علوم قرآن و حدیث

قرآن کریم از همان اول که نازل شده، حرکت یا علامت وقف داشته؟ یا اینها بعداً به وجود آمده؟ توسط چه کسی؟

ترتیب سوره ها بر چه اساسی شکل گرفته است؟

در مورد ترتيب فعلي قرآن، اتفاق نظر وجود ندارد، بلكه تقريبا سه نظر در اين زمينه وجود دارد:

1- گروهي همان طور كه ترتيب آيات در سوره ها را توقيفي مي دانند ، ترتيب فعلي سوره هاي قرآن را هم توقيفي مي دانند. يعني پيامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) به اذن خدواند اين كار را كرده است و مي گويند جبرئيل قرآن را مطابق ترتيبي كه در لوح محفوظ داشت، بر پيامبر تلاوت مي فرمود. اين تلاوت در سال آخر عمر رسول خدا دو بار تكرار شد و به دستور پيامبر كاتبان وحي آيات و سوره ها را به همان ترتيب تنظيم كردند.

پرسش:

آیا تعریف کردن از اندام و موی زن در برابر نامحرم اشکال دارد؟ آیا در صورتی که در مجلس زنانه هستیم و احتمال زیاد میدهیم که برخی از افراد مجلس ظاهر و موی خانم های مجلس را برای نامحرم تعریف کنند باید حجاب را رعایت کنیم؟
 

پاسخ:

امام صادق(علیه السلام) در روایتی می فرمایند:
«لَا يَنْبَغِي لِلْمَرْأَةِ أَنْ تَنْكَشِفَ بَيْنَ يَدَيِ الْيَهُودِيَّةِ وَ النَّصْرَانِيَّةِ فَإِنَّهُنَّ يَصِفْنَ ذَلِكَ لِأَزْوَاجِهِنَّ؛ برای زن شایسته نیست که در نزد زنان یهودی و مسیحی حجاب خود را کنار بگذارد. چراکه آنان (آنچه را دیده اند) برای شوهران خود توصیف میکنند.»(1)

سوال: این سخن که ابوبصیر راوی مشهور که نابینا بوده، به هنگام تعلیم قران با زنی شوخی کرده و امام باقر(علیه السلام) او را به خاطر این کار توبیخ نموده است صحت دارد؟

پاسخ:

دو روایت با یک مضمون و تفاوت اندک در منابع روایی درباره نهی امام باقر(علیه السلام) از شوخی با نامحرم در ارتباط با مزاح ابوبصیر با یک زن به هنگام تعلیم قران وارد شده است.

از قرآن می توان در مراتب کوناگونی بهره گرفت. حتی نگاه کردن به خط قرآن نیز انسان را بهره مند می کند،

قبل از هر چیز باید کلیاتی درباره تفال بدانیم. در تفسیر نمونه درباره تفال این گونه توضیح می دهد:

«در اینكه قرآن كریم براى اثبات معجزه بودنش بشر را تحدى كرده هیچ حرفى و مخالفى نیست، و این تحدى، هم در آیات مكى آمده، و هم آیات مدنى، كه همه آنها دلالت دارد بر اینكه قرآن آیتى است معجزه، و خارق، ...  تحدى ‏هایى كه در قرآن واقع شده، استدلالى را میمانند كه بر معجزه بودن قرآن و نازل بودن آن از طرف خدا شده‏ اند، و آیات مشتمله بر این تحدی ها از نظر عموم و خصوص مختلفند، بعضى ‏ها در باره یك سوره تحدى كرده ‏اند، نظیر آیه سوره بقره، و بعضى بر ده سوره، و بعضى بر عموم قرآن و بعضى بر خصوص بلاغت آن، و بعضى بر همه جهات آن.»[۱]

قرآن داروخانه ای است که برای تمام مریضی ها ما، داروی مناسب دارد و کسی که با قرآن انس دارد و تلاوت زیاد او را به تسلط رسانده، در هنگام هر مرض می داند که باید از کدام دارو استفاده کند:
«وَ نُنَزِّل‌ُ مِن‌َ الْقُرْءَان‌ِ مَا هُوَ شِفَآءٌ وَ رَحْمَة‌ٌ لِّلْمُؤْمِنِین‌؛[اسرأ/۸۲] و از قرآن، آنچه شفا و رحمت است براى مؤمنان، نازل مى‏ كنیم.»
«قَدْ جَآءَتْكُم مَّوْعِظَة‌ٌ مِّن رَّبِّكُم‌ْ وَشِفَآءٌ لِّمَا فِی الصُّدُورِ؛[یونس‌/۵۷] از سوی پروردگارتان اندرز و شفا دهنده دل‌ها نازل شد.»

حفظ قرآن از جمله کارهایى است که مورد سفارش پیامبراکرم(ص) و امامان معصوم(ع) قرار گرفته است . و حتی افراد کم حافظه نیز به انجام آن دعوت شده اند.

امام صادق علیه السّلام میفرمود: «كسى كه در باره قرآن رنج كشد و بسختى و كم حافظه‏گیش آن را حفظ كند دو اجر دارد.»[۱]

رازو رمز تحدی قرآن چیست؟

«در اینكه قرآن كریم براى اثبات معجزه بودنش بشر را تحدى كرده هیچ حرفى و مخالفى نیست، و این تحدى، هم در آیات مكى آمده، و هم آیات مدنى، كه همه آنها دلالت دارد بر اینكه قرآن آیتى است معجزه، و خارق، ...  تحدى ‏هایى كه در قرآن واقع شده، استدلالى را میمانند كه بر معجزه بودن قرآن و نازل بودن آن از طرف خدا شده‏ اند، و آیات مشتمله بر این تحدی ها از نظر عموم و خصوص مختلفند، بعضى ‏ها در باره یك سوره تحدى كرده ‏اند، نظیر آیه سوره بقره، و بعضى بر ده سوره، و بعضى بر عموم قرآن و بعضى بر خصوص بلاغت آن، و بعضى بر همه جهات آن.»