوهران خود امتياز داشته باشند ولى شايد كرارا گفته ايم كه قوانين به تک تک افراد و نفرات نظر ندارد بلكه نوع و كلى را در نظر مى گيرد، و شكى نيست كه از نظر كلى، مردان نسبت به زنان براى اين كار آمادگى بيشترى دارند، اگر چه زنان نيز وظايفى مى توانند به عهده بگيرند كه اهميت آن مورد ترديد نيست.
جمله بعد اشاره به همين حقيقت است زيرا در قسمت اول مى فرمايد: «بِما فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلى بَعْضٍ»؛ اين سرپرستى به خاطر تفاوت هايى است كه خداوند از نظر آفرينش، روى مصلحت نوع بشر ميان آن ها قرار داده.
در قسمت ديگر مى فرمايد: «وَ بِما أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوالِهِمْ»؛ و نيز اين سرپرستى به خاطر تعهداتى است كه مردان در مورد انفاق كردن و پرداخت هاى مالى در برابر زنان و خانواده به عهده دارند.
ولى ناگفته پيدا است كه سپردن اين وظيفه به مردان نه دليل بالاتر بودن شخصيت انسانى آن ها است و نه سبب امتياز آن ها در جهان ديگر، زيرا آن صرفا بستگى به تقوى و پرهيزگارى دارد، همان طور كه شخصيت انسانى يک معاون از يک رئيس ممكن است در جنبه هاى مختلفى بيشتر باشد اما رئيس براى سرپرستى كارى كه به او محول شده از معاون خود شايسته تر است.(2)
ـــــــــــــــــــ
(1) نساء/ 34.
(2) تفسیرنمونه، ج 3، ص 411 تا 413.
http://www.askquran.ir/thread34169.html#post583951
