اسحاق انباری

از زندگی و فعالیت های سیاسی اسحاق انباری که از معتمدان امام جواد علیه السلام و از برزگان شیعه است، چه اطلاعاتی در تاریخ وجود دارد؟ «اسحاق انباری» یکی از اصحاب امام جواد (علیه السلام) است، ولی اطلاعات زیادی از ایشان به دست نیامد.مسئله مهمی که در زندگی ایشان است و اصحاب رجال آن را نقل کرده اند، داستان دو شخص به نام ابوالسمهری و ابن ابی الزرقاء است که دراین باره آمده است: امام جواد (علیه السلام) به يكي از ياران خود به نام اسحاق انباری می فرمايد: خون ابوالسمهري و ابن ابي الزرقاء که بر ما دروغ می بندند، برای همه مسلمانان هدر است. امام از اسحاق می خواهد آن ها را بكشد، و به او وعده راحتی در بهشت می دهد، اما آن دو هميشه از اسحاق دوری می جستند، و اسحاق موفق به كشتن آن ها نشد.(1) امام جواد (علیه السلام) در این باره می فرمایند: «يا إسحاق أرحنی منهما، يرح الله عز و جل بعيشك في الجنة، فقلت له جعلت فداك يحل لی قتلهما؟ فقال: إنهما فتانان يفتنان الناس و يعملان في خيط رقبتي و رقبة موالي، فدماؤهما هدر للمسلمين، و إياك و الفتك فإن الإسلام قد قيد الفتك و أشفق إن قتلته ظاهرا أن تسأل لم قتلته و لا تجد السبيل إلى تثبيت حجة و لا يمكنك أدلاء الحجة فتدفع ذلك عن نفسك، فيسفك دم مؤمن من أوليائنا بدم كافر، عليكم بالاغتيال، قال محمد بن عيسى: فما زال إسحاق يطلب ذلك أن يجد السبيل إلى أن يغتالهما بقتل و كانا قد حذراه لعنهما الله» ای اسحاق، من را از این دو راحت کن، که خداوند تو را در زندگی بهشتت راحت کند. اسحاق می پرسد: جانم به فدایت. ریختن خون آن دو برایم مباح است؟ امام می فرمایند: این دو فتنه گر، در بین مردم فتنه می کنند و در بین اصحاب ما می آیند و خون آن ها هدر است. اما امام (علیه السلام) حتی درباره دشمن اسلام به این نکته سفارش می کنند که «ایاک و الفتک فان السلام قد قید الفتک» یعنی ایشان را ناگهانی و به نامردی نکش، ولی در ادامه می فرمایند که اما مخفیانه بکش، و علنی نکش، که اگر گرفتار شدی به خاطر خون یک چینن انسانی خون یک مؤمن ریخته نشود. امام کشتن ناجوانمردانه را رد می کنند، ولی کشتن مخفیانه را تایید می کنند، شاید بعضی فکر کنند در این فرمایش تناقض است، ولی می شود کسی را ناگهانی نکشت ولی وی را گرفت و بعد از تفهیم اتهام، مخفیانه کشت، که حد فاصل فتک، و کشتن مخفیانه است. نمونه این کار حکم اعدام سلمان رشدی نیز وجود دارد، مرحوم امام خمینی رحمه الله حکم اعدام وی را صادر نمودند. در لغت نامه دهخدا آمده اسحاق: اسحاق. [ اِ ] (اِخ ) انباری. یکی از بزرگان شیعه. علی بن مهزیار گوید که از اصحاب جواد است و امام او را دعا کرده است.(2)

__________

(1) محمد بن عمر كشی، رجال كشی، ص 532، فی فارس بن حاتم القزوينی.

(2) لغت نامه دهخدا، ج 2، ص 2241.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید