وضعیت اقتصادی قریش

وضعیت اقتصادی و تجارت قریش در زمان بعثت پیامبر اکرم (ص) چگونه بود؟ وضعیت اقتصادی اعراب جاهلی و قریش از سه راه دامداری، کشاورزی و تجارت اداره می شد. به علت آب و هوای بد حجاز، در کشاورزی چندان موفق نبودند، الا بعضی از شهرهای دیگر بجز مکه.اما در مسئله دامداری علاوه بر پرورش انواع دام و طیور در یمن، اعراب بدوی تهامه، نجد، نفود، شام، دهناء و بحرین نیز به شبانی می ­پرداختند.(1) شتر عمده دامی بود که به جهت سازگاری­ اش با محیط خشک صحرا، در سراسر عربستان اقبالی عمومی داشت. اما در تجارت مهمترین کالای تجارت قریش، پوست دباغی شده بود.(2) نقره هم از مهمترین کالاهایی بود که به شام تجارت می­ شد.(3) هم چنین عمده ­ترین کالایی که تجار مکی از شام به مکه تجارت می­ کردند، روغن بود.(4) قریش در مکه اجتماعات و بازار ­هایی مانند عکاظ برپا نمود(5). قبایل شمال و جنوب­ غربی برای تجارت به همراه قبایل نجد در این بازار جمع می­ شدند؛ و راه­ های تجاری یمن و شام و خلیج­ فارس و بابل از آن می گذشت(6). این بزرگترین بازار عرب، در نزدیک عرفات از نیمه ذی ­القعده تا آخر این ماه تشکیل می شد(7). مردم در منازلی که هر قبیله­ ای برای خود بنا کرده بود، وارد می­ شدند و به خرید و فروش می ­پرداختند، بعد به مجنه رفته(8)، ده روز در آن بازار بودند و چون هلال ذی­ الحجه را مشاهده می­ کردند به ذی ­المجاز رفته و هشت شب را در آن جا می­ ماندند. سپس روز ترویه از ذی ­المجاز به عرفه می­ رفتند.(9) با توجه به این داد و ستدها قریش از وضعیت اقتصادی خوبی برخوردار بودند. وجود خانه کعبه در مکه، و سرازیر شدن زوار در بعضی از ایام سال نیز بر غنای آنان می افزود.

____________

(1) ضیف، شوقی؛ عصرجاهلی، ترجمه علیرضا زکاوتی قراگوزلو، تهران، امیرکبیر، ص 88.

(2) المفصل فی تاریخ العرب، ص307.

(3) همان، ص 308.

(4) همان، ص 293.

(5) عصر جاهلی، ص 87.

(6) دائرة المعارف اسلامی، بیروت، دارالمعرفه، ج 2، ص 382.

(7) قزوینی، زکریا بن محمد؛ آثار البلاد و اخبار العباد، بیروت، دارصادر، ص 85؛ ازرقی، محمد بن عبدالله، اخبار مکه، روائع التراث العربی، ج 1، ص 129؛ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران، انتشارات علمی، 1374، چاپ هفتم، ج 1، ص 350.

(8) همان.

(9) همان.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید