ایمان در دوران غیبت
پرسش:
در زمان غیبت عده ای بر ایمانشان افزوده و از ایمان عده ای کاسته می شود. لطفا راهنمایی کنید.
پاسخ:
امکان افزایش و کاهش ایمان از مسلمات قرآن کریم است. خداوند متعال می فرماید:
«الَّذينَ قالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزادَهُمْ إيماناً وَ قالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكيل»؛ كسانى كه مردم به آنان گفتند: به يقين مردمان [كافر] براى [نبرد] با شما [سپاه] فراهم آورده اند، پس از آنان (سپاه كفر) بترسيد. كه [اين گفته] ايمانشان را افزون ساخت و گفتند: خدا ما را بس است و چه نيك كارسازى است.(1)
«وَ لَمَّا رَأَ الْمُؤْمِنُونَ الْأَحْزابَ قالُوا هذا ما وَعَدَنَا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ صَدَقَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ ما زادَهُمْ إِلاَّ إيماناً وَ تَسْليما»؛ و چون مؤمنان لشكرها [ى كافران] را ديدند، گفتند: اين است آن چه خداوند و رسولش به ما وعده داده بودند. و خداوند و رسولش راست گفتند. و در حق آنان جز ايمان و تسليم نيفزود.(2)
در این آیه شریفه نیز ایمان دارای درجات مختلفی معرفی شده است:
«أُولئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَهُمْ دَرَجاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَريم»؛ اينان به راستى مؤمن اند. در نزد پروردگارشان درجات و آمرزش و رزقى ارزشمند دارند.(3)
ایمان علاوه بر این که امکان تقویت و افزایش را دارد در معرض ضعف نیز هست تا آن جا که ممکن است به کفر انجامد.
«إِنَّ الَّذينَ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا ثُمَّ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا ثُمَّ ازْدادُوا كُفْراً لَمْ يَكُنِ اللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَ لا لِيَهْدِيَهُمْ سَبيلا»؛ به راستى آنان كه ايمان آوردند، سپس كافر شدند، آن گاه ايمان آوردند باز كفر ورزيدند، آن گاه به كفر [خود] افزودند، هرگز خداوند آنان را نخواهد بخشيد و به آنان راهى نخواهد نماياند.(4)
اگرچه هر فرد در هر زمانی امکان تعالی در درجات ایمان و یا سقوط در درکات بی ایمانی را دارد؛ اما این فرصت و خطر به طور ویژه در زمان غیبت حضرت ولی عصر(عجل الله تعالي فرجه الشريف) و در دوران آخرالزمان فراهم است. در منابع دینی یکی از بلندترین تعابیر و بیشترین تعریف و تمجیدها درباره مؤمنین آخرالزمان آمده است. از طرف دیگر از عوامل تضعیف کننده ایمان در این دوران به شدت پرهیز داده شده و مومنین سطحی و ظاهری نکوهش شده اند.
یکی از خصوصیات دوران غیبت محروم شدن مردم از درک حضور امام معصوم(علیه السلام) است. این محرومیت و دوری اگرچه ایمان بسیاری را تهدید می کند اما برای مؤمنین واقعی فرصت آزمایش و تقویت ایمان را فراهم می نماید.
امام صادق (علیه السلام) فرموده اند:
«قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) ذَاتَ يَوْمٍ وَ عِنْدَهُ جَمَاعَةٌ مِنْ أَصْحَابِهِ اللَّهُمَّ لَقِّنِي إِخْوَانِي مَرَّتَيْنِ فَقَالَ مَنْ حَوْلَهُ مِنْ أَصْحَابِهِ أَ مَا نَحْنُ إِخْوَانُكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَقَالَ لَا إِنَّكُمْ أَصْحَابِي وَ إِخْوَانِي قَوْمٌ مِنْ آخِرِ الزَّمَانِ آمَنُوا بِي وَ لَمْ يَرَوْنِي لَقَدْ عَرَّفَنِيهِمُ اللَّهُ بِأَسْمَائِهِمْ وَ أَسْمَاءِ آبَائِهِمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يُخْرِجَهُمْ مِنْ أَصْلَابِ آبَائِهِمْ وَ أَرْحَامِ أُمَّهَاتِهِمْ لَأَحَدُهُمْ أَشَدُّ بَقِيَّةً عَلَى دِينِهِ مِنْ خَرْطِ الْقَتَادِ فِي اللَّيْلَةِ الظَّلْمَاءِ أَوْ كَالْقَابِضِ عَلَى جَمْرِ الْغَضَا أُولَئِكَ مَصَابِيحُ الدُّجَى يُنْجِيهِمُ اللَّهُ مِنْ كُلِّ فِتْنَةٍ غَبْرَاءَ مُظْلِمَةٍ»
پيغمبر اكرم (صلّى اللَّه عليه و آله) روزى در جمعى از اصحاب دو بار فرمود: خداوندا! برادران مرا به من نشان بده. اصحاب عرض كردند: يا رسول اللَّه! مگر ما برادران شما نيستيم؟ حضرت فرمود: نه! شما اصحاب من مي باشيد، برادران من مردمى در آخر الزمان هستند كه به من ايمان می آورند، با اين كه مرا نديده اند. خداوند آن ها را با نام و نام پدرانشان، پيش از آن كه از صلب پدران و رحم مادرانشان بيرون بيايند، به من شناسانده است. ثابت ماندن يكى از آن ها بر دين خود، از صاف كردن درخت خاردار با دست در شب ظلمانى، دشوارتر است. و يا مانند كسى است كه پاره اى از آتش چوب درخت «غضا» را در دست نگاه دارد. آن ها چراغ هاى شب تار می باشند، پروردگار آنان را از هر فتنه تيره و تارى نجات می دهد.(5)
پی نوشت ها:
1. آل عمران: 3/ 173.
2. احزاب:33/ 22.
3. انفال: 8/ 4.
4. نساء: 4/ 137.
5. صفار، محمد بن حسن(290ق)، بصائر الدرجات في فضائل آل محمد صلى الله عليهم، مکتبة آیت الله المرعشی النجفی، قم، ج1، ص84.
برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمایید
