اخلاقی

پرسش:
در باره عزت نفس چند سوال داشتم:
الف: آیا احساس حقارت در مقابل عزت نفس قرار دارد؟
ب: تفاوت عزت نفس با تکبر و عجب که از گناهان بزرگ هستند چیست؟
ج: آیا عزت نفسی که اسلام مدنظر دارد با مفهوم self-esteem که در روانشناسی غرب وجود دارد و در فارسی معادل عزت نفس ترجمه می شود تفاوت دارد؟

لطفا در مورد حدیث «عنوان بصری» توضیح بفرمایید.

«عنوان بصری» نام پیرمردی بوده در زمان امام صادق (علیه السلام) که در جریان یک گفتگو با ایشان، توصیه هایی را از ایشان شنیده و نقل می کند. این توصیه ها، دستورات بسیار اساسی در تهذیب نفس و حقیقت و تمامِ عبودیت و بندگی بوده و بزرگانی چون «آیه الله قاضی» و «علامه طباطبایی» (رحمه الله علیهما) عمل کردن به آن را به شاگردان و تمام کسانی که خواهان سیرو سلوک در مسیر الهی بوده اند،‌ سفارش می کردند.

ادب چیست و چگونه بدست می آید؟ نشانه های آن در چه اعمالی است؟

«ادب» عبارت است از مراقبت کردنِ نفس از اعمال زشت و ناپسند، و همچنین پایبندی به محاسن و فضائل در اعمال، رفتار و گفتار. «ابن منظور» آن را راهنمای مردم به سوی کار پسندیده، و بازدارنده آن ‌ها از کار زشت می ‌داند.(۱) امیرالمومنین علی (علیه السلام) فرموده اند: «أفضَلُ الأَدَبِ أن يَقِفَ الإِنسانُ عِندَ حَدِّهِ ولا يَتَعَدّى قَدرَهُ»؛ برترين ادب آن است كه انسان در حدّ خود بايستد و از اندازه خويش فراتر نرود.(۲)

لطفا در مورد معنای شرح صدر و عوامل آن و آثار شرح صدر توضیحاتی مطرح بفرمایید.

در بیانات ارباب سلوک و معرفت، به عباراتی چون جنود حقیقت قلبی و اطوار حقیقت قلبی اشاره شده است. لطفا در این باره توضیحاتی بفرمایید و این دو عبارت را شرح دهید.

من مرتکب یک گناه کبیره شده و الان پشیمانم. دوست دارم توبه کنم، اما شنیده ام که توبه بعد از ۷ ساعت قبول نیست. آیا نمی شود بعد از ۷ ساعت توبه کرد؟

از نظر اخلاقی چه عواملی باعث آرامش می شود؟

میان اخلاقی زیستن و رسیدن به آرامش، ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. در بیانات امام صادق (علیه السلام) آمده است:
«مَنْ سَاءَ خُلُقُهُ عَذَّبَ‏ نَفْسَهُ‏؛ کسی که بدخلق باشد، خود را عذاب می دهد.»(1)

منظور از اطوار سبعه چیست؟

برخی از عرفا با الهام گرفتن از آیه شریفه «وَ قَدْ خَلَقَكُمْ أَطْوارا»(1) خلقت انسان را دارای هفت مرحله و دگرگونی می ‌دانند. این اطوار درجات و مراتب تودرتو و پنهانى روح و نفس انسانى است که در یکی از مشهورترین تقریرهای عرفانی عبارت است از:
1- طبع 2- نفس 3- قلب 4- روح 5- سرّ 6- خفى 7- اخفى

یکی از موارد فاسد در عرفان های نوظهور، مورد شیطان گرایی است. لطفا در این مورد، در زمینه عقاید، علائم و اعمال شیطان پرستان توضیحاتی کامل بفرمایید.

 آیا انتخاب اسم های امروزی برای فرزند، گناه است؟ شنیده ام که اگر کسی اسم فرزندش را از معصومین انتخاب نکند، خداوند محافظش نیست. آیا این درست است؟

زیباترین و با ارزش ترین اسم ها اسمی است که متناسب با حال و شرافت و کرامت انسان باشد. رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) فرموده اند: «انّ اوّل ما ینحل اَحدکم ولده الاسم الحسن»؛ اوّلین عطا و بخشش هر یک از شما به فرزند خود، نام خوبی است که برای او انتخاب می کنید.(۱)