سن عایشه هنگام ازدواج

چرا پیامبر (صلی الله علیه وآله) با عایشه که زیر ده سال(8یا6) داشت ازدواج کرد؟ اگر می گوئید سنش بالاتر بوده چرا در تاریخ کم سن عنوان شده است؟

بنا بر گزارش های دقیق سن عایشه بالای 17 سال بوده است. برخی از گزارشگران در دوره های قبلی با انگیزه های مختلف سعی کرده اند که سن وی را کم جلوده دهند، لذا گزارش های مربوط به سن وی را دستکاری شده، اما گویا فراموش کرده اند تا گزارش های مرتبط را نیز دست کاری کنند، از جمله گزارش هایی مربوط به سن خواهر وی «اسماء بنت ابوبکر» همسر زبیر و مادر عبدالله بن زیبر. ابونعيم اصفهاني در معرفة الصحابة مي‌نويسد: «أسماء بنت أبي بكر الصديق ... كانت أخت عائشة لأبيها وكانت أسن من عائشة ولدت قبل التأريخ بسبع وعشرين سنة»؛ اسماء دختر ابوبكر، از جانب پدر خواهر عائشه و از او بزرگتر بود، اسماء، بيست و هفت سال قبل از تاريخ به دنيا آمد.(1) و طبراني مي‌نويسد: «مَاتَتْ أَسْمَاءُ بنتُ أبي بَكْرٍ الصِّدِّيقِ سَنَةَ ثَلاثٍ وَسَبْعِينَ بَعْدَ ابْنِهَا عبد اللَّهِ بن الزُّبَيْرِ بِلَيَالٍ ... وكان لاسماء يوم مَاتَتْ مِائَةُ سَنَةٍ وُلِدَتْ قبل التَّارِيخِ بِسَبْعٍ وَعِشْرِينَ سَنَةً»؛ اسماء دختر ابوبكر در سال هفتاد و سه و بعد از پسرش عبد الله بن زبير از دنيا رفت. اسماء در هنگام وفات، صد سال داشت ، بيست و هفت سال قبل از تاريخ (هجرت) به دنیا آمده بود.(2) با این حساب اسماء در سال اول بعثت 14 ساله بوده و ده سال از عایشه بزرگتر بوده، پس عایشه در سال اول بعثت، چهار سال داشته است و در سال 13 بعثت که با پیامبر (صلی علیه وآله وسلم) عقد بسته 17 سال داشته است و در شوال سال دوم که به خانه پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) آمده 19 ساله بوده است. بیشتر احادیثی كه سن عایشه را هنگام ازدواج 9 سال گفته اند یا از طرف هشام بن عروه روایت شده است که در مورد احادیث وی، اما و اگرهایی حتی از سوی رجال دانان اهل سنت دیده می شود.(3) گزارش دیگری که با سن کم عایشه هنگام ازدواج همخوانی ندارد، سال اسلام آوردن وی است. به گفته ابن هشام عایشه از جمله کسانی است که در سال های اولیه بعثت اسلام آورد.(4) اگر ما سن عایشه را در هنگام ازدواج آن طور که در پرسش آمده 6 سال یا هشت سال بدانیم باید بگوئیم که در در سال چهارم بعثت سه ساله و یا پنج ساله بوده است، پس هنگام ازدواج باید حداقل چهارده و یا شانزده ساله بوده باشد. ابن هشام می گوید كه عائشه بعد از هجده نفر ایمان آورده است.(5) بر مبنای این سخن ابن هشام، سن عائشه هنگام ازدواج باید در حدود شانزده تا بیست سال بوده باشد. گزارش دیگری که با نگاه به آن می توان سن دقیق عایشه را هنگام ازدواج به دست آورد این است که: عایشه سال ها قبل از خواستگاری پیامبر(صلی الله علیه و آله)، نامزد جبیر فرزند مطعم بود. یعنی هشت سال قبل از هجرت، در آن زمانی كه ابوبكر می خواست به حبشه هجرت نماید، نزد مطعم رفت و گفت كه او می خواهد عائشه را كه در قید نامزدی فرزندش جبیر می باشد با فرزندش تزویج نماید، ولی مطعم به خاطر آنكه ابوبكر مسلمان شده بود، عقد نامزدی فرزندش را با عائشه فسخ نمود. از این روایت بر می آید كه حتی هشت سال قبل از نامزدی عائشه با پیامبر (صلی الله علیه و آله)، عائشه آماده ازدواج بوده است.(6) اما اینکه چه علتی داشته که اهل سنت در صدد بودند تا سن عایشه را کم جلوه دهند، می توان احتمالات مختلف را بیان کرد، از جمله: یک: شیعیان پس از پیامبر(صلی الله علیه واله) دو شخصیت به نام حضرت علی (علیه السلام) و حضرت زهرا (سلام الله علیها) داشتند که این دو شخصیت هر دو در دامان پیامبر(صلی الله علیه واله) بزرگ شده اند؛ حضرت زهرا (سلام الله علیها) که دختر ایشان است و حضرت علی (علیه السلام) نیز از کودکی به دلیل فقر ابوطالب در خانه پیامبر(صلی الله علیه واله) بزرگ شده و تحت تربیت ایشان بوده است(7)، بزرگان اهل سنت در صدد شبیه سازی بر آمدند اما نمی توانستند بگویند ابوبکر یا عمر یا عثمان در دامان پیامبر بزرگ شده اند لذا برای این که در این جریان بتوانند با شیعه رقابت کنند سن عایشه را بسیار کمتر از آنچه بوده است به تصویر کشیده اند. دو: فضائل حضرت خدیجه (سلام الله علیها) بسیار است اما عایشه چنین فضائلی ندارد. بنابراین برای وی فضائلی دست و پا کردند. یکی از آن فضائل این است که بگویند عایشه تنها همسر باکره پیامبر است اگر سن وی را 6 سال بگویند کسی نمی تواند ادعا کند که او قبل از پیامبر(صلی الله علیه وآله) ازدواج دیگری داشته است. بنابراین سن عایشه هنگام ازدواج بالای 17 سال بوده و برخی از افراد به دلایلی قصد داشتند تا سن وی را کم عنوان کنند.

پی نوشت:

1. اصفهانی، ابونعیم، معرفه الصحابه، محقق محمد حسن اسماعیل، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، 1422ق، ج5، ص182.

2. ابن سعد، محمد، طبقات کبری، محقق عطا محمد عبدالقادری، دارالکتب العلمیه، لبنان، چاپ اول، 1410ق، ج8، ص201.

3. ابن حجر عسقلانی، فتح الباری فی شرح صحیح بخاری، مکتبه السلفیه، مصر، 1407ق، ج11، ص48-51.

4. ابن هشام، سیره النبویه، مکتبه ریاض الحدیثه، سعودیه، ج11، ص227-234.

5.همان، ج1، ص271.

6. ابن سعد، پیشین، ج8، ص47.

7. ابن هشام، محمد بن عبدالملک، السیره النبویه، تحقیق محی الدین عبدالحمید، قاهره، مکتبه صبیح، 1383ق، ج1، ص 162.

http://http://www.askquran.ir/showthread.php?t=58092&p=886722&viewfull=1#post88