چرا امام جعفر صادق (ع) را رئیس مذهب شیعه می نامیم؟

با سلام و عرض خسته نباشید. می خواستم بدانم که با این که پنج امام و حضرت محمد(ص) و حضرت خانوم فاطمه زهرا (س) قبل از امام صادق(ع) بودند چرا امام جعفر صادق (ع) رئیس مذهب شیعه لقب گرفتند؟

پرسشگر گرامی با سلام و سپاس
همه امامان شیعه برای اسلام و خلق خدا خدمت کردند.در این راه زحمات طاقت فرسایی را متحمل شدند. زحمات در قالب های مختلف، مانند قیام، صلح، سکوت و فعالیت های سیاسی و فرهنگی ظهور نمود. علت اینکه به مذهب ما "مذهب جعفری "گفته می شود، این نیست که امامان دیگر برای اسلام خدمت نکرده اند، بلکه سبب ناميده شدن آن است كه دوره زندگي امام صادق(ع) مصادف بود با اواخر حكومت امويان و اوايل خلافت عباسيان. به سبب درگيری‏ ها و اختلافاتي كه ميان اين دو خاندان به وجود آمده بود، فرصت خوبی برای فعالیت های فرهنگی پدید آمد که امام صادق(ع) از آن بهره گرفت و مذهب شيعه را توسعه داد.
امام با تشكيل حلقات درس و تبيين معارف و مباني تشيع، به نشر و تبليغ اسلام پرداخت. روايات بسيار زيادي را بيان فرمود. به همين جهت حيات مجددي در كالبد شيعه دميده شد . معارف و احكام شيعه بيش از هر زماني مطرح گرديد. نظم و ترتيب خاص و ارزنده‏اي به شيعه داده شد. بدین جهت اين مذهب را به امام جعفر صادق منسوب مي‏نمايند. زيرا علاوه بر تحكيم مباني آن، عمده احاديث اين مذهب- نسبت به امامان ديگر - از اين امام بزرگوار نقل شده است.
در مجلس درس ايشان هزاران تن شركت مي‏ كردند. برخي از آنان مانند ابوحنفيه، مالك بن انس، جابر بن حيان و زرارة بن اعين، از اركان و بزرگان اهل سنت و شيعه به شمار مي ‏آمدند.(۱)
مرحوم جعفرشهیدی می نویسد:
" آن كه در اخبار فقه شيعه تتبع كند، خواهد ديد روايت هاى رسيده از امام صادق (ع) در مسائل مختلف فقهى و كلامى مجموعه ‏اى گسترده و متنوع است. براى همين است كه مذهب شيعه را مذهب جعفرى خوانده ‏اند. گشايشى كه در آغاز دهه سوم سده دوم هجرى پديد آمد، موجب شد مردم آزادانه‏ تر به امام صادق (ع) روى آورند. گشودن مشكلات فقهى و غير فقهى را از او بخواهند. ... دانشمندان از هيچ يك از اهل بيت رسول خدا به مقدار آنچه از ابوعبدالله روايت دارند، نقل نكرده‏ اند. هيچ يك از آنان متعلمان و شاگردانى به اندازه شاگردان او نداشته ‏اند. روايات هيچ يك از آنان برابر با روايت هاى رسيده از او نيست. اصحاب حديث نام راويان از او را چهار هزار تن نوشته ‏اند. نشانه آشكار امامت او خردها را حيران مى‏ كند و زبان مخالفان را از طعن لال مى‏ سازد." (۲).

پی نوشت ها :
۱.محمدجواد مشكور ، تاريخ شيعه و فرقه‏هاي اسلام تا قرن چهارم، بی نام، ص ۱۰۶ - ۱۰۵؛مهدی پیشوایی، سیره پیشوایان، قم، موسسه امام صادق (ع)،۱۳۷۹ش ،چاب یازدهم، ص۳۵۹
۲. جعفر شهيدى، زندگانى امام صادق، ص۶۱؛
رسول جعفریان، حیات فکری وسیاسی امامان شیعه، قم ، انتشارات انصاریان، ۱۳۸۴ش ، چاپ هشتم، ص ۳۴۵