غلبه اسلام بر همه ادیان

در ایه 28 سوره فتح آمده که پیامبر (ص) بر همه ادیان پیروز می شود و اسلام می شود دینی جهانی؛ اما می بینیم که چنین چیزی عینی نشده و هنوز هم ادیان الهی و غیر الهی در جهان هستند. از کجا معلوم می شود که مقصود این آیه حضرت محمد (ص) است؟ شاید منظور پیامبر دیگری باشد؟
«هُوَ الَّذي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدى‏ وَ دينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَ كَفى‏ بِاللَّهِ شَهيداً»؛ او كسى است كه رسولش را با هدايت و دين حق فرستاده تا آن را بر همه اديان پيروز كند و كافى است كه خدا گواه اين موضوع باشد!(1) با توجه به آیات قبل و بعد، نیاز به استدلال خاصی نیست و روشن می شود که این آیه اشاره به پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) دارد: آیه قبل: «لَّقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّءْيَا بِالْحَقّ‏ِ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ إِن شَاءَ اللَّهُ ءَامِنِينَ...»؛ خداوند آن چه را به پيامبرش در عالم خواب نشان داد راست گفت بطور قطع همه شما بخواست خدا وارد مسجد الحرام مى‏ شويد... .(2) آیه بعد: «محمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ...»؛ محمّد (صلی الله علیه و آله) فرستاده خداست‏.(3) ممکن است کسی بگوید اگر مقصود پیامبر اسلام است چرا اسلام جهانی نشد و بر ادیان دیگر غلبه نکرد؟ در جواب باید گفت این آیه شریفه اشاره به هنگام ظهور حضرت مهدى (علیه السلام) است كه ديگر دينى به جز اسلام در روى زمين باقى نخواهد ماند. از امام باقر (علیه السلام) نقل شده: «إن ذلك يكون عند خروج المهدي من آل محمد فلا يبقى أحد إلا أقر بمحمد»؛ وعده‏ اى كه در اين آيه است به هنگام ظهور مهدى از آل "محمد" صورت مى‏ پذيرد، در آن روز هيچ كس در روى زمين نخواهد بود مگر اين كه به حقانيت محمد (صلی الله علیه و آله) اقرار مى ‏كند.(4) پيامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) فرمودند: «لا يبقى على ظهر الأرض بيت مدر و لا وبر إلا أدخله الله كلمة الإسلام» بر صفحه روى زمين هيچ خانه‏ اى باقى نمى ‏ماند نه خانه‏ هايى كه از سنگ و گل ساخته شده و نه خيمه‏ هايى كه از كرک و مو بافته ‏اند، مگر اين كه خداوند نام اسلام را در آن وارد مى ‏كند.(5) امام صادق (علیه السلام) در تفسير اين آيه چنين فرمودند: «وَ اللَّهِ مَا نَزَلَ تَأْوِيلُهَا بَعْدُ وَ لَا يَنْزِلُ تَأْوِيلُهَا حَتَّى يَخْرُجَ الْقَائِمُ (ع) فَإِذَا خَرَجَ الْقَائِمُ (ع) لَمْ يَبْقَ كَافِرٌ بِاللَّهِ الْعَظِيمِ»؛ به خدا سوگند هنوز محتواى اين آيه تحقق نيافته است و تنها زمانى تحقق مى‏ پذيرد كه قائم (علیه السلام) خروج كند و به هنگامى كه او قيام كند كسى كه خدا را انكار نمايد در تمام جهان باقى نخواهد ماند.(6) لازم به ذکر است وعده الهى تخلف پذير نيست: «إِنَّ اللَّهَ لا يُخْلِفُ الْميعاد»؛ خداوند، از وعده خود، تخلّف نمى‏ كند.(7) «فَلا تَحْسَبَنَّ اللَّهَ مُخْلِفَ وَعْدِهِ رُسُلَه‏»؛ پس گمان مبر كه خدا وعده ‏اى را كه به پيامبرانش داده، تخلّف كند.(8) پس وعده الهی واقع خواهد شد و آن زمان ظهور مهدى موعود (عجل الله تعالی فرجه) مى ‏باشد كه دين اسلام شرق و غرب عالم را فرا گيرد و كفر و شرك و فساد از عالم محو گردد. ممکن است کسی مدعی شود، مراد آیه، پیامبر است لذا شخص پیامبر هم باید بر همه ادیان پیروز می شده، زیرا که در این آیه حرفی از آینده و شخص دیگری نیامده و حتی از فعل آینده هم استفاده نکرده که بگوییم منظور آیه در آینده بوده است. در ج.اب باید گفت مشهور مفسران بر این هستند که مرجع ضمير در "ليظهره"، اسلام و دین حق است، نه شخص پيامبر (صلی الله علیه و آله)؛ زیرا هم از نظر جمله بندى نزديكتر به ضمير است، و هم پيروزى دين بر دين تناسب دارد نه شخص بر دين، و هم متبادر از سياق آيه همين است.(9) برای عالمگیر و غلبه دین اسلام بر سایر ادیان، نیز زمان خاصی در آیه مشخص نشده است.

________

(1) فتح/ 28.

(2) فتح/ 27.

(3) فتح/ 29.

(4) مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ‏5، ص 38.

(5) همان.

(6) كمال الدين و تمام النعمة، ج ‏2، ص 670.

(7) آل عمران/ 9.

(8) ابراهیم/ 47.

(9) ترجمه الميزان، ج ‏9، ص 329؛ تفسير نمونه، ج ‏22، ص 112؛ ... .

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید