قرآن و سخن منکران معاد

با توجه به آیه (مؤمنون/ 37)، ابتدا لفظ "نموت" آورده و بعد لفظ "نحیا"؛ یعنی اول می میریم و بعد زنده می شویم! درحالی که این سخن منکران معاد است! این تناقض را برای بنده برطرف کنید. تفسیر این آیه چگونه است؟ منظور از نموت و نحیا چیست؟
«إِنْ هِيَ إِلاَّ حَياتُنَا الدُّنْيا نَمُوتُ وَ نَحْيا وَ ما نَحْنُ بِمَبْعُوثينَ»؛ مسلّماً غير از اين زندگى دنياى ما، چيزى در كار نيست پيوسته گروهى از ما مى‏ ميريم، و نسل ديگرى جاى ما را مى‏ گيرد و ما هرگز برانگيخته نخواهيم شد.(1) این آیه کریمه، گفته برخی منکران معاد را نقل می کند که مدعی بودند تمام زندگی همین است که برخی به دنیا می آیند و برخی از دنیا می روند و این چرخه همین طور ادامه دارد، و معاد و بازگشتی به نام «قیامت»، در کار نیست؛ عده ای با تولد نوزادشان خوشحال و شادمان می شوند و عده ای هم داغدار غم از دست دادن پدر و برادر و سایر عزیزانشان می گردند؛ تمام زندگی یعنی همین، و دیگر هیچ. پس در این آیه، منظور از «نموت»، به دنیا آمدن و زندگی کردن بخشی از ما انسان هاست، و منظور از «نحیی»، از دنیا رفتن و وفات یافتن بخشی از ماست. به سخن دیگر، آن ها می گفتند: مسلّماً غير از اين زندگى دنياى ما، دنیای دیگر و زندگی دیگری در كار نيست بلکه پيوسته گروهى از ما مى‏ ميريم، و نسل ديگرى جاى ما را مى‏ گيرد و بدین ترتیب، ما هرگز برانگيخته نخواهيم شد!. این معنا را علامه طباطبایی و استاد مکارم، برای این آیه کریمه برگزیده، و بیان کرده اند.(2) البته علامه طباطبایی احتمال دیگری به نام «تناسخ» را هم برای معنای این آیه مطرح نموده اند اما آن را با سیاق آیه سازگار نمی داند. توضیح این احتمال چنین است که شاید این جمله به یکی از اعتقادات مشرکین به نام «تناسخ» اشاره داشته باشد که معتقد بودند با مرگ، روح فرد مرده از بدنش خارج شده و به بدن فرد دیگر ـ چه انسان و چه غیر انسان ـ تعلق می گیرد و حلول می کند. اين عقیده در ميان وثنى مذهبان [مشركين] شايع بود و بسيارى از آنان، تناسخ را به ولادت بعد از ولادت تعبير مى‏ كنند. علامه طباطبایی معتقد است اين احتمال چندان با سياق آيات مورد بحث، سازگارى ندارد.(3)

ـــــــــــــــــــــ

(1) مؤمنون/ 37.

(2) الميزان، ج ‏15، ص 32؛ تفسير نمونه، ج ‏14، ص 238.

(3) همان.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید