اسلام و ایمان

چه کارهایی باید انجام دهیم تا مسلمان به حساب بیاییم و چه کارهایی انسان را به مقام ایمان می رساند؟

طبق آیات و روایات، کفر، اسلام و ایمان منازل متفاوتی است که هر انسان به لحاظ اعمال جوارحی و جوانحی خود در یکی از آنها قرار می گیرد. امام صادق(علیه السلام) می فرماید: «الْإِيمَانُ بَعْضُهُ مِنْ بَعْضٍ وَ هُوَ دَارٌ وَ كَذَلِكَ الْإِسْلَامُ دَارٌ وَ الْكُفْرُ دَارٌ فَقَدْ يَكُونُ الْعَبْدُ مُسْلِماً قَبْلَ أَنْ يَكُونَ مُؤْمِناً وَ لَا يَكُونُ مُؤْمِناً حَتَّى يَكُونَ مُسْلِماً فَالْإِسْلَامُ قَبْلَ الْإِيمَانِ وَ هُوَ يُشَارِكُ الْإِيمَانَ؛ ايمان اجزائى دارد به هم پيوسته و یک منزل است. همچنين اسلام منزل دیگر و كفر هم منزل دیگری است .گاهى بنده مسلمان است، پيش از آنكه مؤمن باشد (مسلمان است و هنوز مؤمن نشده) ولى مؤمن نشود، جز آنكه مسلمان باشد، پس اسلام پيش از ايمان است و شريك ايمان.»(1) آنچه انسان را به خانه اسلام وارد می کند: آنچه انسان را از خانه کفر به خانه اسلام وارد می کند شهادتین است. یعنی گواهی زبانی به توحید و نبوت. امام صادق(علیه السلام) می فرمایند: «الْإِسْلَامُ‏ شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ التَّصْدِيقُ بِرَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) بِهِ حُقِنَتِ الدِّمَاءُ وَ عَلَيْهِ جَرَتِ الْمَنَاكِحُ وَ الْمَوَارِيثُ؛ اسلام، يعنى گواهى به وحدانيت خداوند و تصديق به رسالت رسول اللَّه(صلی الله علیه و آله). با اسلام، خون مسلمانان محفوظ می ماند. و بر همين اساس، سنت ازدواج و سهام ارث برقرار می گردد.»(2) به عبارت دیگر اسلام تنها، فقط آثار دنیوی دارد ولی ثواب اخروی و ورود به بهشت مشروط به ایمان است. آنچه انسان را به خانه ایمان وارد می کند: اما ایمان علاوه بر گواهی زبانی، باور قلبی و عمل عبادی را نیز به دنبال می طلبد. امام صادق(علیه السلام) می فرمایند: «الْإِيمَانُ هُوَ الْإِقْرَارُ بِاللِّسَانِ وَ عَقْدٌ فِي الْقَلْبِ وَ عَمَلٌ بِالْأَرْكَانِ؛ ايمان اقرار نمودن به زبان و باور به قلب و عمل نمودن با اعضاء و جوارح است.»(3) آنچه انسان را از خانه ایمان خارج و به خانه اسلام بر می گرداند: با توجه به روایات، گناه مومن را از مقام ایمان خلع می کند. امام صادق(علیه السلام) می فرمایند: «فَإِذَا أَتَى الْعَبْدُ كَبِيرَةً مِنْ كَبَائِرِ الْمَعَاصِي أَوْ صَغِيرَةً مِنْ صَغَائِرِ الْمَعَاصِي الَّتِي نَهَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَنْهَا كَانَ خَارِجاً مِنَ الْإِيمَانِ سَاقِطاً عَنْهُ اسْمُ الْإِيمَانِ وَ ثَابِتاً عَلَيْهِ اسْمُ الْإِسْلَامِ فَإِنْ تَابَ وَ اسْتَغْفَرَ عَادَ إِلَى دَارِ الْإِيمَانِ؛ و چون بنده گناه كبيره يا صغيره‏ اى را كه خداى عز و جل از آن نهى فرموده مرتكب شود، از ايمان خارج شود، و اسم ايمان از او برداشته و اسم اسلام بر او گذاشته شود، سپس اگر توبه و استغفار كند، به خانه ايمان برگردد.»(4) آنچه انسان را از خانه اسلام خارج و به خانه کفر وارد می کند: امام صادق(علیه السلام) در این باره می فرمایند: «وَ لَا يُخْرِجُهُ إِلَى الْكُفْرِ إِلَّا الْجُحُودُ وَ الِاسْتِحْلَالُ‏ أَنْ يَقُولَ لِلْحَلَالِ هَذَا حَرَامٌ وَ لِلْحَرَامِ هَذَا حَلَالٌ وَ دَانَ بِذَلِكَ فَعِنْدَهَا يَكُونُ خَارِجاً مِنَ الْإِسْلَامِ وَ الْإِيمَانِ دَاخِلًا فِي الْكُفْرِ؛ و جز انكار و استحلال او را به سوى كفر نبرد، و استحلال اين است كه: به چيز حلال بگويد: اين حرام است و به چيز حرام بگويد: اين حلال است و به آن عقيده پيدا كند. آنگاه است كه از اسلام و ايمان خارج گشته و در كفر وارد شود.»(5)

پی نوشت ها:

1. کلینی، محمد بن یعقوب(321ق)، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج‏2، ص27و28. 2. همان، ج‏2، ص25. 3. همان، ج‏2، ص27و28. 4. همان. 5. همان.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید