تفسير آيه 55 سوره طه در باره آفرينش دوباره انسان
قرآن کریم می فرماید: منهاخلقناكم و فيها نعيدكم و منهها نخرجكم تارۀ اخري (طه/55)، ما شما را از خاك افريديم و به ان باز ميگردانيم و بار ديگر شما را از ان بيرون مي اوريم. در یک سایت قرآنی این مطلب نوشته شده بود: پس از مردن انسان، تمام بدن وي ميميرد و متلاشي ميشود بي جز يك عنصر كه در پايين ستون فقرات قرار دارد كه اين عنصر نه ميپوسد و نه ميسوزد و خلاصه اينكه هرگز نمي ميرد.پيامبر اسلام در حديثي به اين عنصر اشاره كرده و مي گويد:كل ابن ادم ياكله التراب الا عجب الذنب منه خلق و فيه يركب(تماميت فرزند ادم را خاك ميخورد به جز استخوان انتهاي پايين ستون فقرات از ان فريده شده و بر ان نيز سوار ميشود. ) در قران ايه ي 57 سوره ي اعراف مي فرمايد: (همانگنه كه باران مي ايد و در زمين مرده ي بي گياه گياهان سر در مياورند مردگان نيز اينگونه از زمين در مي ايند.) حال شما اين ايات را با حديث پيامبر اسلام مقايسه كرده و نظر خود را بنويسد.
1- حدیث نبوی مورد اشاره، در منابع اهل سنت یعنی صحیح بخاری و صحیح مسلم آمده )أخرجه مسلم في الفتن حديث 142 و أخرجه البخاري في تفسير سورة 39، باب 3 ، به نقل از تفسير القرآن العظيم/ابن كثير/ج8/ص323) و در نقل دست کم برخی اسناد این روایت افرادی ضعیف دیده می شوند. این حدیث ظاهرا در منابع روایی شیعه نقل نشده است (بنده نقلی نیافتم) 2- لزومی ندارد که هر اعتقاد مذهبی را با مهر تأیید علمی باور نماییم. وقتی خبری از مُخبر صادق رسد، دیگر جای تردید و بحث بود و نبود دلیل علمی نیست! گاهی دلایل عقلی محکم از صدق یک گفتار و درستی یک مطلب پشتیبانی می کند و همین برای ما کافی است. 3- قرآن کریم در آیات فراوانی از زندگانی بعد از مرگ یا همان برانگیخته شدن از قبور و آغاز جهانی دیگر خبر داده است که به دو مورد از این آیات که متناسب با این بحث است، اشاره می کنیم: أَ وَ لَمْ يَرَ الْإِنْسانُ أَنَّا خَلَقْناهُ مِنْ نُطْفَةٍ فَإِذا هُوَ خَصيمٌ مُبينٌ وَ ضَرَبَ لَنا مَثَلاً وَ نَسِيَ خَلْقَهُ قالَ مَنْ يُحْيِ الْعِظامَ وَ هِيَ رَميمٌ قُلْ يُحْييهَا الَّذي أَنْشَأَها أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ هُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَليمٌ (یس/77تا79( آيا انسان نمى داند كه ما او را از نطفه اى بى ارزش آفريديم؟! و او (چنان صاحب قدرت و شعور و نطق شد كه) به مخاصمه آشكار (با ما) برخاست! و براى ما مثالى زد و آفرينش خود را فراموش كرد و گفت: «چه كسى اين استخوانها را زنده مى كند در حالى كه پوسيده است؟!» بگو: «همان كسى آن را زنده مى كند كه نخستين بار آن را آفريد و او به هر مخلوقى داناست! جالب اين كه قرآن مجيد با جمله كوتاه «و نسى خلقه» تمام پاسخ سؤال کننده را داده است، هر چند در ادامه توضيح بيشتر و دلائل افزونتر نيز ذكر كرده است و مى گويد: اگر آفرينش خويش را فراموش نكرده بودى، هرگز به چنين استدلال واهى و سستى دست نمى زدى! اى انسان فراموشكار! به عقب بازگرد، و آفرينش خود را بنگر، چگونه نطفه ناچيزى بودى، و هر روز لباس تازه اى از حيات بر تن تو پوشانيده شد! تو دائما در حال مرگ و معاد هستى؛ از جمادى مُردى و نامى شدى، و از جهان نباتات نيز مُردى و حيوان گشتی، از عالم حيوان نيز مردى، انسان شدى. اما توى فراموشكار همه اينها را به طاق نسيان زدى! حال مى پرسى چه كسى اين استخوان پوسيده را زنده مى كند؟! اين استخوان هر گاه كاملا بپوسد تازه خاك مى شود، مگر روز اول خاك نبودى؟ لذا بلافاصله به پيامبر اسلام (صلّى اللّه عليه و اله) دستور مى دهد كه به اين فراموشكار «بگو: كسى او را زنده مى كند كه در روز نخست او را ايجاد كرد» و اگر فكر مى كنيد اين استخوان پوسيده، وقتى كه خاك شد و در همه جا پراكنده گشت، چه كسى مى تواند آن اجزا را بشناسد و از نقاط مختلف گردآورى كند؟ پاسخ آن نيز روشن است: «او از هر مخلوقى آگاه است» و تمام ويژگيهاى آنها را مى داند! كسى كه داراى چنين «علم» و چنان «قدرتى» است مسأله معاد و احياى مردگان مشكلى برايش ايجاد نخواهد كرد)با استفاده از تفسير نمونه، ج18، ص: 455 و 459( يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنْ كُنْتُمْ في رَيْبٍ مِنَ الْبَعْثِ فَإِنَّا خَلَقْناكُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ مِنْ مُضْغَةٍ مُخَلَّقَةٍ وَ غَيْرِ مُخَلَّقَةٍ لِنُبَيِّنَ لَكُمْ وَ نُقِرُّ فِي الْأَرْحامِ ما نَشاءُ إِلى أَجَلٍ مُسَمًّى ثُمَّ نُخْرِجُكُمْ طِفْلاً ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ وَ مِنْكُمْ مَنْ يُتَوَفَّى وَ مِنْكُمْ مَنْ يُرَدُّ إِلى أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْلا يَعْلَمَ مِنْ بَعْدِ عِلْمٍ شَيْئاً وَ تَرَى الْأَرْضَ هامِدَةً فَإِذا أَنْزَلْنا عَلَيْهَا الْماءَ اهْتَزَّتْ وَ رَبَتْ وَ أَنْبَتَتْ مِنْ كُلِّ زَوْجٍ بَهيجٍ ، ذلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَ أَنَّهُ يُحْيِ الْمَوْتى وَ أَنَّهُ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَديرٌ (حج/5و6( اى مردم! اگر در رستاخيز شك داريد، (به اين نكته توجّه كنيد كه:) ما شما را از خاك آفريديم، سپس از نطفه، و بعد از خون بسته شده، سپس از «مضغه» [چيزى شبيه گوشت جويده شده]، كه بعضى داراى شكل و خلقت است و بعضى بدون شكل تا براى شما روشن سازيم (كه بر هر چيز قادريم)! و جنين هايى را كه بخواهيم تا مدّت معيّنى در رحم (مادران) قرار مى دهيم (و آنچه را بخواهيم ساقط مى كنيم) بعد شما را بصورت طفل بيرون مى آوريم سپس هدف اين است كه به حدّ رشد و بلوغ خويش برسيد. در اين ميان بعضى از شما مى ميرند و بعضى آن قدر عمر مى كنند كه به بدترين مرحله زندگى (و پيرى) مى رسند آن چنان كه بعد از علم و آگاهى، چيزى نمى دانند! (از سوى ديگر،) زمين را (در فصل زمستان) خشك و مرده مى بينى، اما هنگامى كه آب باران بر آن فرو مى فرستيم، به حركت درمى آيد و مى رويد و از هر نوع گياهان زيبا مى روياند! ، اين بخاطر آن است كه (بدانيد) خداوند حق است و اوست كه مردگان را زنده مى كند و بر هر چيزى تواناست. در این آیات به دو نمونه روشن براى اثبات معاد جسمانى استدلال شده: يكى از طريق توجه به تحولات دوران جنينى و ديگرى از طريق تحولات زمين به هنگام نمو گياهان.