تقویم سوره های قرآنی

لطفا کمک کنید یک تقویم برای علاقمندان و آن هایی که نشاط قرآنی دارند تهیه کنیم که مثل برنامه کلاسی ایام هفته، علاقمندان در هر وقت نشاط پیدا شد تلاوت کنند.

بطور کلی، خواندن قرآن در هر زمانی، پسندیده است و مترتب ثواب است.
خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید: «فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ»؛ آن چه براى شما ميسّر است قرآن بخوانيد.(1)
در روایت نیز بسیار سفارش شده، که در این جا به یکی اشاره می شود:
«مَنْ‏ قَرَأَ عَشْرَ آيَاتٍ فِي لَيْلَةٍ لَمْ يُكْتَبْ مِنَ الْغَافِلِينَ؛ وَ مَنْ‏ قَرَأَ خَمْسِينَ آيَةً...»؛ از پيامبر خدا (صلى اللّٰه عليه و آله) نقل شده که ایشان فرمودند:
هر كس ده آيه از قرآن را در شب بخواند، در زمره بى ‌خبران نوشته نشود؛
و هر كس كه پنجاه آيه بخواند، از ذكرگويان بشمار آيد؛
و هر كس صد آيه بخواند، از عبادت ‌كنندگان محسوب گردد؛
و اگر دويست آيه بخواند، از خداترسان گرديده؛
و هر شخصى سيصد آيه بخواند، از نجات يافتگان بشمار آيد؛
و هر كس كه پانصد آيه بخواند، در رديف مجتهدين و كوشش ‌كنندگان نوشته شود؛
و هر كس هزار آيه تلاوت كند، براى او است قنطارى از حسنات؛
كه هر يک قنطار، پانصد هزار مثقال طلا باشد و هر مثقال، بيست و چهار قيراط‍‌ و هر يک قيراط‍‌، كوچكش مانند كوه احد و بزرگش به اندازه ميانه آسمان و زمين است.(2)

سوره های هر روز
سوره توحید
«قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع مَنْ قَرَأَ ـ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ـ حِينَ يَخْرُجُ مِنْ مَنْزِلِهِ عَشْرَ مَرَّاتٍ لَمْ يَزَلْ فِي حِفْظِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ كِلَاءَتِهِ حَتَّى يَرْجِعَ إِلَى مَنْزِلِهِ»؛ امام صادق (علیه السلام) فرمودند: هر كس هنگامى كه از خانه ‌اش بيرون می رود، ده بار سوره «قُلْ‌ هُوَ اَللّٰهُ‌ أَحَدٌ» بخواند، پيوسته در حفظ‍‌ خداوند و نگهدارى او است تا به خانه ‌اش برگردد.(3)

سوره حجرات
«عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع‏ قَالَ: مَنْ‏ قَرَأَ سُورَةَ الْحُجُرَاتِ فِي كُلِّ لَيْلَةٍ أَوْ فِي كُلِّ يَوْمٍ كَانَ مِنْ زُوَّارِ مُحَمَّدٍ ص»؛ امام صادق (عليه السلام) فرمودند: هر كس سوره «حجرات» را در هر شب يا هر روز تلاوت كند، از زوّار محمد (صلّى اللّٰه عليه و آله) خواهد بود.(4)

سوره ذاریات
«عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ‏ قَرَأَ سُورَةَ وَ الذَّارِيَاتِ فِي يَوْمِهِ أَوْ فِي لَيْلَتِهِ أَصْلَحَ اللَّهُ لَهُ مَعِيشَتَهُ وَ أَتَاهُ بِرِزْقٍ وَاسِعٍ وَ نَوَّرَهُ فِي قَبْرِهِ بِسِرَاجٍ يَزْهَرُ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ»؛ امام صادق (علیه السلام) فرمودند: هر كس سوره «و الذّاريات» را در روز يا به هنگام شب تلاوت كند، خداوند به وضع معاش او سامان مى ‌دهد و بر روزى او وسعت مى ‌بخشد و (خانه تاريک) قبر او را با چراغى ـ كه تا روز قيامت مى‌ درخشد ـ روشن و منوّر مى‌ سازد.(5)

سوره شمس، لیل، ضحی و انشراح
«عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ أَكْثَرَ قِرَاءَةَ وَ الشَّمْسِ وَ وَ اللَّيْلِ إِذا يَغْشى‏ وَ وَ الضُّحى‏ وَ أَ لَمْ نَشْرَحْ فِي يَوْمٍ أَوْ لَيْلَةٍ لَمْ يَبْقَ شَيْ‏ءٌ بِحَضْرَتِهِ إِلَّا شَهِدَ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ حَتَّى شَعْرُهُ وَ بَشَرُهُ وَ لَحْمُهُ وَ دَمُهُ وَ عُرُوقُهُ وَ عَصَبُهُ وَ عِظَامُهُ وَ جَمِيعُ مَا أَقَلَّتِ الْأَرْضُ مِنْهُ»؛ امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: هر کس سوره‌ های شمس، لیل، ضحی و شرح، را در روز یا شب زیاد بخواند، هیچ چیز در اطراف او نباشد مگر این که در قیامت به نفع او شهادت دهد، حتی مو، پوست، خون، رگ‌ ها، اعصاب، استخوان ‌ها و تمام آنچه اعضاء و جوارح او را زمین به پشت گرفته، همه به نفع وی شهادت می ‌دهند.(6)
در باره سوره های مبارکه یس، مزمل، واقعه، نبأ، توحید، قدر و... نیز ثواب های بسیاری منظور شده که می توان برای اطلاع از آن ها به کتب مربوطه مراجعه نمود. روایات در این زمینه بسیار است.

سوره های قبل از خواب
سوره های مسبّحات
«سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع يَقُولُ مَنْ قَرَأَ الْمُسَبِّحَاتِ كُلَّهَا قَبْلَ أَنْ يَنَامَ لَمْ يَمُتْ حَتَّى يُدْرِكَ الْقَائِمَ وَ إِنْ مَاتَ كَانَ فِي جِوَارِ مُحَمَّدٍ النَّبِيِّ ص»؛ امام باقر (علیه السلام) فرمودند: هر کسی که سور مسبحات (سوره هایی که با "سبّح" و تسبیح پروردگار شروع می شوند) را قبل از خواب بخواند، نمی میرد تا این که قائم(علیه السلام) را درک می کند، و اگر بمیرد، در جوار محمد(صلی الله علیه و آله) قرار می گیرد.(7)

سوره تکاثر
«قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ مَنْ‏ قَرَأَ أَلْهاكُمُ التَّكاثُرُ عِنْدَ النَّوْمِ وُقِيَ فِتْنَةَ الْقَبْرِ»؛ پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمودند: کسی که سوره «تکاثر» را هنگام خواب بخواند، از سختی های قبر در امان می ماند.(8)

سوره توحید
«مَنْ قَرَأَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ مِائَةَ مَرَّةٍ حِينَ يَأْخُذُ مَضْجَعَهُ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ ذُنُوبَ خَمْسِينَ سَنَةً»؛ کسی که سوره «توحید» را هنگام خواب، صد مرتبه بخواند، خداوند گناهان پنجاه سال او را می بخشد.(9)

نکته: در باره سوره های انعام، یوسف، لقمان، فرقان، کهف، سجده، و... نیز در روایات سفارش شده است.

سوره های روز پنج شنبه
سوره انسان (سوره دهر)
«عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ: مَنْ‏ قَرَأَ هَلْ أَتَى عَلَى الْإِنْسَانِ فِي كُلِّ غَدَاةِ خَمِيسٍ زَوَّجَهُ اللَّهُ مِنَ الْحُورِ الْعِينِ ... وَ كَانَ مَعَ مُحَمَّدٍ ص»؛ كسى كه سوره «هَلْ‌ أَتىٰ‌ عَلَى اَلْإِنْسٰانِ» [سوره انسان و دهر] را در بامداد هر پنج شنبه بخواند، خداوند او را به همسری حوریان بهشتی در آورده و (در بهشت) همراه با رسول خدا (صلّى اللّٰه عليه و آله) است.(10)

سوره مائده
«عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ: مَنْ‏ قَرَأَ سُورَةَ الْمَائِدَةِ كُلَّ يَوْمِ خَمِيسٍ لَمْ يَلْبِسْ إِيمَانَهُ بِظُلْمٍ وَ لَمْ يُشْرِكْ أَبَدا»؛ امام باقر (علیه السلام) فرمودند: كسى كه سوره «مائده» را در هر پنج شنبه بخواند، ايمانش لباس ظلم نپوشيده و هيچ گاه شرک نخواهد ورزيد.(11)

سوره های شب و روز جمعه
سوره نساء
«مَنْ‏ قَرَأَ سُورَةَ النِّسَاءِ فِي كُلِّ جُمُعَةٍ أَمِنَ مِنْ ضَغْطَةِ الْقَبْرِ»؛ کسی که سوره «نساء» را در هر جمعه بخواند، از فشار و سختی قبر در امان است.)12)

سوره هود
«مَنْ‏ قَرَأَ سُورَةَ هُودٍ فِي كُلِّ جُمُعَةٍ- بَعَثَهُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِي زُمْرَةِ النَّبِيِّينَ وَ لَمْ يُعْرَفْ لَهُ خَطِيئَةٌ عَمِلَهَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ»؛ کسی که سوره «هود» را در هر جمعه بخواند، خداوند او را روز قیامت در زمره انبیاء مبعوث می کند و در آن روز گناهی برای وی نشناسد که در دنیا مرتکب شده باشد.(13)

سوره صافات
«عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: مَنْ‏ قَرَأَ سُورَةَ الصَّافَّاتِ فِي كُلِّ يَوْمِ جُمُعَةٍ- لَمْ يَزَلْ مَحْفُوظاً مِنْ كُلِّ آفَةٍ مَدْفُوعاً عَنْهُ كُلُّ بَلِيَّةٍ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا مَرْزُوقاً فِي الدُّنْيَا بِأَوْسَعِ مَا يَكُونُ مِنَ الرِّزْقِ...»؛ امام صادق(عليه السلام) فرمود: هر كس سوره صافات را روزهاى جمعه بخواند از تمامى آفت ها در دنيا حفظ مى شود و در دنيا به او روزى بسيار فراوان داده مى شود.(14)

سوره های شب جمعه
سوره واقعه
«عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ‏ قَرَأَ فِي كُلِّ لَيْلَةِ جُمُعَةٍ سُورَةَ الْوَاقِعَةِ- أَحَبَّهُ اللَّهُ وَ أَحَبَّهُ النَّاسُ أَجْمَعِينَ وَ لَمْ يَرَ فِي الدُّنْيَا بُؤْساً أَبَداً وَ لَا فَقْراً وَ لَا فَاقَةً وَ لَا آفَةً مِنْ آفَاتِ الدُّنْيَا وَ كَانَ مِنْ رُفَقَاءِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع وَ هَذِهِ السُّورَةُ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع خَاصَّةً لَمْ يَشْرَكْهُ فِيهَا أَحَدٌ»؛ امام صادق(علیه السلام) می فرمایند: هر كس سوره «واقعه» را هر شب جمعه تلاوت كند خداوند او را دوست دارد و دوستى او را در دل همه مردم مى اندازد و در مدت عمرش در اين دنيا بدبختى و فقر به او رو نمى آورد؛ و همنشین امیرمؤمنان(علیه السلام) قرار می گیرد و این سوره اختصاص به ایشان دارد و کسی با ایشان در این سوره شریک نیست.(15)

سوره کهف
«مَنْ‏ قَرَأَ الْكَهْفَ فِي كُلِّ لَيْلَةِ جُمُعَةٍ كَانَتْ كَفَّارَةَ مَا بَيْنَ الْجُمُعَةِ إِلَى الْجُمُعَةِ»؛ هر كس سوره «کهف» را هر شب جمعه تلاوت كند، کفاره اوست از این جمعه تا جمعه بعدی.(16)

سوره احقاف
«مَنْ‏ قَرَأَ كُلَّ لَيْلَةٍ أَوْ كُلَّ يَوْمِ جُمُعَةٍ سُورَةَ الْأَحْقَافِ- لَمْ يُصِبْهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِرَوْعَةٍ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَ آمَنَهُ مِنْ فَزَعِ يَوْمِ الْقِيَامَةِ إِنْ شَاءَ اللَّهُ»؛ هر کس شب یا روز جمعه سوره «احقاف» بخواند ترسى در دنیا به او نرسد و از وحشت قیامت ایمن گردد.(17)

سوره صاد
«مَنْ‏ قَرَأَ سُورَةَ ص فِي لَيْلَةِ الْجُمُعَةِ- أُعْطِيَ مِنْ خَيْرِ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ مَا لَمْ يُعْطَ أَحَداً مِنَ النَّاسِ إِلَّا نَبِيٌّ مُرْسَلٌ أَوْ مَلَكٌ مُقَرَّبٌ وَ أَدْخَلَهُ اللَّهُ الْجَنَّةَ وَ كُلَّ مَنْ أَحَبَّ مِنْ أَهْلِ بَيْتِهِ...»؛ هر کس سوره «ص» را در شب جمعه بخواند، به او خیر دنیا و آخرت عطا می شود، خیری که تاکنون به غیر از رسولان و ملائک مقرب، به سایر مردم عطا نشده است؛ و خداوند او و هر کسی که او دست دارد را داخل بهشت می کند.(18)

نکته:
در این باره نیز روایات بسیاری وجود دارد که به خواندن سوره های مختلف، سفارش شده است؛ چون مجال ذکر آن ها این جا نبود، به تعداد اندکی اشاره شد.

چند نکته:
1. برای بقیه روزهای هفته، چیزی در روایات یافت نشد؛ البته در سایت ها و... مطالب زیادی آمده ولی مستندی از روایات برای آن ها نیافتم، لذا متذکر نشدم.
2. روایات فضائل سور و یا خواص سوره ها، بسیار است که هر کدام در جای خود باید بررسی شوند تا معلوم شود اعتبار لازم را دارند یا نه. بخش قابل توجهی از آن ها اعتبار لازم را ندارند زیرا صدور آن ها از معصوم، ثابت شده نیست و به نظر می رسد خود افراد ـ البته به امید ثواب و تشویق به خواندن قرآن ـ آن ها را ساخته اند.
3. به نقل های مختلف در ثواب و فضائل سوره ها ـ ولو مستندات آن از روایات، ثابت نشده باشد ـ می توان به امید رجاء و امید ثواب، عمل کرد؛ البته بهتر است به آن ها که اعتبار لازم را دارا هستند، عمل نمود.

ممکن است پرسیده شود آیا سوره ها هم دارای صورت و هیئت ملکوتی هستند؟
در جواب باید گفت: سوره های قرآن می توانند صورت ملکوتی داشته باشند، ولی چون کسی غیر از معصومین (علیهم السلام) از غیب و ملکوت خبر ندارد، لذا غیر از ایشان هم کسی نمی تواند از این ملکوت، خبر دهد. پس در این زمینه فقط می توانیم به آن چه در روایات آمده، اعتماد و اکتفا کنیم.
مورد ذیل، یکی از همان موارد است:
«عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: لَا تَدَعُوا قِرَاءَةَ سُورَةِ الرَّحْمَنِ وَ الْقِيَامَ بِهَا فَإِنَّهَا لَا تَقِرُّ فِي قُلُوبِ الْمُنَافِقِينَ وَ يَأْتِي بِهَا رَبُّهَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِي صُورَةِ آدَمِيٍّ فِي أَحْسَنِ صُورَةٍ...»؛ امام صادق(عليه السلام) فرمودند:
خواندن سورۀ «الرّحمن» و مراقبت بر آن را ترك نكنيد، زيرا اين ‌سوره در دل منافقان جاى نمى ‌گيرد، و روز قيامت خداوند آن را با صورتى چون صورت آدمى، به بهترين شكل و با خوشبوترين بوى مى ‌آورد، تا در نزديک ‌ترين جايگاه كه هيچ كس از آن به خدا نزديک ‌تر نيست قرار گيرد؛ آن ‌گاه به او خطاب مى ‌كند: چه كسانى در دنيا بر تو مراقبت داشتند و بر خواندن تو مداومت مى ‌كردند؟ مى ‌گويد: فلانى و فلانى. پس چهرۀ آنان سفيد مى‌ گردد، و خداوند به آنان مى ‌گويد: هر كه را دوست داريد شفاعت كنيد، و آنان به قدرى شفاعت مى ‌كنند كه ديگر كسى باقى نمى‌ ماند. پس خداوند به آنان خطاب مى‌ كند وارد بهشت شويد و هر كجاى آن كه مى ‌خواهيد منزل گزينيد.(19)

پی نوشت ها:
1. مزمل: 73/ 20.
2. کلینی، کافی، انتشارات اسلامیه، ج 2، ص 112.
3. شيخ حر عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشيعة، محقق و ناشر: مؤسسة آل البيت عليهم السلام‏ ـ قم‏، 1409 ق‏، چاپ اول‏، ج 5، ص 328، ح 5.
4. همان، ج 6، ص 256، ح 26.
5. ابن بابويه، محمد بن على‏، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال‏، ناشر: دار الشريف الرضي للنشر ـ قم‏، 1406 ق‏، چاپ دوم‏، ص 115؛ وسائل الشیعه، ج 6، ص 256، ح 27.
6. ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص 123.
7. کافی، ج 2، ص 621.
8. همان، ص 623.
9. وسائل الشیعه، ج 6، ص 227، ح 2.
10. ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص 121؛ وسائل الشیعه، ، ج 6، ص 122، ح 2.
11. ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص 105؛ وسائل الشیعه، ج 6، ص 250، ح 3.
12. ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص 105؛ وسائل الشیعه، ج 7، ص 409، ح 4.
13. ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص 106؛ وسائل الشیعه، ج 7، ص 410، ح 6.
14. ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص 112؛ وسائل الشیعه، ج 7، ص 412، ح 14.
15. وسائل الشیعه، ج 6، ص 112، ح 3.
16. کافی، ج 3، ص 429.
17. وسائل الشیعه، ج 7، ص 411، ح 11.
18. همان، ص 412، ح 15.
19. ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص 116؛ وسائل الشیعه، ج 6، ص 146، ح 2.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید