حجاب اسیران کربلا

پرسش:
آیا در غارت خیمه های سید الشهدا (علیه السلام) حتی روسری های زنان اهل بیت (علیهم السلام) هم به غارت رفت؟ یعنی نعوذ بالله حریم رسول خدا (صلی الله علیه وآله) بدون حجاب در شهرها گردانده شدند؟

پاسخ:
پس از شهادت امام حسین (علیه السلام) دشمن به خیام اهل بیت (علیهم السلام) حمله کردند و لباس های آن ها را به یغما بردند. اما این به معنای مکشوفه شدن سر نبود بلکه حجاب متشکل از چند پارچه از جمله چادر، مقنعه، نقاب و ... بود، دشمن حجاب اول را برداشت و صورت های آنان مکشوفه شد.
«سید بن طاووس» در «لهوف» نحوه انتقال اسرا را چنین نقل می نماید:
«حَمَلَ نِسَاءَهُ (صلی الله علیه و آله) عَلَی أَحْلَاسِ أَقْتَابِ الْجِمَالِ بِغَیْرِ وِطَاءٍ مُکَشَّفَاتِ الْوُجُوهِ بَیْنَ الْأَعْدَاء ِ- وَ هُنَّ وَدَائِعُ خَیْرِ الْأَنْبِیَاءِ»؛ سپس اهل و عیالی را که از امام حسین (علیه السلام) باقی مانده بودند حرکت داد. زنان را بر شتران بی جهاز سوار کرد. زنان در میان دشمنان با صورت های باز بودند، در صورتی که آنان امانت های بهترین پیامبران بودند.(1)
در «امالی» نوشته «شیخ صدوق» نیز کیفیت ورود خاندان رسالت به دمشق چنین توصیف گردیده:
«فَلَمَّا دَخَلْنَا دِمَشْقَ أُدْخِلَ بِالنِّسَاءِ وَ السَّبَایَا بِالنَّهَارِ مُکَشَّفَاتِ الْوُجُوهِ»؛ چون به شام رسیدیم روز روشن زنان و اسیران را صورت های باز وارد کردند.(2)

آن چه که از رفتار و سخنان حضرت زینب (علیها السلام) و دیگر زنان اهل بیت (علیهم السلام) بر می آید آن است که در این جریان تنها چادر رویین و یا نقاب از صورت زنان برداشته شده، نه این‌ که سرهای زنان برهنه شده باشد؛ ازاین‌رو می بینیم حضرت زینب (علیهاالسلام) و دیگر زنان اهل بیت (علیهم السلام) در سخنان خود از بیرون بودن موی سر خود شکایتی نکرده اند بلکه از این‌ که صورت هایشان پوشیده نبوده و مانند دیگر زنان در سراپرده قرار نداشتند اظهار نارضایتی شدید می نمودند.
به عنوان نمونه حضرت زینب (سلام الله علیها) خطاب به یزید می فرماید:
«أَ مِنَ الْعَدْلِ یَا ابْنَ الطُّلَقَاءِ تَخْدِیرُکَ حَرَائِرَکَ وَ إِمَاءَکَ وَ سَوْقُکَ بَنَاتِ رَسُولِ اللَّهِ سَبَایَا قَدْ هَتَکْتَ سُتُورَهُنَّ وَ أَبْدَیْتَ وُجُوهَهُنَّ تَحْدُو بِهِنَّ الْأَعْدَاءُ مِنْ بَلَدٍ إِلَی بَلَدٍ وَ تَسْتَشْرِفُهُنَّ الْمَنَاقِلُ وَ یَتَبَرَّزْنَ لِأَهْلِ الْمَنَاهِلِ وَ یَتَصَفَّحُ وُجُوهَهُنَّ الْقَرِیبُ وَ الْبَعِیدُ وَ الْغَائِبُ وَ الشَّهِیدُ وَ الشَّرِیفُ وَ الْوَضِیعُ وَ الدَّنِیُّ وَ الرَّفِیع»؛ ای پسر کسانی که جدّمان (پیامبر(صلی الله علیه وآله) در فتح مکّه) اسیرشان کرد و سپس آن ها را آزاد نمود، آیا از عدالت است که تو زنان و کنیزان خود را پشت پرده بنشانی و دختران رسول خدا (صلی الله علیه وآله) را به صورت اسیر به این سو و آن سو بکشانی، پوشش و حاجب آنان را بدرّی و روی آنان را بگشایی تا دشمنان آنان را از شهری به شهری ببرند و بومی و غریب چشم به آن ها دوزند و نزدیک و دور، شریف و پست، چهره آن ها را بنگرند.(3)

بنابراین با توجه به مجموع آن چه گفته شد معلوم می شود زنان و دختران مانند حضرت زینب (سلام الله علیها) پس از واقعه عاشورا حجاب و پوشش داشته اند و نهایت مطلبی که می توان در مورد زنان اسیر گفت این است که پس از واقعه عاشورا «مکشفة الوجوه» بودند یعنی صورت آنان باز بود و این‌ که می بینیم در برخی از نقل ها آمده که زنان، سرهایشان پوشیده نبود به معنی بیرون بودن موهای آن ها نبوده بلکه این سخن به خاطر نداشتن چادر رویین از سوی زنان اهل بیت (علیهم السلام) اظهار گردیده است.

پی نوشت‌ ها:
1. سيد ابن طاوس‏، اللهوف على قتلى الطفوف‏، جهان‏، تهران‏، 1348 ش‏، چاپ اوّل‏، ص143
2. شیخ صدوق، امالی، کتابچی، تهران، 1376ش، چاپ ششم، ص166
3. شیخ طبرسى، احمد بن علی، الاحتجاج علی اهل اللجاج، ‏مرتضی، مشهد، 1403ق، چاپ اول، ج2، ص308.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمایید