پرسش: سابقه شب قدر برای چه موقعی است؟ قبل از پیامبر(صلی الله علیه و آله) شب قدر و تعیین سرنوشت بوده؟

پاسخ:
شب قدر شبی است که قرآن در آن نازل شده است:
«إِنَّا أَنْزَلْناهُ فی‏ لَیْلَةِ الْقَدْرِ [قدر/1] ما آن [قرآن‏] را در شب قدر نازل کردیم!»
و این شب از هزار ماه بهتر است:
«لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ[قدر/3] شب قدر بهتر از هزار ماه است!»

شاید این دو ویژگی، ویژگی‌هایی باشند که قبل از اسلام وجود نداشته است. چون قطعا قرآن قبل از پیامبر خاتم (صلی الله علیه و آله) نازل نشده بود و شاید به برکت همین نزول قرآن، ارج و شرافت شب قدر، تا بدین حد شده که از هزار ماه بهتر باشد. از همین رو بعضی مطابق حدیثی معتقد هستند که شب قدر مخصوص امت اسلامی است.
صریح روایات متعددی این است که این از مواهب الهی بر این امت می‌‏باشد، چنان که در حدیثی از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) آمده که فرمود: «خداوند به امت من شب قدر را بخشیده و احدی از امتهای پیشین از این موهبت برخوردار نبودند.(1)
لازم به ذکر است که بعد از پیامبر (صلی الله علیه و آله) و نزول قرآن نیز شب قدر، هر ساله تکرار می‌شود.
تعبیر به فعل مضارع (تنزل) که دلالت بر استمرار دارد و همچنین تعبیر به جمله اسمیه"سَلامٌ هِیَ حَتَّی مَطْلَعِ الْفَجْرِ" که نشانه دوام است نیز گواه بر این معنی است. بعلاوه روایات بسیاری که شاید در حد تواتر باشد نیز این معنی را تأیید می‌‏کند.»(2)
اما شب قدر خصائص دیگری دارد که منحصر به امت آخرالزمان نیست. بلکه برای هر دوره‌ای لازم است. مثل مقدر شدن سرنوشت بندگان، یا نزول فرشتگان بر حجت الهی، از این رو طبق روایات شب قدر از ابتدای خلقت وجود داشته است.

پی نوشت ها:
1. مکارم شیرازی ناصر با همکاری جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیة. ج‏27، ص: 190.
2. تفسیر نمونه، ج‏27، ص: 190.