فرزند نامشروع و محبت اهل بیت

پرسش:

آیا امکان دارد حلال زاده دشمن اهل بیت شود؟

پاسخ:

در این زمینه، هم از اهل سنت روایت داریم و هم از شیعه؛ در ادامه نکاتی عرض می‌شود:
۱. ممکن است از نظر تکوینی و سرشت انسانی، افرادی که فرزند نامشروع هستند، زمینه و قابلیت روحی پایین‌تر و کمتری در کسب معارف و معنویات، نسبت به حلال زادگان داشته باشند.
۲. ممکن است ناظر به پدر روحانی و معنوی باشد، نه لزوما پدر جسمانی؛ مثل این که در روایت آمده «به قتل نمی‌‌رساند انبیاء و فرزندان انبیاء را مگر اولاد زنا»(۱)، در حالی که می‌دانیم قابیل فرزند آدم (علیه‌السلام) برادرش هابیل را به قتل رساند؛ از طرفی روایت داریم که پیامبر (صلی الله علیع و آله) و حضرت علی (علیه‌السلام) پدران امت هستند(۲) لذا می‌توان گفت هر کس اینان را انکار کند، پدر معنوی خود را انکار کرده و چنین کسی از نظر روحی و معنوی حرامزاده است، ولو از نظر جسمی حلال زاده باشد.
۳. بر طبق برخی روایات، تنها یکی از دلایل دشمنی با امام علی (علیه‌السلام) فرزند نامشروع بودن است، و الا موارد دیگری مثل فرزند حیض و یا منافق بودن(۳) نیز از مواردی شمرده شده که دوستدار امام نیستند. لذا ممکن است شخصی فرزند نامشروع نباشد اما به دلیل نفاقی که به تدریج در اندرون خود پرورش داده، تبدیل به یکی از دشمنان اهل بیت شود.
۴. هیچ کدام از این موارد، موجب سلب اختیار از انسان نمی‌شود، بلکه فقط زمینه ضعف، در او بیشتر است و لذا برای چنین افرادی، کسب مراتب معنویت و روحانیت، نیازمند تلاش بیشتر از سایرین است؛ نه این که به طور کلی امکان رشد معنوی نداشته باشند؛ کما این که در روایت داریم «زنازاده به کار گماشته می‌شود (مورد تکلیف قرار می‌گیرد)، پس اگر کار نیک انجام دهد پاداش می‌یابد و اگر کار بد کند کیفر می‌بیند.»(۴)
پس چنین نیست که هر زنازاده‌ای دشمن اهل بیت شود؛ چون طبق احادیث متعددی، دشمن اهل بیت حتی اگر تمام اعمال خیر جهان را هم انجام دهد، هیچ ارزشی ندارد.

پی نوشت‌ها:
۱. مجلسی، بحارالأنوار، بیروت، ج۲۷، ص۲۴۰، ح ۳.
۲. ابن بابویه، عیون اخبار الرضا(علیه‌السلام)، نشر جهان تهران، ج۲، ص۸۵، ح ۲۹.
۳. ابن شهرآشوب، مناقب آل أبی طالب (علیهم السلام)، علامه قم، ج۳، ص۲۰۸.
۴. کلینی، الکافی، اسلامیه، ج۸، ص۲۳۸، ح ۳۲۲.