قرآن، نام میوه و حیوانات

چرا در قرآن از حیواناتی مثل پلنگ یا شیر و ... یا از خیلی از میوه ها که در عربستان نبوده، نام برده نشده است؟
قرآن کتاب هدایت است و هر مطلبی که در این کتاب آمده است بر مدار مساله هدایت می چرخد. در این کتاب مقدس از بردن نام حیوانات و یا میوه ها و طبیعت اطراف ما قصد و هدفی دارد که با مساله هدایت مرتبط است، مانند گفتن حکم شرعی که به آن موضوع مربوط می شود، هم چون چیزی که سگ شکاری ان را صید کرده باشد و یا در سوره انعام در آیات 142 به بعد در چند آیه حکم برخی از حیوانات حلال گوشت را بیان می کند؛ یا قصه یا سرگذشت قومی را ذکر می کند که متضمن نام حیوان و یا میوه ای است، و اصل بیان داستان های قرآنی برای پند دادن و بیدار کردن و غفلت زدائی بشر است، مانند داستان حضرت موسی، آدم، یوسف، نوح و ... . در مورادی از باب تشبیه معقول به محسوس میوه های بهشتی را با ذکر باغ ها و میوه های دنیوی بیان می کند. گاهی بیان کردن نام میوه یا حیوانی برای ترغیب و وادار کردن انسان به تعقّل و تفکّر و توجه دادن انسان به قدرت خداوند در خلق و ربوبیّت است، مانند این آیه که می فرماید: «أَفَلَا ينْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيفَ خُلِقَتْ»؛ آيا به شتر نمی نگرند که چگونه آفريده شده.(1) هم چنین آیه شریفه: «إِنَّ اللَّهَ لَا يسْتَحْيي أَنْ يضْرِبَ مَثَلًا مَا بَعُوضَةً فَمَا فَوْقَهَا فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَيعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَيقُولُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَذَا مَثَلًا يضِلُّ بِهِ كَثِيرًا وَيهْدِي بِهِ كَثِيرًا وَمَا يضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفَاسِقِينَ»؛ خدای را از اين که به پشه ‏ای يا فروتر [يا فراتر] از آن مثل زند شرم نيايد پس کسانی که ايمان آورده ‏اند می دانند که آن [مثل] از جانب پروردگارشان بجاست ولی کسانی که به کفر گراييده ‏اند می گويند خدا از اين مَثَل چه قصد داشته است [خدا] بسياری را با آن گمراه و بسياری را با آن راهنمايي مي‏ کند و[لی] جز نافرمانان را با آن گمراه نمی کند.(2) و ... . خلاصه این که بردن نام میوه ها و سبزیجات و حیوانات برای دادن برنامه تغذیه و یا میوه و حیوان شناسی نیست، بلکه برای تذکر دادن نعمات، ترغیب به تعقل و تفکر، خداشناسی و ... است. اما چرا فقط از میوه ها و حیوانات عربستان نامبرده شده و نه دیگر جاها؟ جواب این است اولا: در مورد شیر در قرآن نام برده شده، مانند دو آیه شریفه: «كَأَنَّهُمْ حُمُرٌ مُسْتَنْفِرَةٌ»؛ گويي گورخرانی رميده ‏اند.(3) «فَرَّتْ مِنْ قَسْوَرَةٍ»؛ که از مقابل شيری فرار کرده‏ اند.(4) ثانیا: از برخی از حیواناتی که در قران نامش آورده شده برای منطقه عربستان نیست، مانند فیل. یکی از نکات بلاغت در این کلام را می توان این مساله عنوان کرد که از حیواناتی و میوه هائی نام برده که برای همه دنیا آشناست و اختصاص به جای خاصی ندارد و اکثر قریب به اتفاق مواردی که ذکر شده در همه جای دنیا وجود دارد و مواردی هم هست که شاید در همه جای دنیا یافت نشود اما شهرت جهانی دارد، مانند شیر و فیل.

ـــــــــــــــ

(1) غاشيه/ 17.

(2) بقره/ 26.

(3) مدثر/ 50.

(4) مدثر/ 51.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید