قرآن، پوشاندن موی سر

در قران ٢ آيه براي حجاب زنان است، آيه ٣١ سوره نور و آيه ٥٩ سوره احزاب؛ ولي در هیچ كدام از آيه ها صراحتا به پوشاندن مو اشاره نكرده است. از كجا مطمئن باشيم مراد خداوند در این دو آیه پوشاندن موی سر است؟

«وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ ...»؛ و به زنان با ايمان بگو ديدگان خود را [از هر نامحرمى] فرو بندند و پاكدامنى ورزند و زيورهاى خود را آشكار نگردانند مگر آنچه كه طبعا از آن پيداست و بايد روسرى خود را بر سينه خويش [فرو] اندازند و زيورهايشان را جز براى شوهرانشان يا...(1) «يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ذَلِكَ أَدْنَى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ...»؛ اى پيامبر به زنان و دخترانت و به زنان مؤمنان بگو پوشش هاى خود را بر خود فروتر گيرند اين براى آنكه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگيرند [به احتياط] نزديكتر است.(2) حکم حجاب در اسلام تاسیسی نیست بلکه امضایی است؛ یعنی اسلام حجاب را تاسیس و بنیان گزاری نکرده بلکه حجاب از قبل وجود داشته و اسلام آن را تکمیل نموده است. زنان، روسری بر سر می گذاشتند اما دنباله های آن را به پشت گوش و پشت گردن هدایت می کردند. در واقع پوشش سر وجود داشت و اسلام پوشش گردن و سینه را به آن افزود و آیه نازل شد که روسری های خود (یا مقنعه های خود) را بر روی سینه بیاندازید، یعنی پوشش گردن و سینه: «وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ» خمارهای خود را بر روی سینه بیاندازید. اساسا "خمار" به پوششی گفته می شود که سر را با آن می پوشانند(3) لذا وقتی از این لفظ استفاده می شود یعنی همان پوشش با همان کارکرد را اکنون باید در دستور جدید بکار گرفت، یعنی همین خماری که تا کنون سر با آن پوشانده می شد اکنون، گردن و سینه را نیز با آن بپوشانید. اگر دستور به این شکل می آمد که با خمار، سر و گردن و سینه را بپوشانید، حکم لغوی درباره پوشش سر بود، زیرا آن ها سر را می پوشاندند و نیز خمار در اصل پوششی است که سر با آن پوشانیده می شود. ما بر طبق نص صریح قرآن کریم(4) موظفیم به توصیه ها، احکام و توضیحاتی در خصوص احکام قرانی که از طریق روایات به ما رسیده - از این باب که تبیین و توضیح آیات هستند - عمل نماییم و آن را صحیح بدانیم. بر این اساس روایاتی در باب تفسیر «ما ظهر منها» از آیه 31 سوره مبارکه نساء: «وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا» (و زيورهاى خود را آشكار نگردانند مگر آنچه كه طبعا از آن پيداست) یعنی بخشی از زینت های زن ـ زینت های غیر اکتسابی ـ که می تواند در معرض دید نامحرم هم قرار بگیرد، از ناحیه معصومین (علیهم السلام) وارد شده است و این به معنی آن است که سایر قسمت های بدن زن، و از جمله موی سر، باید پوشیده باشد. بعلاوه، عمل حضرت صدیقه طاهره (سلام الله علیها) در مورد حجاب(5) سنت عملی حضرت زینب (سلام الله علیها) و ... اینها تماما عمل به قرآن کریم است که در این زمینه مورد دارای اهمیت بسیار و مورد عمل است.

پی نوشت ها:

1. نور/ 31.

2. احزاب/ 59.

3. شیخ طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، بتصحیح احمد حبیب عاملی، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ اول، ج 8، ص 361؛ طبرسی، مجمع البیان، به تصحیح فضل الله یزدی طباطبایی و هاشم رسولی، انتشارات ناصر خسرو، تهران، 1372، چاپ 3، ج 8، ص 578.

4. «وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ»؛ و اين قرآن را به سوى تو فرود آورديم تا براى مردم آنچه را به سوى ايشان نازل شده است توضيح دهى.(نحل/ 44) یا در جای دیگر می فرماید: «...وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا...»... و آنچه را فرستاده [او] به شما داد آن را بگيريد و از آنچه شما را باز داشت بازايستيد...(حشر/ 7).

5. "لَمَّا أَجْمَعَ أَبُو بَكْرٍ وَ عُمَرُ عَلَى مَنْعِ‏ فَاطِمَةَ(علیها سلام) فَدَكاً وَ بَلَغَهَا ذَلِكَ لَاثَتْ خِمَارَهَا عَلَى رَأْسِهَا وَ اشْتَمَلَتْ بِجِلْبَابِهَا وَ أَقْبَلَتْ فِي لُمَةٍ مِنْ حَفَدَتِهَا وَ نِسَاءِ قَوْمِهَا تَطَأُ ذُيُولَهَا مَا تَخْرِمُ مِشْيَتُهَا مِشْيَةَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) ‏ ... "؛ هنگامى كه ابوبكر تصميم نهايى خود را در مورد غصب فدك از حضرت زهرا (سلام الله عليها) گرفت و اين اخبار به آن حضرت رسيد، سر مبارك را پوشانيدند و پوشش كامل بر تن نمودند و... .(طبرسی، الاحتجاج، بتصحیح محمد باقر خرسان، نشر مرتضی، مشهد، ج 1، ص 98).

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید