چرا دختر باید در ۹ سالگی روزه بگیرد ولی پسر در ۱۵ سالگی مکلف می شود؟

به عنوان مقدمه باید عرض کنم از میان موجودات، فقط انسان ویژگى تكلیف را داراست و این از امتیازات و افتخارات اوست كه از سوى خداى هستى، فرمان مى ‏یابد و عهده دار انجام كارها و وظایفى مى ‏شود كه خواسته پروردگار جهان است.

 یكى از بزرگان، همیشه سالگرد بلوغ خود را كه مرحله رسیدن به «تكلیف» است جشن مى‏ گرفت و مى‏ گفت: در چنین روزى، لیاقت مسئولیت پذیرى و انجام تكالیف الهى را یافته ‏ام. روز رسیدن به تكلیف، روز مباركى است و شایسته است كه براى آن «جشن تكلیف» گرفت.

اما در پاسخ این سوال :

اولا این فرض که پسر پانزده سالگی باید روزه بگیرد، خیلی دقیق نیست. سن بلوغ سه نشانه دارد که با آمدن هر کدام روزه و نماز و ... واجب می شود و چه بسا اکثر پسران قبل پانزده سالگی بالغ شوند.

هر کسی که محتلم شود یعنی در خواب جنب شود یا موی زبر زیر شکم او (بالای آلت تناسلی) رشد کند، بالغ است اگر چه پانزده سالش نشده باشد.(۱)

ثانیا دختر هم ضرورتا نباید در نه سالگی روزه بگیرد، چون شرط تکلیف، توانایی است اگر دختر یا هر انسانی توانایی لازم را نداشت، روزه بر او واجب نیست هر چند که بالغ شده باشد. البته اگر بعدا توانا شد، باید قضای آن را بگیرد.

اما اینکه چرا یکی از معیارهای بلوغ یعنی همان سن در دختر و پسر فرق می کند، باید بگوییم :
بلوغ شرعی همان چيزي است كه از آن به سن تكليف تعبير مي شود. بلوغ شرعي بر اساس انواع بلوغ، مانند بلوغ طبیعی پایه ریزی شده است. در همه مناطق جهان با در نظر گرفتن شرایط طبیعی و اجتماعی، دختران زودتر به بلوغ طبیعی می‏رسند و فعالیت غدد جنسی در آنان قبل از پسران آغاز می‏گردد. بنا بر این بلوغ شرعی دختران بر پسران بر اساس صلاحیت طبیعی و به معنای هم آهنگی قوانین تشریع با مقررات تکوین است. (۲)
زودرس بودن بلوغ جنسی در دختران، باعث قرار گرفتن آنان در معرض گناه می‏شود، اما با توجه به تکلیف دختران، زمینه پیشگیری از گناه و واکسینه شدن از خطاها در آنان ایجاد می‏شود، چرا که جوان را در پیشگاه خدا قرار داده و تکلیف متوجه او شده است.
دوم این که اندیشه و عقل دختران زودتر از پسران شکفته می‏شود . دلیلش آن است که دختران قبل از پسران زبان می‏گشایند و زودتر از آنان آغاز سخن می‏کنند. با توجه به رابطه غیر قابل انکاری که بین اندیشه و سخن گفتن وجود دارد، این نتیجه به دست می‏آید که دستگاه فکری دختران زودتر از پسران به کار می‏افتد. (۳)
 

پی نوشت ها:

۱.۱.توضیح المسائل مراجع , ج ۲ مسئله ۲۲۵۲ .
۲. فلسفی، محمد تقی، بزرگسال و جوان از نظر تمايلات و افكار، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، تهران، ۱۳۸۷ه.ش،‌ ج ۲، ص ۱۳۲.
۳. همان، ص ۱۳۵.