یونس(ع) در شکم ماهی
سوال بنده این هست که چطور این ماهی بزرگ که حضرت یونس (علیه السلام) را بلعیده بود تا روز قیامت زنده می ماند و دوام می آورد؟ (با فرض اینکه قرار باشد حضرت یونس تا قیامت در شکم ماهی زندانی باشد)
«فَلَوْ لَا أَنَّهُ كَانَ مِنَ الْمُسَبِّحِينَ لَلَبِثَ فِي بَطْنِهِ إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ»؛ و اگر او از زمره تسبيح كنندگان نبود، قطعا تا روزى كه برانگيخته مى شوند در شكم آن [ماهى] مى ماند.(1)
مرحوم علامه در تفسیر المیزان ذیل آیه 144 سوره مبارکه «صافات» می فرمایند:
«در آيه شريفه مورد بحث هيچ دلالتى بر اين نيست كه يونس تا روز قيامت در شكم ماهى زنده مى ماند و يا جنازه اش در شكم ماهى سالم مى ماند و شكم ماهى قبر او مى شد، يا به اين كه ماهى تا روز قيامت زنده مى ماند و يا به نحوى ديگر. پس ديگر محلى براى اين اختلاف باقى نمى ماند كه آيا آن جناب هم چنان زنده مى ماند؟ و يا شكم ماهى قبر او مى شد؟»(2)
منظور علامه این است که در متن آیه سخنی از زنده بودن یا مرده بودن حضرت یونس (علیه السلام) در طول این مکث وجود ندارد و بحث در خصوص اینکه ایشان در طول مدت این مکث زنده بودند یا خیر، محلی ندارد زیرا آیه در این خصوص ناظر به مطلبی نیست.
در تفسیر نمونه نیز این گونه آمده است:
«در اين كه آيا ماندن يونس در شكم ماهى تا روز رستاخيز (به فرض ترک تسبيح و توبه به درگاه الهى) به صورت زنده يا مرده بوده است بعضى از مفسران احتمالاتى ذكر كرده اند:
"نخست" اين كه هر دو زنده مى ماندند و يونس به صورت يک زندانى تا روز قيامت در شكم ماهى محبوس بود.
"دوم" اين كه يونس از دنيا مى رفت و ماهى به صورت قبرستان سيار او زنده مى ماند!
"سوم" اين كه يونس و ماهى هر دو مى مردند و شكم ماهى قبر يونس مى شد، و زمين قبر ماهى، او در دل ماهى و ماهى در دل زمين تا روز رستاخيز دفن مى شدند.
آيه مورد بحث دليل بر هيچ يک از اين اقوال نمى تواند باشد، ولى آيات متعددى كه مى گويد در پايان دنيا همه مى ميرند نشان مى دهد كه زنده ماندن "يونس" يا زنده ماندن ماهى تا روز قيامت ممكن نيست، لذا از ميان اين تفسيرهاى سه گانه تفسير سوم نزديكتر به نظر مى رسد.»(3)
پی نوشت ها:
1. صافات/ 143و144
2. طباطبایی، محمد حسین، ترجمه تفسير الميزان، محمد باقر موسوی، جامعه مدرسين حوزه علميه قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، قم، ج17، ص 249
3. مکارم شیرازی، تفسير نمونه، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1371، چاپ دهم، ج19، ص 158
برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمایید