قاسم بن علاء

قاسم بن علا که بود؟ آیا در زمان غیبت صغری می زیسته است؟

آیا امام زمان(علیه السلام) نامه ای به ایشان نوشته است؟ «قاسم بن علاء» یکی از یاران ائمه (علیهم السلام) است. او ساکن آذربایجان ایران بود.(1) برخی او را از اهالی همدان دانسته اند زیرا پسوند همدانی نیز دارد. اگر منسوب به شهر همدان ایران باشد ممکن است مدتی در این شهر نیز از طرف ائمه (علیهم السلام) وکالت داشته است.(2) قاسم از شعیان نزدیک و مرتبط به ائمه معصومین (علیهم السلام) بود و به خدمت دو امام بزرگوار یعنی امام محمد تقی و مام حسن عسکری (علیهماالسلام) رسید.(3) ابن علاء علاوه بر افتخار یاری ائمه از وکلای امام حسن عسکری(علیه السلام) نیز محسوب می شد.(4) بنابر برخی گزارشها او را از از وکلای با واسطه حضرت امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه) دانسته اند.(5) ایشان از مشایخ صاحب اصول کافی یعنی مرحوم کلینی است(6) و مرحوم کلینی بر ایشان رحمت فرستاده است.(7) قاسم پس از 117 سال بدرود حیات گفت اما از هشتاد سالگی به بعد از نعمت بینائی برخوردار نبود(8) و بدیهی است که به سختی به زندگی خود ادامه می داده است. بنابراین قاسم از یاران ائمه (علیهم السلام) و حتی از وکلای ایشان محسوب می شود اما در مورد نامه امام زمان (عج الله تعالی فرجه الشریف) به ایشان مطلبی یافت نشد.

پی نوشت ها:

1. صدوق، محمد بن على‏، کمال الدین و تمام النعمة، ج ‏2، ص 442، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ دوم، 1395ق؛ حائرى‌ مازندرانى، محمد بن اسماعیل، منتهى المقال فی أحوال الرجال، ج ‌1، ص 21، قم، مؤسسه آل البیت(ع)‌، چاپ اول، 1416ق.

2. جبارى، محمدرضا، سازمان وکالت و نقش آن در عصر ائمة(ع)‏، ج ‏1، ص 124، قم، مؤسسه آموزش پژوهشى امام خمینى (قدّس سره‏)، چاپ اوّل‏، 1382ش.

3.طوسی، محمد بن الحسن‏، کتاب الغیبة، ص 310، قم، دار المعارف الإسلامیة، چاپ اول، 1411ق؛ ابن طاووس، علی بن موسی، فرج المهموم فی معرفة نهج الحلال من علم النجوم (تاریخ علماء النجوم)، ص 249، قم، دار الذخائر، چاپ اول، 1368ق.

4. طوسی، محمد بن الحسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبّد، ج ‏2، ص 826، تهران، المکتبة الإسلامیة؛ ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، ص 397، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1419ق.

5. کمال الدین و تمام النعمة، ج ‏2، ص 442؛ فرج المهموم فی معرفة نهج الحلال من علم النجوم (تاریخ علماء النجوم)، ص 248 - 249؛ سبحانی، جعفر، موسوعة طبقات الفقهاء، ج ‏4، ص 329، قم، مؤسسه امام صادق (ع)، 1418ق.

6. آیه الله خویی، سید ابو القاسم، معجم رجال الحدیث، ج 14، ص 32، قم، مرکز نشر آثار شیعه،1410ق؛ موسوعة طبقات ‏الفقهاء، ج ‏4، ص 330.

7. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج ‏1، ص 198، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.

8. طوسی پیشین،، ص 310؛ ابن حمزه طوسى، محمد بن على‏، الثاقب فی المناقب، ص 590، قم، انصاریان‏، چاپ سوم‏، 1419ق.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید