اقسام وطن و وطن دوم
اینجانب ساکن شهر اهواز می باشم و سه ماه تعطیلی تابستان را هر سال در تهران می گذرانیم و در واقع این شهر را وطن دوم خود قرار داده ایم. پرسش من این است که:
۱. من و همسرم که مقلد امام (ره) می باشیم اگر در طول سال کمتر از ده روز به تهران برویم باید با توجه به این که تهران وطن دوم ما است نماز را کامل بخوانیم؟
۲. حکم نماز برای فرزندان ما که مقلد حضرت آیت اله خامنه ای می باشند چیست؟
وطن بر چند قسم است:
۱. وطن اصلى یا پدرى و مادرى یا مسقط الرأسى: انسان در وطن پدر ومادر كه متولد شد و همراه آنان زندگى مى كند، این محل، وطن پدر و مادرى انسان محسوب مى شود و تامادامى كه از این وطن اعراض نكند، وطن او حساب مى شود.[۱]
۲ وطن انتخابى: انسان گاهى از وطن اصلى خود به مكان دیگرى منتقل مى شود و آن جا را وطن خود انتخاب مى كند و تصمیم دارد تا آخر عمر در آن جا زندگى كند.[۲]
۳ وطن عرفى: گاهى انسان تصمیم دارد مدت طولانى در شهرى مشغول كار یا مشغول درس شود، اگر این مدت طولانى باشد به طورى كه به هر كجا سفر مى كند باز به این جا بر مى گردد، به این وطن، وطن عرفى مى گویند و نماز او در این وطن تمام و روزهء او صحیح است و مانند وطن اصلى است، در این گونه وطن لازم نیست انسان قصد ماندن تا آخر عمر داشته باشد، آیات عظام خویى، گلپایگانى، تبریزى، سیستانى، مكارم و...این گونه وطن را قبول دارند.[۳]
با توجه به مطالب مذكور، شخص مى تواند در چند جا حكم وطن داشته باشد، مثلاً از محلّ تولّد به شهر دیگرى منتقل شده و آن جا را وطن دائمى خود قرار داده و از وطن اصلى هم اعراض نكرده و مدتى در این شهر زندگى كرده و بعد براى مدت مثلاً ده سال منتقل شده به شهر سوّمى؛ در این صورت، در این سه مكان نمازهایش تمام و روزه هایش صحیح است.
زن مى تواند وطن جدید شوهرش را وطن خود قرار ندهد، ولى فرزندان اگر صغیر باشند و در تصمیم گیرى و كسب درآمد مستقل نباشند و یا در این مسأله تابع اراده پدر باشند، وطن جدید پدر، وطن آنها هم محسوب مى شود.[۴]
اگر امکان داشته باشد که تهران وطن شما باشد، در اقامت کمتر از ۱۰ روز هم نماز تمام است و بچه ها هم تابع شما هستند؛ اما با توجه به اقسام وطن که در بالا گفته شد، مسافرت و اقامت تابستانی به تهران نمی تواند مجوز انتخاب آنجا به عنوان وطن دوم شما باشد مگر اینکه مدتی مثلا چند سال بخواهید در تهران باشید. در غیر این صورت چنانچه در تهران( چه تابستان وچه غیر تابستان) قصد ۱۰ روز کنید، نماز تمام است. و کمتر از ۱۰ روز نماز شما و خانواده شکسته است.
[۱]. توضیح المسائل مراجع، ج ۱ مسئله ۱۳۳۱.
[۲]. همان، مسئله ۱۳۲۹و ۱۳۳۰.
[۳]. همان، مسئله ۱۳۳۱.
[۴]. اجوبه الاستفتاات، آیت الله خامنه ای، سوال ۶۸۷.
