نماز بر پیکر امام حسن عسکری علیه السلام

پرسش:

آیا قضیه نماز خواندن امام زمان در کودکی بر پیکر امام عسکری علیه‌السلام واقعیت دارد؟

پاسخ:

بر اساس آنچه در برخی منابع تاریخی آمده، معتمد بالله خلیفۀ عباسی، برادر خود عیسی (ابو عیسی) ابن متوکل را فرستاد تا بر جنازۀ امام حسن عسکری (علیه‌السلام) نماز بگزارد. او نیز بر پیکر مطهر امام حاضر شد و ابتدا حاضران را گواه گرفت که آن حضرت به مرگ طبیعی از دنیا رفته و سپس بر پیکر ایشان نماز گزارد و دستور داد تشییع شود.(۱) 
دانشمندان شیعه با توجه به منابع حدیثی و برخی مبانی کلامی، بر این باورند که در واقع، نماز امام عسکری را فرزندش حضرت مهدی خوانده و نماز عیسی بن متوکل، تنها به صورت ظاهری بوده است. به گفتۀ یکی از تاریخ پژوهان معاصر، نماز عیسی بن متوکل جنبۀ تشریفاتی داشت و طرحی بود که رژیم حاکم برای لوث کردن ماجرای شهادت امام حسن عسکری (علیه‌السلام) ریخته بود و چنان که در میان دانشمندان شیعه مشهور است، حضرت مهدی عجل الله فرجه به طور خصوصی بر جنازۀ پدر بزرگوارش نماز گزارد.(۲) 
این مطلب، مستند به روایتی است که در منابع شیعی آمده و بر اساس آن، هنگامی که امام حسن عسکری(ع) به شهادت رسیده بود، گروهی از شیعیان در منزل ایشان حاضر شده بودند و به برادرش جعفر تسلیت می‌گفتند. هنگامی که پیکر مبارک کفن شده و آمادۀ نماز گشت، جعفر خواست بر او نماز گزارد که ناگاه کودکی گندمگون و مجعد موی که دندان‌های پیشین او فاصله داشت بیرون آمد و لباس جعفر را گرفت و او را کنار کشید و گفت: «عمو! کنار برو. من باید بر پدرم نماز بخوانم». جعفر در حالی که قیافه‌اش دگرگون شده بود کنار رفت و آن کودک بر پیکر امام عسکری نماز خواند و سپس امام را در خانۀ خودشان کنار قبر پدرش امام هادی (علیه‌السلام) به خاک سپردند.(۳) 

پی نوشت‌ها: 
۱. مقتل معصومان، ج۳، ص۵۸۶ (به نقل از منابع متعددی ازجمله: الفصول المهمّة، ص۲۷۷؛ الارشاد، ص۳۳۹ و…). 
۲. مهدی پیشوایی، سیرۀ پیشوایان، ص۶۵۸. 
۳. شیخ صدوق، کمال الدین، ص۴۷۴.