ابراهیم بن مالک اشتر در کربلا

چرا ابراهيم بن مالک اشتر در حادثه کربلا در لشکر امام حسین(علیه السلام) حضور نداشت؟ ابراهیم که در دامان مالک اشتر رشد کرده و فنون نظامی را از افسر رشید ولایت آموخته بود، همراه پدرش در جنگ صفین شرکت جست و رشادت های زیادی از خود نشان داد. یک صحنه از رشادت های او چنین پدید آمد که پدرش مالک اشتر، در مقابل عمرو بن عاص قرار گرفت و نیزه ای به طرف او انداخت. او از صحنه گریخت. جوانی از جوانان قبیله حمیره که در سپاه معاویه بود، صحنه را دید و پرچم را از عمرو بن عاص گرفت و گفت: اکنون هنگام نبرد جوانی چون من است. و شروع به رجز خواندن کرد. مالک اشتر، دست فرزندش ابراهیم را گرفت و گفت: به میدان نبرد برو؛ زیرا او جوانی نو سال است و تو نیز چون او جوانی نو سال هستی. ابراهیم به میدان رفت و رجزی زیبا سر داد و حمله ای سخت کرد. بعد از مدتی نبرد، طرف مقابلش را به هلاکت رساند. و بدین ترتیب مراتب عشقش را به مقام شامخ ولایت نشان داد. نصر بن مزاحم، نویسنده کتاب «وقعة الصفّین» می نویسد: ابراهیم در جنگ صفّین با وجود این که نوجوانی بیش نبود، در کنار امیرمؤمنان و پدرش مالک، رشادت ها از خود نشان داد.(1) از زندگی ابراهیم تا هنگامی که مقدمات قیام مختار فراهم شد، اطلاعی در دست نیست. از آن جایی که او محبّ اهل بیت و یکی از شیعیان شناخته شده بود، احتمالاً در زمان قیام امام حسین(علیه السلام) در زندان به سر می برده یا شاید جای دیگری بوده است که امکان حضورش در کربلا وجود نداشته است. به هر حال، تا زمان قیام مختار خبری از او در دست نیست. در این جا به بیان دیدگاه برخی از بزرگان در مورد شخصیت ابراهیم اشتر می پردازم: علامه سید محسن امین: ابراهیم، مردی شجاع، سلحشور و با شهامت بود. او رئیس و مدافع قبیله اش بوده او طبعی والا و همتی بلند داشت و حامی حق و حقیقت بود. او دارای زبانی فصیح و شاعری شیرین زبان و هوادار و دوستدار اهل بیت بود. ابراهیم همانند پدرش دارای همه این ویژگی ها بود و چنین فرزندی باید شبیه پدرش باشد.(2) علامه مجلسی از قول ابن نما، (فقیه بزرگ شیعه) می گوید: ابراهیم (رحمة اللّه علیه) مظهر شجاعت، مقاومت و سلحشوری قاطع بود. او محب و دوست دار اهل بیت پیامبر و پرچمدار و دلباخته آنان بود.(3) ذهبی از عالمان اهل سنّت: ابراهیم همانند پدرش از قهرمانان و بزرگان بود. او شیعه فاضلی بود.(4) علامه مجلسی: ابراهیم شخصی نبود که در دین خودش شک کند. او در اعتقادش گمراه نشد و هیچ گاه یقینش را از دست نداد. او در انتقام گرفتن از خون امام حسین (علیه السلام) مشارکت کرد.(5) اینگونه تعابیر در مورد شخصیت ابراهیم اشتر، بیانگر این نکته است که به احتمال قوی وی در حادثه کربلا، کوتاهی نکرده است، چرا که در غیر اینصورت مورد سرزنش قرار می گرفت، نه این همه تعریف و تمجید.

_____________

(1) وقعة صفّین، نصربن مزاحم، ص 441؛ اعیان الشیعه، ج 2، ص 200.

(2) اعیان الشیعه، ج 2، ص 36.

(3) بحارالانوار، ج 45، ص 366.

(4) سیراعلام النبلاء، ذهبی، ج 5، ص 81.

(5) بحارالانوار، ج 45، ص 349.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید