عذاب جسم یا روح
آیا پس از مرگ، با عذاب شدن جسم، روح هم دچار عذاب می شود؟
از آن جایی که حقیقت آدمی به روح اوست؛ مسئولیت و تکالیف الهی نیز متوجهِ روح و حقیقت آدمی است، و هر کاری که آدمی انجام می دهد به تصمیمی است که روحش انتخاب کرده است، بنابراین، پاداش و عذاب نیز متوجه روح و حقیقت آدمی است.
بگذریم از این که آگاهی ما از لذت و رنج نیز بواسطه حضور روح در بدن است و اگر روح نباشد، اساسا درک و آگاهی و احساس لذت و رنج توسط بدن درک نمی شود.
به همین جهت، مسلما بعد از مرگ، روح دچار عذاب یا پاداش می شود و اگر هم عذابی به بدن وارد شود، روح است که از آن رنج می برد و متضرر می شود.
البته ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که بعد از مرگ، ارتباط تدبیری روح نسبت به بدن مادی قطع می شود و به همین جهت، بدن مادی فاقد علائم حیاتی می شود و بعد از مدتی نیز متلاشی می شود.
بدنی که همراه روح در حیات برزخی حضور دارد، بدن برزخی و مثالی است که از سنخ دیگر است و اگرچه دارای شکل و شمایلی مشابه با بدن مادی است اما فاقد ماده است.(1)
از این منظر، منظور از عذاب قبر نیز عذاب جسم مادی در قبر خاکی نیست بلکه محیطی است که روح و بدن برزخی ما در آن حاضر است.(2)
به تعبیر روایات، مقصود از قبر، باغی از باغ های بهشت برزخی یا گودالی از گودال های جهنم برزخی است.(3)
پی نوشت ها:
1. برای مطالعه بیشتر، رک:
صدرالمتالهین، الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة، دار إحیاء التراث العربی، ۱۹۸۱م، ج۹، ص۱۹۷-۱۹۸؛ محسنی دایکندی، محمدعظیم، برزخ و معاد از دیدگاه قرآن و روایات، ناشر چاپی: انتشارات مجمع جهانی شیعه شناسی، ناشر دیجیتالی: مرکز تحقیقات رایانه اي قائمیه اصفهان، [بیتا]، ص۴۲-۴۳
2. سبحانی، جعفر، الإلهيات على هدى الكتاب و السنة و العقل، المركز العالمي للدراسات الإسلامية، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۲۳۸
3. دیلمی، حسن بن ابی الحسن، ارشاد القلوب، قم، شریف رضی، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۷۵
برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمایید