حضرت مریم ،خواهر هارون

در قرآن حضرت مریم ،خواهر هارون خطاب شده،مگر هارون برادر حضرت موسی نبود؟ مگر بینشون حداقل هزار سال فاصله نبود؟ در آیه 28سوره مريم آمده است: «يا أُخْتَ هَارُونَ مَا كَانَ أَبُوكِ امْرَأَ سَوْءٍ وَمَا كَانَتْ أُمُّكِ بَغِيا: اي خواهر هارون! نه پدرت مرد بدي بود، و نه مادرت زن بد کاره‌اي!!» حضرت مریم(س) خواهر هارون معروف - که برادر حضرت موسی بود - نیست زیرا وی برادر نداشت و میان حضرت مریم و هارون ساليان سال فاصله است . البته در قرآن آمده که بنی اسراییل حضرت مریم را با عنوان « یا اخت هارون » خطاب کردند . اینکه آنها به مریم گفتند:" اى خواهر هارون" موجب تفسیرهاى مختلفى در میان مفسران شده است، اما آنچه صحیحتر به نظر مى‏رسد این است که هارون مرد پاک و صالحى بود، آن چنان که در میان بنى اسرائیل ضرب المثل شده بود، هر کس را مى ‏خواستند به پاکى معرفى کنند مى‏ گفتند: او برادر یا خواهر هارون است- مرحوم طبرسى در مجمع البیان این معنى را در حدیث کوتاهى از پیامبر ص نقل کرده است. در حدیث دیگرى که در کتاب" سعد السعود" آمده چنین مى‏ خوانیم: پیامبر ص" مغیره" را به نجران (براى دعوت مسیحیان به اسلام) فرستاد، جمعى از مسیحیان به عنوان (خرده‏ گیرى بر قرآن) گفتند مگر شما در کتاب خود نمى‏ خوانید" یا أُخْتَ هارُونَ" در حالى که مى‏ دانیم اگر منظور هارون برادر موسى است میان مریم و هارون فاصله زیادى بود؟ مغیره چون نتوانست پاسخى بدهد مطلب را از پیامبر( ص) سؤال کرد، پیامبر (ص) فرمود: چرا در پاسخ آنها نگفتى که در میان بنى اسرائیل معمول بوده که افراد نیک را به پیامبران و صالحان نسبت مى ‏دادند.( 1) بعضی گفته اند: مریم را خواهر هارون خطاب کردند. در واقع مریم خواهر هارون نبود، بلکه از خاندانى شریف و پاکیزه بود که هارون برادر موسى (ع) در رأس آن جاى داشت یعنى مریم از خاندان هارون بود و چون هارون به تقوى و پرهیزگارى معروف بود مریم را «اى خواهر هارون» خطاب کردند. در میان عربها رسم است که چون مردى را بخواهند به خاندانى نسبت دهند مى‏گویند «یا اخا فلان». اى برادر فلان. قوم او گفتند که ما پدرت را مى‏شناسیم مردى عارى از محاسن اخلاق نبود و مادرت هم بد کاره نبود. پس این کودک از کجا آورده‏اى؟(2) اینکه چرا به مریم خواهر هارون گفته ‏اند، در مجمع البیان چهار قول نقل کرده است: اول: هارون مرد نیکوکارى در بنى اسرائیل بود، اشخاص نیکوکار را به او نسبت مى‏دادند. دوم: هارون برادر پدرى مریم بود و به حسن سلوک معروف بود. سوم: منظور هارون برادر موسى علیه السّلام است که مریم از اولاد او بوده است. چهارم: هارون در آن روزگار ، مردی بدکار مشهور به زنا و فساد بود که مریم را به او نسبت داده و گفته‏اند:« اى شبیه هارون ».(3) پرسش: اگر مریم از فرزندان هارون بوده است چطور قرآن گفته است ای خواهر هارون ؟؟؟قرآن نگفته است ای فرزند هارون !! پاسخ: يكي از اقوال در مورد علت خطاب حضرت مريم به«اخت هارون» اين نكته بيان شده است كه حضرت مريم از نسل و اعقاب هارون برادر حضرت موسي(ع) مي باشد،طبق نقل منابع تاريخي و روايي و تفسيري،بين هارون برادر حضرت موسي و حضرت مريم؛هزار سال فاصله است. اما اينكه چرا آن بانو را با خطاب خواهر هارون مخاطب قرار داده اند،بايد عرض كنم اولاً اين يكي از اقوال است و آنچه از منابع تفسيري بدست مي آيد اين است كه قولي كه صحیحتر به نظر مى ‏رسد این است که هارون مرد پاک و صالحى بود، آن چنان که در میان بنى اسرائیل ضرب المثل شده بود، هر کس را مى ‏خواستند به پاکى معرفى کنند مى‏ گفتند: او برادر یا خواهر هارون است، و در همين رابطه رواياتي هم در منابع تفسيري نقل شده است كه در پست قبلي به آن روايات اشاره كرده ام. ثانياً رسم عرب اين است كه نسل قبيله ‏اى را ميگويند اخو مضر و اخو تيم اين را هم اخت هارون ناميده‏ اند.{4 }.

پي نوشتها:

1- تفسیر نمونه، ج‏13، ص: 51؛به نقل از نورالثقلين،ج3ص333.

2- تفسیر هدایت، ج‏7، ص: 35

3- مجمع البيان،ج6ص512.

4- تفسير عاملي، ج‏6، ص: 59

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید