نبرد قرقیسیا

نبرد قرقیسیا و ارتباطش با ظهور، چیست؟

یکی از فتنه ها و جنگ های آخرالزمان، نبرد قرقیسیاء است. می توان با واژگان «قرقیسیاء»، «قرقیسیا»، «قرقیسا»، «بقرقیسیا» و... در منابع روایی جستجو کرد.
قرقیسیاء، منطقه ای در شمال سوریه و نزدیک فرات است.
نبرد قرقیسیاء بین دو واقعه مهم رخ می دهد، یکی خروج سفیانی و دیگری ظهور حضرت مهدی (علیه السلام).
در این زمینه روایات متعدد و مختلف است و گروه های مختلفی به جنگ می پردازند، از جمله: ترکان، رومیان و سپاه سفیانی.

به عنوان نمونه به این دو روایت توجه فرمایید:
«عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ: يَا مُيَسِّرُ كَمْ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ قِرْقِيسَا قُلْتُ هِيَ قَرِيبٌ عَلَى شَاطِئِ الْفُرَاتِ فَقَالَ أَمَا إِنَّهُ سَيَكُونُ بِهَا وَقْعَةٌ لَمْ يَكُنْ مِثْلُهَا مُنْذُ خَلَقَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ وَ لَا يَكُونُ مِثْلُهَا مَا دَامَتِ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ مَأْدُبَةٌ لِلطَّيْرِ تَشْبَعُ مِنْهَا سِبَاعُ الْأَرْضِ وَ طُيُورُ السَّمَاءِ يُهْلَكُ فِيهَا قَيْسٌ وَ لَا يَدَّعِي لَهَا دَاعِيَةٌ قَالَ وَ رَوَى غَيْرُ وَاحِدٍ وَ زَادَ فِيهِ وَ يُنَادِي مُنَادٍ هَلُمُّوا إِلَى لُحُومِ الْجَبَّارِين‏»
ای میسر! از این جا تا قرقیسا [قرقیسیا] چقدر راه است؟ عرض کردم: همین نزدیکی ها است، در ساحل فرات قرار دارد. پس فرمودند: اما در این ناحیه واقعه ای رخ خواهد داد که مانند آن از زمانی که خداوند تبارک و تعالی، آسمان ها و زمین را آفریده، اتفاق نیفتاده و تا زمانی هم که آسمان ها و زمین برپا هستند، مانند آن اتفاق نخواهد افتاد. سفره ای است که درندگان زمین و پرندگان آسمان از (کشته های) آن سیر می شوند؛ قيس (كه تيره ‌اى از بنى اسد هستند) در آن جا به هلاكت رسند و دعوت ‌كننده براى (یاری ايشان) نباشد. گويد: و چند تن ديگر اين حديث را روايت كرده ‌اند و گفته ‌اند به دنبال آن اين جمله را هم فرمود: و منادى ندا كند بيایيد بر سر گوشت هاى گردنكشان. (1)

«... يَا جَابِرُ اخْتِلَافٌ كَثِيرٌ فِي كُلِّ أَرْضٍ مِنْ نَاحِيَةِ الْمَغْرِبِ فَأَوَّلُ أَرْضِ الْمَغْرِبِ‏ [أَرْضٍ تَخْرَب‏‏] أَرْضُ الشَّامِ يَخْتَلِفُونَ عِنْدَ ذَلِكَ عَلَى ثَلَاثِ رَايَاتٍ رَايَةِ الْأَصْهَبِ وَ رَايَةِ الْأَبْقَعِ وَ رَايَةِ السُّفْيَانِيِّ فَيَلْتَقِي السُّفْيَانِيُّ بِالْأَبْقَعِ فَيَقْتَتِلُونَ وَ يَقْتُلُهُ السُّفْيَانِيُّ وَ مَنْ مَعَهُ وَ يَقْتُلُ الْأَصْهَبَ ثُمَّ لَا يَكُونُ لَهُ هِمَّةٌ إِلَّا الْإِقْبَالَ نَحْوَ الْعِرَاقِ وَ يَمُرُّ جَيْشُهُ بِقِرْقِيسَا فَيَقْتَتِلُونَ‏ بِهَا فَيَقْتُلُ‏ مِنَ الْجَبَّارِينَ مِائَةَ أَلْفٍ وَ يَبْعَثُ‏ السُّفْيَانِيُّ جَيْشاً إِلَى الْكُوفَةِ وَ عِدَّتُهُمْ سَبْعُونَ أَلْفاً...»
امام باقر (علیه السلام) به «جابر» می فرمایند: ... در آن سال اى جابر! در هر ناحيه از مغرب اختلاف فراوانى روى خواهد داد، پس نخستين سرزمينى كه ويران شود سرزمين شام باشد؛ اين هنگام اختلافشان به سه پرچم انجامد: پرچم اصهب و پرچم ابقع و پرچم سفيانى؛ پس سفيانى با ابقع برخورد كند و بجنگد و سفيانى او و پيروانش را بكشد و سپس اصهب را بكشد؛ سپس همّتى به جز آن كه رو به سوى عراق كند نخواهد داشت و سپاهيانش به قرقيسياء گذر كنند و در آن جا بجنگند و يک صد هزار از ستمگران در آن جنگ كشته شوند و سفيانى سپاهى به كوفه روانه كند كه هفتاد هزار به شمار آيند.(2)

پی نوشت ها:
1. کلینی، الكافي، محقق/مصحح: غفاری و آخوندی، انتشارات دارالکتب اسلامیه ـ تهران، 1407ق، چاپ چهارم، ج 8، ص 295، ح 451.
2. ابن أبي زينب، محمد بن ابراهيم، الغيبة للنعماني‏، محقق/مصحح: غفارى، ناشر: نشر صدوق‏ ـ تهران‏، 1397ق، چاپ اول‏، ص 280، ح 67؛ مجلسی، بحار الأنوار، ناشر: دار إحياء التراث العربي‏ ـ بيروت‏، 1403 ق‏، چاپ دوم‏، ج ‏52، ص 238.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمایید