گستره حجيت عقل

گستره حجيت عقل چقدر است؟ اگر در قرآن به موارد کاربرد واژه هائی مثل عقل، شعور، تدبر و مواردی از این قبیل دقت کنیم بهتر به پاسخ سؤال شما خواهیم رسید. قرآن کریم ضمن اینکه تقلید از آباء و اجداد را به شدت تقبیح کرده، زیر بنای تمام تعالیم اعتقادی خود را بر عقل استوار ساخته و آن را ملاک و میزان تفاوت انسان و حیوان تشریح نموده است. لذا گستره حجیت عقل شامل تمام اصول اولیه اعتقادی شده و به وسیله عقل ثابت می شود، مثلا وقتی برای عقل ثابت شد خداوند صانع جهان بوده و او اوصافی مانند عدالت، حکمت، قدرت و حیات دارد، می فهمد که آفرینش انسان کار لغوی نیست و حتما باید حکیمانه باشد، لذا به دنبال فهمیدن راز خلقت به مسئله مثل نبوت می رسد، آن را تحلیل کرده و رابطه نبوت را با خالق افرینش می فهمد، آنگاه سر تسلیم دربرابر تعالیم او فرود آورده و در جزئیات دین خود را با آن یکسان ندانسته و توقع درک همه آنها را نخواهد داشت. به عبارتی دیگر، عقل زیر بنای دین را ثابت کرده و به دنبال آن تسلیم آموزه های دینی می شود، چه راز و حکمت تک تک آنها را بداند چه نداند، به تعبیر یکی از اساتید، دین بر دوش عقل سوار است، افق دید دین فراتر از عقل است اما بدون عقل امکان برپائی ندارد. البته ناگفته نماند جزئیات مسائل اعتقادی مثل شرائط امام و پیامبر، اوصاف قبر و قیامت و غیره توسط وحی مشخص می شود، همچنین جزئیات مسائل تشریعی مثل کیفیت نماز و روزه و حج و غیره. نتیجه اینکه گستره عقل شامل اصول اولیه اعتقادی و احکام شرعی می باشد.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید