قطعه ای از آسمان

در آیه 9 سوره سبأ منظور از "افکندن قطعه ای از آسمان بر سر انسان ها" چیست؟
«أَ فَلَمْ يَرَوْاْ إِلىَ‏ مَا بَينْ‏َ أَيْدِيهِمْ وَ مَا خَلْفَهُم مِّنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ إِن نَّشَأْ نخْسِفْ بِهِمُ الْأَرْضَ أَوْ نُسْقِطْ عَلَيهِمْ كِسَفًا مِّنَ السَّمَاءِ إِنَّ فىِ ذَالِكَ لاَيَةً لِّكلُ‏ِّ عَبْدٍ مُّنِيبٍ»؛ آيا به آنچه پيش رو و پشت سر آنان از آسمان و زمين قرار دارد نگاه نكردند (تا به قدرت خدا بر همه چيز واقف شوند)؟! اگر ما بخواهيم آنها را (با يك زمين ‏لرزه) در زمين فرو مى ‏بريم، يا قطعه ‏هايى از سنگهاى آسمانى را بر آنها فرو مى ‏ريزيم در اين نشانه ‏اى است (بر قدرت خدا) براى هر بنده توبه‏ كار. (1) با سلام و درود در این زمینه چند نکته عرض می شود: 1. كلمه "سماء" در لغت به معنى ارتفاع، بلندی، علو و طرف بالا است. (2) 2. سماء، مفهوم جامعى است كه مصداق هاى مختلفى دارد، لذا در قرآن در موارد گوناگونى به كار رفته است: ـ گاهى به "جهت بالا" در قسمت مجاور زمين (ارتفاع کم) اطلاق شده: «أَصْلُها ثابِتٌ وَ فَرْعُها فِي السَّماءِ» (3) ـ گاه به منطقه ‏اى دورتر از سطح زمين (محل ابرها و تشکیل بارن) اطلاق شده: «وَ نَزَّلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً مُبارَكاً» (4) ـ گاه به "قشر متراكم هواى اطراف زمين" گفته شده: «وَ جَعَلْنَا السَّماءَ سَقْفاً مَحْفُوظاً» (5) ـ و گاهى به معنى "كرات بالا" آمده: «ثُمَّ اسْتَوى‏ إِلَى السَّماءِ وَ هِيَ دُخانٌ» (6). (7) 3. لفظ "سماء" در قرآن، علم و لغت به یک معنای واحد به کار نرفته است، بلکه در معانی و مصادیق مختلف به کار رفته است؛ به عبارت دیگر، مشترک لفظی است. لذا نباید تصور کرد که در همه جا و همه آیات باید به یک معنا و مراد باشد. 4. مراد از قطعه ای از آسمان می تواند اشاره به قطعه و پاره ای از سنگ های کرات آسمانی باشد که از طرف آسمان فرود می آیند. در واقع این آیه تهدیدی است برای منکران، که چگونه خداوند و معاد و ... را انکار می کنید در حالی که زمین و آسمان شما را احاطه کرده و اگر خداوند بخواهد، زمین شما را فرو می برد و یا از آسمان قطعه ای از قطعات شهاب بر سرتان فرود می آید و باعث هلاکت شما می شود. بنابر این مراد از قطعه ای از آسمان می تواند اشاره به عذاب الهی باشد که از طرف آسمان نازل می شود مانند فرود شهاب سنگ و یا قطعه ای از کرات آسمانی.

_______________

(1) سبأ، 9.

(2) كتاب العين، نرم افزار جامع التفاسیر نور، ج ‏7، ص 318، واژه سمو؛ المفردات في غريب القرآن، نرم افزار جامع التفاسیر نور، ص 427؛ لسان العرب، نرم افزار جامع التفاسیر نور، ج ‏14، ص 397؛ التحقيق في كلمات القرآن الكريم، نرم افزار جامع التفاسیر نور، ج ‏5، ص 218.

(3) ابراهيم، 24.

(4) ق، 9.

(5) انبياء، 32.

(6) فصلت، 11.

(7) ر.ک: تفسير نمونه، نرم افزار جامع التفاسیر نور، ج ‏1، ص 165.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید