سهل بن زیاد
«سهل بن زیاد» از نظر رجالی چگونه است؟
سهل بن زیاد آدمی رازی (وفات در حدود ۲۵۵ق)، از محدثان شیعه که محضر امام جواد (علیه السلام)، امام هادی (علیه السلام) و امام حسن عسکری (علیه السلام) را درک کرده است.
در مورد شخصیت حدیثی سهل بن زیاد سه نظر وجود دارد:
1- توثیق:
شیخ طوسی در کتاب رجال طوسی(1)، مرعی در کتاب منتهی المقال(2)، و بحر العلوم (3) و صاحب کتاب تکمله الرجال(4) وی را توثیق کرده اند.
2- تضعیف:
نجاشی در کتاب رجال نجاشی(5) و ابن غضائری در کتاب الرجال(6) و سید ابوالقاسم خویی در معجم الرجال(7) او را ضعیف شمرده اند.
3- اعتماد بر روایت وی:
علامه مجلسی وی را از مشایخ اجازه (کسانی که در حدیث به دلیل کثرت محفوظات روایی و دقت در ضبط و نقل حدیث، مرجعیت دارند) می داند و معتقد است که هر روایتی که یکی از مشایخ ثقات نقل کند آن روایت قابل قبول است.(8)
جمله «الأمر فی سهلٍ سهلٌ» در توصیف سهل بن زیاد در کلمات فقها خصوصاً فقهای متأخر زیاد به کار رفته است. چه این که نتیجه جستجوی این عبارت در نرم افزار «جامع فقه اهل بیت»، نشان می دهد که بزرگانی مثل صاحب «مفتاح الکرامة» و صاحب «جواهر» آن را به کار برده اند و در واقع مضمون آن را قبول کرده اند، چنانچه آیت الله شبیری زنجانی ـ از فقهای معاصر که رجال شناس بسیار قوی هستند ـ با پذیرش این مطلب وی را توثیق کرده است.(9)
پی نوشت ها :
1. طوسى، محمد بن حسن، رجال الطوسي(جامعه مدرسين)، 1جلد، جماعة المدرسين في الحوزة العلمية بقم، مؤسسة النشر الإسلامي، قم، چاپ: 3، 1373 ه.ش، ص387.
2. مرعى، حسين عبدالله، منتهى المقال في الدراية و الرجال، ناشر: موسسة العروة الوثقى، چاپ: بيروت، سال 1417 ه. ق، چاپ: 1 ص 240
3. بحرالعلوم، محمدمهدى بن مرتضى، رجال السيد بحر العلوم«المعروف بالفوائد الرجالية»، محقق: بحر العلوم، محمد صادق، ناشر: مكتبة الصادق( عليه السلام)، چاپ: تهران ، ج3 ص 25.
4. كاظمى، عبدالنبى ، تكملة الرجال، محقق: بحر العلوم، محمد صادق، ناشر: أنوار الهدى، چاپ: قم، سال: 1425 ه. ق، ج1 ص 593.
5. نجاشى، احمد بن على ، رجال النجاشي، محقق: شبيرى زنجانى، موسى، ناشر: جماعة المدرسين في الحوزة العلمية بقم، مؤسسة النشر الإسلامي، چاپ:قم، سال 1365 ه. ش، نوبت چاپ: 6، ص 186
6. ابن غضائرى، احمد بن حسين، الرجال( ابن الغضائرى، طبع جديد)، محقق: حسينى جلالى، محمدرضا، ناشر: موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، سازمان چاپ و نشر، چاپ: قم، سال چاپ: 1422 ه. ق، نوبت چاپ: 1 ، ص 60
7. خويى، ابوالقاسم، معجم رجال الحديث و تفصيل طبقات الرواة ، ناشر:[ بى نا]، مكان چاپ:[ بى جا]، سال چاپ: 1413 ه. ق، نوبت چاپ: 5، ج 8، ص 243.
8. مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى، الوجيزة في الرجال، محقق: رحمان ستايش، محمدكاظم، ناشر: همايش بزرگداشت علامه مجلسى، دبيرخانه، بخش انتشارات، چاپ: تهران، سال چاپ: 1420 ه. ق ، ص 91.
9.ر.ک. نرم افزار جامع فقه اهل بیت، مرکز کامپیوتری اسلامی نور.
برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمایید
