مباحث اخلاقی،اخلاق در قران
اخلاقی
منظور از اینکه عشق مایه گرفتارهاست چیست؟
واژة عشق در معارف اسلامی با همین لفظ و حروف (ع . ش . ق ) كاربرد زیادی ندارد و ما به بیش از سه مورد دست نیافتیم.
یك مورد برای عبادت به كار رفته است. مرحوم كلینی (ره) در اصول كافی ، از امام صادق (ع) نقل می كند : "أفضل الناس من عشق العبادة و عانقها؛[۱] برترین مردم كسی است كه به عبادت عشق بورزد و ملازم آن باشد".
با نامحرم چطور رفتار کنیم که موجب جلب توجه و گناه نشود؟
در چه مواقعی دروغ گفتن جایز است؟
دروغ به لحاظ اخلاقی از بزرگترین گناهان است و به لحاظ شرعی از حرام های مسلم شریعت است، زیرا كلید تمامی بدی ها و سرمنشأ همه شرها است. امام حسن عسكری در این زمینه فرموده اند: تمام خباثت ها در خانه ای قرار دارد و كلیه آن خانه، دروغ است.[۱]
چه کنیم تا مرتکب گناه نشویم؟
عامل اصلی بدبختی آدمی گناه است. اگر انسان بخواهد از گناه دوری کند و از این سمّ مهلک نجات یابد، رعایت نکات زیر ضروری است:
۱. عزم: تصمیم جدی و قاطع بر گناه نکردن؛ تا انسان عزم راسخ بر ترک گناه نداشته باشد، چندان توفیقی در عدم ارتکاب گناه به دست نمی آورد.
چگونه خود را از وسوسه های شیطان برهانیم؟
وسوسه شیطان امری است که خواه ناخواه وجود خواهد داشت و نمی توانیم آن را به طور کامل از بین ببریم.
امام صادق علیه السّلام فرمود: «دلى نیست جز كه دو گوش دارد بر یكى فرشته اى است رهنما و بر دیگر شیطانى سست كن و فتنه گر، این فرمانش دهد و آن بازش دارد.»[۱]
عدم اشتیاق به نماز و سستی در نماز، علت های مختلفی می تواند داشته باشد. دیر خوابیدن و عادت به خواب صبح، از جمله مواردی است که ممکن است موجب تاخیر و یا قضای نماز صبح شود. هم چنین برخی گناهان توفیق نماز صبح را از انسان سلب میکند. اما در هر حال باید مشکل را در خود جستجو کنیم و به فکر راه های دیگر نباشیم.
شناخت هر چه بیش تر فضلیت و معنویت و حقیقت نماز، به همراه راهکارهای عملی موثر برای تقویت روحیه نماز باوری، در انجام و مراقبت بر آن موثر است.
شوهرم هميشه نماز ميخوند. اما بيشتر از ۵ ساله كه با حرفاي خواهر كوچكش نمازو گذاشت كنار. انقدر تو مخش رفت كه الان نماز نميخونه هيچ به منم ميگه تو خودتو اسير نماز كردي. تازگيها تا ميخوام درمورد نماز باهاش حرف بزنم كلا ميگه بس كن باز شروع كردي. من با خدا راز و نياز ميكنم اما به روش خودم! بگید من چطور می تونم اونو دوباره به نماز خوندن برگردونم؟
حکم کسی که نماز نمی خواند، چیست؟نماز ستون و اساس دین است. امام باقر (ع) به نقل از رسول خدا (ص) میفرماید: «مَا بَیْنَ الْمُسْلِمِ وَ بَیْنَ الْكَافِرِ إِلَّا أَنْ یَتْرُكَ الصَّلَاةَ الْفَرِیضَةَ مُتَعَمِّداً أَوْ یَتَهَاوَنَ بِهَا فَلَا یُصَلِّیَهَا[۱] بین مسلمان و كافر فاصلهاى نیست، مگر این كه مسلمان نماز واجب را عمدا ترك كند یا آن را بى اهمیت بداند و نخواند.»
پیامبر عظیم الشأن اسلام در مقام انسانی کامل، خود را به عیب پوشی ازدیگران آراسته بود و پیروان خویش را نیز به این امر توصیه می فرمود. آن حضرت به سبب شرح صدر خویش، کسی را رسوا نمی کرد و تا آنجا که امکان داشت، عذرهای مردمان را می پذیرفت. این بزرگوار حتی پرده کفر منافقان را نیز نمی درید و با آنکه به خوبی از همه چیز آگاه بود، همواره پنهانشان می داشت تا آنان که شایسته تربیت و هدایتند، به راه هدایت آیند و اسرار مردم از پرده برون نیفتد.۳ از آن حضرت روایت است که فرمود:
صله رحم یعنی رسیدگی و احسان به افرادی که با انسان، مادرِ مشترک داشته باشند؛ مانند عمو، عمّه، دایی، خاله و فرزندان آن ها. هر چه نزدیک تر باشند، سفارش اسلام در مورد آن ها بیش تر است.صله رحم با همه افراد فامیل واجب است، به این معنا که نباید با آنان قطع رابطه شود . زمان خاصی برای صله رحم مقرر نشده ،فقط باید طوری نباشد که عرفا گفته شود قطع رابطه کرده است.(۱)
امام صادق میفرمایند: "پیوند خویشاوندی خویش را حتی با جرعهای از آب محکم کن . بهترین راه برای خدمت به آنان این است که (لااقل) از تو آزار و مزاحمتی نبینند."!(۲)