آخرین توقیع

آخرین توقیع امام عصر به چه کسی بوده است؟
در کتابهای لغت توقیع به این معانی آمده: نشان گذاشتن و امضا کردن حاکم برنامه و فرمان، جواب مختصر که کاتب در نوشته به پرسشها می دهد، دستخط فرمانروا، نوشتن عبارتی در ذیل مراسله.(1) در اصطلاح علم حدیث پاسخ پرسشها یا اطلاعیه هایی است که به صورت کتبی از طرف امام برای آگاهی شیعیان فرستاده می شده چنان که توقیعاتی از حضرت امام علی نقی و امام حسن عسکری علیهما - السلام نقل شده.(2) آخرين توقيع شريف خطاب به آخرين نايب خاص خود، يعنى على بن محمد سمرى می باشد. هنگامى كه زمان رحلت ابوالحسن سمرى فرا رسيد و مرگ وى نزديك گرديد، به وى گفتند: چه كسى را جانشين خودتان قرار مى‏دهيد؟ او در جواب، توقيعى درآورد و به مردم نشان داد، كه متن آن بدين گونه است:(3) بسم الله الرحمن الرحيم «يا على بن محمد السمرى اعظم الله اجرا خوانك فيك، فانك ميت ما بينك و بين ستة ايام، فاجمع امرك و لاتوص الى احد فيقوم مقامك بعد وفاتك، فقد وقعت الغيبة التامة(4)فلا ظهور الا بعد اذن الله تعالى ذكره، و ذلك بعد طول الامد و قسوة القلوب و امتلاء الارض جوراً. و سيأتى الى شيعتى (5) من يدعى المشاهدة، الا فمن ادعى المشاهده قبل خروج السفيانى و الصيحة فهو كذاب مفتر، ولاحول و لاقول الا بالله العلى العلى العظيم. فنسخوا هذا التوقيع و خرجوا، فلما كان اليوم السادس عادوا اليه و هو يجود بنفسه فقال له بعض الناس: من وصيك من بعدك؟ فقال: لله امر هو بالعه، و قضى فهذا آخر كلام سمع منه (ره). »(6)

پي نوشت :

1- منتهی الارب فی لغه العرب، لغت نامه دهخدا، فرهنگ فارسی، لسان العرب. در کتاب اخیر می خوانیم: التوقیع فی الکتاب: الحاق شی‏ء فیه بعد الفراغ منه... قال الازهری: توقیع الکاتب فی الکتاب المکتوب ان یجمل بین تضاعیف سطوره مقاصد الحاجه و یحذف الفضول... (الطبعه الاولی، ج 10، ص 288، فصل الواو، حرف العین).

2- مانند این توقیع که شیخ صدوق از امام عسکری علیه السلام نقل کرده: پنداریست باطل که مخالفان می خواهند با کشتن ما این نسل پاک را منقطع گردانند که خدای عز و جل گفتارشان را تکذیب کرده است، و سپاس خدای را بر این نعمت (کمال الدین، 407)، نیز رجوع شود به: سفینه البحار، ج 2، ص 676، که توقیعاتی از امام دهم و یازدهم (ع) نقل کرده .

3- مرحوم شيخ صدوق در «كمال الدين» سند اين توقيع را چنين بيان مى‏كند: «حدثنا ابومحمد الحسن بن احمد المكتب قال: كنت بمدينة السلام فى السنةالتى توفى فيها الشيخ على بن محمد السمرى قدس الله روحه فحضرته قبل و فاته بايامم فاخرج الى الناس توقيعاً نسخته...»: شيخ صدوق روايت مى‏كند كه احمد بن حسن مكتب مى‏گفت: «در همان سالى كه شيخ ابوالحسن على بن محمد سمرى قدس سره وفات يافت، من در بغداد بودم، چند روز پيش از رحلتش به خدمت وى رسيدم، آن بزرگوار توقيعى كه از ناحيه مقدسه صادر شده بود، به اين عبارت براى مردم خواند...(كمال الدين ، ج 2، ص 516، حديث 44)

4- در كمال الدين، «الغيبة الثانيه» آمده است. (كمال الدين ، ج 2، ص 516، حديث 44)

5- در الغيبة و كمال الدين «و سيأتى شيعتى» آمده است (الغيبة، ص ش395، كمال الدين، ص 516)

6- الاحتجاج، ج 2، ص .478 كمال الدين، ح 2، ص 516، حديث .44 الغيبة، ص 395، حديث .365 بحارالانوار، ج 51، ص 360، حديث 7 و ج 2، ص 151، حديث 1، و ج 53، ص .318 اعلام الورى، ص .417 الخرايج، ص .1129 عقيدة الشيعه، ص .48 و...

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید