رسم المصحف و رسم الاملاء

نگارش کدام قرآن ها بر اساس رسم المصحف میباشد و کدام قرآن براساس رسم الاملاء؟
در اصطلاح علوم قرآنی، رسم (به معنای نگارش) بر دو نوع است: رسم الاملاء: که در آن کلمات، مطابق با تلفظ و نطق نوشته می شود (غیر از موارد استثنایی). به این رسم الخط، "رسم قیاسی" نیز گفته می شود. رسم المصحف: این نوع رسم الخط، در حقیقت همان نگارش خاص کلمات قرآن است، و از آن به "رسم عثمانی" و یا "رسم اصطلاحی" نیز تعبیر می شود. منشأ این نوع رسم الخط، مصحف عثمانی است که در زمان عثمان جمع آوری و نوشته شد. اکنون اکثر قرآن ها در ایران بر اساس رسم المصحف، یا همان رسم الخط عثمانی است. البته در این بین قرآنی با ترجمه گروهی، زیر نظر محمد علی رضایی اصفهانی، قم: موسسه تحقیقاتی فرهنگی دارالذکر، تاریخ 1383 به چاپ رسیده که مدعی است سعی شده رسم املایی در آن رعایت شود. هم چنین سازمان اوقاف و امور خیریه نیز قرآنی بر اساس رسم المصحف منتشر نموده که اساس این قرآن بر اصل آسان نمودن قرائت مبتنی بر سواد فارسی می باشد. لذا در نگارش و علامات، برخی تفاوتها و شیوه ها رعایت شده است. این قرآن با ترجمه آیت الله مکارم شیرازی، در قطع پالتویی، و با خط چینی رایانه ای، با اقتباس از خوشنویس شهیر ایرانی مرحوم میرزا احمد نیریزی، در سال 1388 به چاپ رسیده است. ضمنا در قرآن هایی که قبلا با ترجمه مرحوم الهی قمشه ای منتشر می شد برخی حروف و کلمات با رسم المصحف و برخی با رسم املایی است. سؤال:به نظر می رسد بسیاری از غلطهای املایی در قرآن مربوط به زمان عثمان می باشد. آیا جایز است ما به خط قرآن دست ببریم؟ پاسخ:در صدر اسلام کتابت و خط در مراحل ابتدایی خود بوده و کاتبان بر اساس رسم الخط همان زمان، نگارش می کردند، ولی با پیشرفت فن خط و نگارش، خطاهای املایی کاتبان بیشتر آشکار شد. البته باید توجه داشت که این غلطهای املایی ضربه ای به اعتبار و اصل قرآن وارد نمی سازد زیرا قرآن آن چیزی است که قرائت می شود نه چیزی که مکتوب شده است، و آنچه مکتوب شده اگر چه از لحاظ قوانین فن نگارش ـ که آن هم در اثر پیشرفت خط بعدها تدوین شد ـ تفاوتهایی دارد ولی نباید فراموش کرد که آن چه معتبر است و بین مسلمانان صدر اسلام تاکنون به صورت متواتر و سینه به سینه نقل شده و محفوظ مانده است، قرائت قرآن است، و خطای املایی خللی در این قرائت ایجاد نمی کند. بله، اگر این غلطهای املایی نبود، چه بسا قرائت از روی کتابت قرآن ساده تر و آسانتر می شد ولی از آنجا که اصلاح و دست بردن در کتابت قرآن می توانست زمینه تحریف و ... را فراهم سازد، از همان ابتدا از طرف ائمه معصومین علیهم السلام ممنوع اعلام شد.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید