معنای سلطان

منظور از "سلطان" در آیه 38 سوره ذاریات چیست؟
«وَ فىِ مُوسىَ إِذْ أَرْسَلْنَاهُ إِلىَ‏ فِرْعَوْنَ بِسُلْطَانٍ مُّبِينٍ»؛ و در (زندگى) موسى نيز (نشانه و درس عبرتى بود) هنگامى كه او را با دليلى آشكار به سوى فرعون فرستاديم.(1) راغب در مفردات، سلاطه را تمكّن و قدرت از روى قهر گفته است‏.(2) "سلطان" به معنای دليل و غلبه و تسلّط است. دليل و حجّت را از آن جهت، سلطان می گويند كه سبب غلبه و تسلّط می شود. سلطان در قرآن مجيد فقط در معناى تسلط و دليل بكار رفته است. سلطان گاهى در معجزه به كار رفته، به عنوان آن كه سبب تسلط است.(3) در این آیه شریفه، گر چه برخی مراد از سلطان را در خصوص معجزات حضرت موسی (علیه السلام) و یا معجزه عصا، دانسته اند، ولی این ها بیان مصداق و مورد است لذا نمی توان آن را منحصر در این خصوص دانست. بنا بر این، سلطان آن چيزى است كه موجب تسلط می شود، اعم از این که به صورت معجزه و دیدنی و خیره کننده باشد يا برهان قاطع و دلیل نيرومند عقلى. تعبير «سُلْطَانٍ مُّبِينٍ» در آیات شریفه قرآن، غالبا به معنى دليل و برهانی روشن و آشكار است.(4)

_______

(1) ذاریات، 38.

(2) المفردات في غريب القرآن، ص 420.

(3) قاموس قرآن، ج ‏3، ص 290.

(4) ر.ک: ترجمه الميزان، ج ‏18، ص 570؛ نمونه، ج ‏22، ص 362؛ كنز الدقائق و بحر الغرائب، ج ‏12، ص 426؛ تفسير الصافي، ج ‏5، ص 72؛ مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ‏9، ص240.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید