همراهی حسنین در وقایع فاطمیه

پرسش:

در جریان هجوم به خانه حضرت زهرا سلام‌الله علیها مطلبی درباره فرزندان آن حضرت به‌ویژه امام حسن و امام حسین علیهماالسلام یا سخنی از ایشان در منابع وجود دارد؟ آیا همراهی امام حسن علیه‌السلام با مادرش در کوچه در جریان فدک یا هجوم به خانه صحت دارد؟

پاسخ:

ماجرای هجوم به خانه حضرات زهرا سلام‌الله علیها و نیز غصب فدک بعد از رحلت حضرت رسول، ازجمله مصائبی است که بر اهل‌بیت علیهم‌السلام وارد شد. همه این جسارت‌ها از سوی غاصبین خلافت، در جهت اخذ بیعت از امام علی علیه‌السلام به‌منظور کسب مشروعیت برای حکومت نامشروع خودشان، حتی به قیمت اذیت و آزار رساندن به یادگار پیامبر اسلام و یا کشتن و ترساندن فرزندان ایشان بود.

در زمان هجوم به خانه، حسنین علیهماالسلام خردسال بوده و طبیعتاً قادر به اقدام خاصی نبودند و اگر هم واقعاً چنین چیزی اتفاق افتاده باشد، مطلبی در منابع گزارش نشده است. با جستجوی به عمل‌آمده، تنها یک گزارش درباره هجوم به خانه و جسارت به خانه وحی از زبان امام حسن مجتبی علیه‌السلام وجود دارد. مرحوم طبرسی در «الاحتجاج» مناظره و گفتگوی امام حسن علیه‌السلام با برخی از بزرگان قریش در حضور معاویه را آورده که در بخشی از آن، امام گفتگویی با مغیرة بن شعبه دارد که در آن به جسارت مغیره نسبت به مادرش حضرت زهرا سلام‌الله علیها اشاره فرموده است:

 «تو همان کسی هستی که فاطمه دختر پیامبر خدا را زدی و بدنش را خون‌آلود نمودی، او بدین‌جهت جنین خود را سقط کرد. تو این عمل را به علّت اینکه رسول خدا را ذلیل بشماری و با امر آن حضرت مخالفت کنی و نسبت به آن بزرگوار هتک حرمت کرده باشی انجام دادی. درصورتی‌که پیغمبر اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلّم به حضرت زهرای اطهر می‌فرمود: ای فاطمه! تو برترین زنان اهل بهشت هستی. ای مغیره! بدان که خداوند تو را طعمه آتش جهنّم خواهد کرد...». 

و اما درباره حضور یا عدم حضور امام حسن مجتبی علیه‌السلام در کنار مادرش در جریان پاره کردن سند فدک توسط خلیفه دوم، باید عرض شود که در هیچ‌یک از گزارشاتی که پیرامون این قضیه وجود دارد، به حضور حسنین علیهماالسلام یا یکی از آنان به همراه مادرشان حضرت زهرا سلام‌الله علیها در کوچه بنی‌هاشم اشاره‌ای نشده است. مگر آنکه گفته شود در جریان هجوم به خانه، طبیعتاً فرزندان حضرت که خردسال هم بودند و در خانه حضور داشتند، شاهد تمام وقایع ازجمله سیلی خوردن مادرشان نیز بودند.

واژگان کلیدی:
امام حسن مجتبی علیه‌السلام، حضرت زهرا سلام‌الله علیها فدک، هجوم به خانه.
منابع برای مشاهده بیشتر:
۱. رنج‌های زهرا، محمد سپهری، ترجمه کتاب «مأساه الزهرا» نوشته علامه سید جعفر مرتضی عاملی.
۲. اسرار فدک، محمدباقر انصاری.

پانویس:
1.طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، ج۱، ص۲۷۸.
2.کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۵۴۳؛ ابن ابی الحدید، عبدالحمید بن هبه الله، شرح نهج‌البلاغه، ج۱۶، ص۲۷۴. (در این منابع، گزارش مربوط به بازگرداندن سند فدک توسط ابوبکر به حضرت زهرا سلام‌الله علیها و سپس بازستاندن و پاره کردن آن توسط خلیفه دوم و نیز سیلی زدن وی به حضرت فاطمه سلام‌الله علیها آمده است، لکن در هیچ‌یک، عبارتی مبنی بر اینکه امام حسن مجتبی علیه‌السلام در آنجا حضورداشته و از نزدیک شاهد ماجرا بوده باشد، وجود ندارد).