چگونه میتوان بصیرت پیدا کرد؟
چگونه میتوان بصیرت پیدا کرد؟
بصیرت و روشن بینى در دین از خواسته هاى اولیاى الهى و مؤمنان حقیقى است. چون بصیرت، چراغ راهى است كه در تاریكى و ظلمت هاى راه بندگى، راه را بر انسان روشن مى سازد و او را از خطر افتادن و لغزش نگه مى دارد. با بصیرت در دین انسان بر سر دو راهى خیر و شر و سعادت و شقاوت به راحتى راه خیر و سعادت را مى یابد و از شك و تردید رها مى گردد.
براى كسب بصیرت در دین باید در دو ناحیه كوشش و تلاش كرد:
۱- ناحیه علم و آگاهى: هر قدر انسان با معارف و آموزه هاى دینى و الهى بیشتر آشنا گردد و با محتواى پیام خداوند و قرآن كریم و گفتار و عمل و سیره اولیاى معصوم الهى بیشتر آشنا گردد زمینه بصیرت و روشن بینى در دین بیشتر براى او فراهم مى گردد.
آشنایى با قرآن و احادیث و روش و منش برگزیدگان حق و رهروان و شاگردان تربیت شده مكتب آنها در این راه سهم فراوانى بر عهده دارد.
مطالعه و تفكر در اصول اعتقادى و آشنایى با احكام و وظایف عملى و شناخت حلال و حرام و واجبات و محرمات و نیز آگاهى از نحوه برخورد و موضع گیرى پیشوایان دین در مسایل گوناگون در فراهم آوردن بستر و زمینه بصیرت نقش به سزایى دارد.
۲- ناحیه عمل و به كار بستن آگاهى ها: عمل به آنچه از دین فرا گرفته ایم و به ویژه انجام واجبات و ترك محرمات كه درجه اى از تقوا و پرهیزگارى مى باشد در كسب بصیرت و روشن بینى دینى نقش كلیدى دارد و اصولا بصیرت از ثمرات و آثار مستقیم تقوا و پرهیزگارى است.
«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ یَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقاناً[انفال/۲۹]؛ اى كسانى كه ایمان آورده اید! اگر از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، براى شما وسیله اى جهت جدا ساختن حق از باطل قرار مى دهد (روشن بینى خاصّى كه در پرتو آن، حق را از باطل خواهید شناخت.»
پرهیزگارى و انجام واجبات و پرهیز و دورى از محرمات، به انسان نورانیت و روشن بینى درونى مى بخشد به گونه اى كه انسان در پرتو آن مى تواند حق و باطل را از هم تشخیص دهد و به راحتى وسوسه هاى شیطانى را بشناسد و خود را از دام آن رهایى بخشد و قرآن كریم در این باره مى فرماید:
«إِنَّ الَّذینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَكَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ[اعراف/۲۰۱]؛ پرهیزگاران هنگامى كه گرفتار وسوسه هاى شیطان شوند، به یاد (خدا و پاداش و كیفر او) مى افتند و (در پرتو یاد او، راه حق را مى بینند و) ناگهان بینا مى گردند.»
در حدیث از پیامبر (ص) نقل شده که: هر كس به آنچه مى داند عمل كند خداوند آگاهى از چیزهایى را كه نمى داند روزى او مى سازد[۱] و این همان بصیرت الهى است كه در پرتو علم و عمل براى فرد مؤمن حاصل مى گردد و در اثر تقوا انسان دیده خدایى پیدا مى كند و با چشم خدایى مى بیند، چنانچه در حدیث آمده است: «المؤمن ینظر بنور الله؛[۲] انسان با ایمان با نور خداوند مى بیند»
از مطالب بالا روشن می شود که انسان گناهکار گرفتار اشتباهات خویش می شود و شیطان و نفسش می تواند حق را برای او منقلب کنند و او را به لغزش های بیشتر بکشانند.
[۱]. الفصول المختارة، ص۱۰۷.
[۲]. إرشاد القلوب إلى الصواب ج۱ ص ۱۳۱.
