فرزندان عمران

آیا چنین نیست که عمران و همسرش، پدر و مادر موسی، هارون و مریم باشند؟ یعنی موسی و مریم، خواهر و برادر باشند؟

خیر؛ «عمران» پدر حضرت موسی(علیه السلام) و «عمران» پدر حضرت مریم(سلام الله علیها) دو نفر و دو شخصیت مستقل و جداگانه هستند. پدر حضرت موسی و هارون(علیهما السلام) عمران بن يصهر است. پدر حضرت مریم(سلام الله علیها) عمران بن ماثان است. بين عمران پسر يصهر و عمران پسر ماثان 1800 سال فاصله است.(1) «عمران» در آيه فوق، همان پدر مريم(سلام الله علیها) است نه پدر موسى(علیه السلام)، زيرا هر كجا در قرآن نام عمران برده شده اشاره به پدر مريم است و حتی یک مورد هم برای پدر موسی به کار نرفته و اگر هم رفته، بطوری نیست که متعین در پدر موسی باشد.(2) بنابر این: حضرت موسی و حضرت مریم، خواهر و برادر نبوده اند. ممکن است پرسیده شود اگر خواهر و برادر نیستند چرا قرآن به حضرت مریم، می فرماید «ای خواهر هارون»؟ در جواب باید گفت در باره تعبیر «يا أُخْتَ هارُون»(3) احتمال های مختلفی بیان شده است، مانند: 1. هارون نزد بین اسرائیل، فردی نیکوکار و صالح بوده است و میان بنی اسرائیل، معمول بوده که افراد نيک را به پيامبران و صالحان نسبت مى‏ دادند. این قول از رسول گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) مستند روایی دارد.(4) گفته اند وقتى هارون از دنيا رفت، چهل هزار نفر به نام هارون، جنازه ‏اش را تشييع كردند؛ بنا بر اين، خواهر هارون، يعنى كسى كه از لحاظ شايستگى شبيه هارون است.(5) 2. حضرت مریم(سلام الله علیها) از طرف مادر، تک فرزند بود ولی از طرف پدر، برادری به نام هارون داشته اند که فردی صالح و نیکوکار و به حُسن سیرت، مشهور بوده است. 3. هارون همان برادر حضرت موسی(علیه السلام) است و حضرت مریم(سلام الله علیها) از نسل هارون(علیه السلام) است و این گونه نسبت دادن در عرب، مشهور و مرسوم بوده است. 4. هارون مردى بدكار بوده و این تعبیر یعنی این که مردم می گویند، از نظر ما، تو مانند او هستی.(6) 5. احتمال دیگری هم می رود و این كه هارون برادر رضاعى مريم بوده باشد و از مادر مريم شير خورده باشد.(7) لازم به ذکر است، این احتمالات به حسب مستند بودن به روایت یا ...، می تواند از درصد قبول و اعتبار بیشتری برخوردار باشد و ذکر آن ها در این جا، جهت اطلاع و آگاهی است. لذا قول اول، به جهت مستند بودن به روایت، قول قویتری است. بنابر این؛ حضرت موسی و حضرت مریم، خواهر و برادر و از یک پدر و مادر نبوده اند.

____________

(1) زمخشری، الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل، ج ‏1، ص 354؛ طبرسی، تفسير جوامع الجامع، ج ‏1، ص 169.

(2) ر.ک: طباطبایی، تفسير الميزان،، ترجمه موسوی همدانی، ج ‏3، ص 262؛ مکارم شیرازی و همکاران، تفسير نمونه، ج ‏2، ص 520.

(3) مریم/ 28.

(4) حویزی، تفسير نور الثقلين، ج ‏3، ص 333.

(5) طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ‏6، ص 791.

(6) قمی، تفسير القمي، ج ‏2، ص 50.

(7) طیب، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج 8، ص 434.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید