فرعون و آسیه

بر طبق روایات تاریخی، فرعون بعد از اين كه همسرش آسيه ايمان آورد، با او چه برخوردی كرد؟ بعد از آن که آسیه ایمان آورد و ایمانش را علنی اعلام نمود، فرعون او را ديوانه خواند. آسيه گفت: من ديوانه نيستم. خداى من و تو و همه جهانيان كسى است كه آسمان، زمين، كوه و دريا را آفريد. فرعون بر او خشم گرفت و او را از خود راند. آسيه در پاسخِ نصيحت پدر و مادرش كه از وى مى‌ خواستند با فرعون كه به عقيده آنان خداى آسمان و زمين بود، مخالفت نكند، گفت: اگر او خداى آسمان و زمين است، بگوييد براى من تاجى بسازد كه آفتاب در پيش، ماه در پشت و ستارگان بر گرد آن باشند. گفتند: او نمى‌ تواند. آسيه گفت: خداوند بر اين كار توانا است.(1) نيشابورى مى‌ گويد: هنگامى كه آسيه، خبر قتل آرايش‌گر را شنيد، به فرعون گفت: واى بر تو! چه چيز تو را اين قدر در مقابل خداوند بزرگ گستاخ كرده است؟ فرعون گفت: شايد تو نيز ديوانه شده‌ اى! آسيه گفت: ديوانه نشده‌ ام؛ بلكه به پروردگار خود و تو و همه جهانيان ايمان آورده‌ ام.(2) به روايت ابوالعاليه، هنگامى كه فرعون از ايمانِ آسيه آگاه شد، از سران دربارش درباره آسيه نظر خواست و همگى او را ستودند. فرعون گفت: او پروردگارى جز مرا عبادت مى‌ كند. آن‌ ها قتل آسيه را پيشنهاد كردند.(3) فرعون دستور داد آسيه را به زمين ميخ‌كوب كرده، سنگى بزرگ را بالاى سرش بياويزند؛ اگر از ايمانش دست برداشت، به قصر فرعون باز گردد و هم‌ چنان همسر وى باشد، و گرنه سنگ را بر او بيفكنند.(4) آسيه از ايمان خود دست برنداشت و از خداوند خواست كه به جاى قصر فرعون، خانه‌ اى در جوار رحمت خويش در بهشت برايش بنا كند و او را از فرعون و كفر و ستم او و نيز از عُمّال ستم‌كارش رهايى بخشد: «رَبِّ ابنِ لِى عِندكَ بَيتاً فِى‌الجَنَّةِ وَ نَجِّنِى مِن فِرعَونَ وَ عَمَلِهِ وَ نَجِّنِى مِنَ القَومِ الظَّـلِمِين»(5) بيش‌ تر مفسّران، عمل فرعون را به كفر و گمراهى يا به ستم و شكنجه او تفسير كرده‌ اند، و در روايتى از ابن‌ عبّاس، به آميزش تفسير شده(5)، ولى ابن‌ عطيه اين نظر را ضعيف دانسته است.(6) خداوند، دعاى آسيه را اجابت كرد و خانه‌ اش را در بهشت كه از درّ و مرواريد ساخته شده بود، به او نشان داد، و آسيه با مشاهده آن خنديد. فرعون كه نظاره‌ گر بود گفت: از ديوانگى اين زن تعجب نمى‌ كنيد؟ در حالى كه او را شكنجه مى‌ دهم، مى‌ خندد(7)، آن گاه سنگ را رها كردند؛ امّا پيش از فرود آمدن سنگ، روح از بدنش جدا شده بود.(8) از سلمان فارسى نقل شده كه همسر فرعون را زير آفتاب سوزان شكنجه مى‌ دادند و هنگامى كه حرارت خورشيد او را آزار مى‌ داد، فرشتگان با بال‌ هاى خود بر او سايه مى‌ افكندند(9)؛ به گفته ابن‌عبّاس، هنگام شكنجه آسيه، موسى بر وى گذشت. آسيه با اشاره از شكنجه‌ اش به موسى شكايت كرد. موسى او را دعا، و‌ خداوند، شكنجه را بر وى آسان كرد، و آسيه بر اثر شكنجه از دنيا رفت.(10)

_________

(1) روض‌ الجنان، ج ‌20، ص ‌268.

(2) قرطبى، ج ‌18، ص ‌132.

(3) جامع‌ البيان، ج 12، ص 110؛ التبيان، ج ‌10، ص ‌55.

(4) مجمع‌ البيان، ج ‌10، ص ‌479.

(5) تحريم/ 11.

(6) المحررالوجيز، ج ‌16، ص‌57‌.

(7) قرطبى، ج ‌18، ص ‌132.

(8) التبيان، ج ‌10، ص ‌55‌.

(9) جامع‌ البيان، ج ‌14، ج ‌28، ص ‌218؛ قرطبى، ج ‌18، ص ‌132.

(10) عرائس‌ المجالس، ثعلبى، ص‌167.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید