هارون(ع)

آیا حضرت موسی و هارون (علیهما السلام) از یک مادر بودند؟ هارون فرزند چندم بود؟ آیا همسر و فرزند داشت؟ آیا اول وصی بود و بعد پیامبر شد؟ چند وصی بعدا به پیامبری رسیدند؟ در دوران حضرت شعیب، هارون چه می­کرد؟ کدام یک از این دو برادر بزرگتر بودند و عمرشان در هنگام مرگ چقدر بود؟

حضرت هارون از پیامبران الهی بود که قرآن از وی به عنوان پیامبر یاد کرده است.(1) یهودیان و مسیحیان(2) و مسلمانان او را از پیامبران می دانند.(3)

این که فرزند چندم بود مشخص نیست. اما حضرت موسی و هارون (علیهما السلام) هر دو از یک پدر و مادر بودند.(4)

در مورد زندگی او در دوران حضرت شعیب (علیه السلام) اطلاعی در دست نیست. از نام همسر وی هم اطلاعی نداریم اما نام فرزندان او دو پسر به نام "شبر" و "شبیر" است.

اگر هاورن (علیه السلام) وصی برادرش حضرت موسی (علیه السلام) بود، به معنای جانشینی ایشان پس از رحلت نمی ‌باشد، بلکه در زمان حیات نیز "وصی" بودند، یعنی مأمور به انجام سفارشات ایشان بودند، چنان که حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) حتی در زمان حیات پیامبر عظیم الشأن (صلوات الله علیه و آله)، وصی ایشان بودند. اما قرآن خود به پیامبری او اذعان دارد. خداوند می فرماید: «وَوَهَبْنَا لَهُ مِنْ رَحْمَتِنَا أَخَاهُ هَارُونَ نَبِيًّا»(5) و از لطف و مرحمتی که داشتیم برادرش هارون پیامبر را نیز (برای مشارکت و مساعدت او) به او عطا کردیم.
پس ایشان پیامبر بود و وصی هم به معنی کسی است که در زمان حیات برادرش حضرت موسی (علیه السلام) به سفارشات او عمل کند.
طبق حدیث منزلت، امیرالمومنین علی (علیه السلام) وصی پیامبر (صلی الله علیه و آله) بود.(6) این حدیث علاوه بر فضیلت امام علی(علیه السلام) بر خلافت و عصمت ایشان نیز دلالت دارد، زیرا پیامبر(صلی الله علیه و اله) به جز نبوت، همه فضائل و ویژگی ‌ها و مناصب هارون را برای حضرت علی (علیه السلام) ثابت کرده است. بنابراین، تمام مناصب حضرت موسی (علیه السلام) برای برادرش نیز بوده است و اگر او بعد از موسی (علیه السلام) زنده می‌ ماند، جانشین وی می ‌شد.

با تکیه بر ماجرای هارون و موسی (علیهما السلام) در قرآن، هارون وزیر و شریک موسی (علیه السلام) در کارش بود، پس علی (علیه السلام) نیز در امر خلافت و ولایت، جز نبوت، شریک پیامبر (صلی الله علیه و اله) بود.(7)

اما پیامبرانی که اول وصی بودند سپس به پیامبری رسیدند عبارتند از:
1 - شیث وصی حضرت آدم علیه السلام(8)
2 - انوش وصیّ شیث(9)
3 - قینان وصیّ انوش(10)
4 - مهلائیل وصیّ قینان(11)
5 - یرد وصیّ مهلائیل(12)
6 - ادریس نبیّ وصیّ یرد(13)
7- متوشلح وصی ادریس(14) و ...

حضرت موسی (علیه السلام) سه سال از بردارش حضرت هارون کوچکتر بود. مدت عمر حضرت موسی و هارون (علیهما السلام) هم چنین کیفیت وفات آن دو اختلافاتی در روایات و تواریخ دیده می شود. مشهور آن است که عمر حضرت موسی (علیه السلام) هنگام رحلت 120و عمر هارون 123سال بوده است.(15)

مطابق حدیثی که صدوق از امام صادق (علیه السلام) روایت کرده، وفات هارون این گونه بود که موسی با هارون (علیهما السلام) به طور سینا رفتند و در آن جا به خانه ای برخوردند که در آن درختی بود و دو جامه بر آن درخت آویزان بود. موسی به هارون گفت: «جامه ات را بیرون آر و این دو جامه را بپوش و داخل این خانه شو و روی تختی که در آن قرار دارد بخواب. هارون چنان کرد و چون روی تخت خوابید خدای تعالی قبض روحش کرد و مرگش فرا رسید. موسی به نزد بنی اسرائیل بازگشت و داستان قبض روح هارون را به آن ها خبر داد. بنی ‌اسرائیل موسی را تکذیب کردند و گفتند: تو او را کشته ای و آن حضرت را متهم به قتل هارون کردند. موسی برای رفع این اتهام به خدای تعالی پناه برد و خداوند به فرشتگان دستور داد جنازه هارون را روی تختی در هوا حاضر کردند و بنی اسرائیل او را دیدند و دانستند که هارون از دنیا رفته است.»(16)

پی نوشت ها:
1. مریم/ 53.
2. کتاب مقدس، باب خروج، باب 32، آیه 2-6.
3. مریم/ 53.
4. کتاب مقدس، کتاب خروج، باب 6، آیه 20.
5. مریم/ 53.
6. «یا علی انت منی بمنزلة هارون من موسی الا انه لا نبی بعدی». صحیح مسلم، دار الأفاق الجدیدة بیروت، ج 7، ص 119، باب من فضائل علی بن ابیطالب.
7. میرحامد حسین، عبقات الانوار،چاپ عبدالرحیم مبارک و دیگران، 1383ش، مشهد، ج2، دفتر1، ص86-88.
8. تاریخ طبری، ترجمه، ابوالقاسم پاینده، اساطیر، 1375ش، تهران، ج 1، ص 106.
9. همان ج 1، ص 107.
10. همان ج 1، ص 108.
11. همان.
12. همان.
13. همان.
14. همان.
15. تاریخ یعقوبی، دار صادر بیروت، بی تا، ج 1، ص 41.
16. مجلسی، بحار الانوار، دفتر انتشارات اسلامی، 1403ق، قم، ج 13، ص 368.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمایید