فرعون و توبه لحظه مرگ

آیا آیه 17 و 18 نساء که می گوید: «پذيرش توبه از سوى خدا، تنها براى كسانى است كه كار بدى را از روى جهالت انجام مى ‏دهند، سپس زود توبه مى ‏كنند. خداوند، توبه چنين اشخاصى را مى پذيرد و خدا دانا و حكيم است. براى كسانى كه كارهاى بد را انجام مى ‏دهند و هنگامى كه مرگ يكى از آنها فرا مى‏ رسد مى ‏گويد: «الان توبه كردم!» توبه نيست و نه براى كسانى كه در حال كفر از دنيا مى‏ روند اينها كسانى هستند كه عذاب دردناكى برايشان فراهم كرده‏ ايم»، با آیه 90 سوره یونس که درباره توبه فرعون است، تناقض دارد؟ خیر، نه تنها تناقضی ندارد بلکه آیه 90 سوره یونس، مثال و مصداقی برای آیه 18 سوره نساء است. آیه 17 و 18 سوره نساء ، درباره «شرایط پذیرش یا عدم پذیرش توبه» است و می فرماید: انسانی که از روی نادانی فریب شیطان و هوای نفس را خورد و گناه کرد، راه بازگشت دارد؛ چنین کسی باید به سرعت توبه کند و با طلب استغفار به راه خدا باز گردد: إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذينَ يَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهالَةٍ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِنْ قَريبٍ فَأُولئِكَ يَتُوبُ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ كانَ اللَّهُ عَليماً حَكيماً(نساء/17) پذيرش توبه از سوى خدا، تنها براى كسانى است كه كار بدى را از روى جهالت انجام مى ‏دهند، سپس زود توبه مى ‏كنند. خداوند، توبه چنين اشخاصى را مى پذيرد و خدا دانا و حكيم است و بعد در ادامه دو دسته را استثنا می کند که توبه اینها پذیرفته نمی شود: 1- كسانى كه در آستانه مرگ قرار مى‏ گيرند و مى ‏گويند: اكنون از گناه خود توبه كرديم، توبه آنان پذيرفته نخواهد شد. 2- كسانى كه از گناهان خود در حال صحت و سلامت و ايمان توبه كرده‏ اند ولى در حال مرگ با حالت کفر از دنيا رفته اند؛ توبه‏ هاى گذشته این افراد نيز بى‏ تأثیر است. وَ لَيْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئاتِ حَتَّى إِذا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قالَ إِنِّي تُبْتُ الْآنَ وَ لاَ الَّذينَ يَمُوتُونَ وَ هُمْ كُفَّارٌ أُولئِكَ أَعْتَدْنا لَهُمْ عَذاباً أَليماً(نساء/18) براى كسانى كه كارهاى بد را انجام مى ‏دهند و هنگامى كه مرگ يكى از آنها فرا مى‏ رسد مى ‏گويد: «الان توبه كردم!» توبه نيست و نه براى كسانى كه در حال كفر از دنيا مى ‏روند اينها كسانى هستند كه عذاب دردناكى برايشان فراهم كرده ‏ايم قرآن کریم در آیات دیگر و در لابلای داستان هایش، مثال هایی از این دو دسته افرادی که توبه شان پذیرفته نمی شود، ذکرنموده؛ و از دسته اول مثال سرگذشت فرعون را در آیه 90 یونس یادآور شده است: وَ جاوَزْنا بِبَني‏ إِسْرائيلَ الْبَحْرَ فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَ جُنُودُهُ بَغْياً وَ عَدْواً حَتَّى إِذا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قالَ آمَنْتُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ الَّذي آمَنَتْ بِهِ بَنُوا إِسْرائيلَ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمينَ(یونس/90) و بنى ‏اسرائيل را از دريا گذرانديم، پس فرعون و لشكريانش آنان را از روى ستم وتجاوز دنبال كردندتا هنگامى كه بلاى غرق شدن، او را فروگرفت، گفت: ايمان آوردم كه هيچ معبودى جز همان كه بنى ‏اسرائيل به او ايمان آوردند، نيست و من از تسليم‏ شدگان [در برابر فرمان‏هاى حق‏] هستم پس آیه 90 سوره یونس، در واقع مثال و مصداقی از «وَ لَيْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئاتِ حَتَّى إِذا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ» است که در آیه 18 سوره نساء آمده است. (با استفاده از تفسیر نمونه/ذیل آیات مورد بحث) -------------------------------------------- قران کریم تصریح دارد در اینکه: نه تنها توبه فرعون و آل او هرگز مقبول حق تعالی واقع نشد بلکه تا قیامت به آتش و عذاب برزخی گرفتار شد و در قیامت هم به عذاب سخت تر داخل خواهد شد: وَ حاقَ بِآلِ فِرْعَوْنَ سُوءُ الْعَذابِ النَّارُ يُعْرَضُونَ عَلَيْها غُدُوًّا وَ عَشِيًّا وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذابِ (غافر/45و46) و عذاب شديد بر آل فرعون وارد شد! عذاب آنها آتش است كه هر صبح و شام بر آن عرضه مى‏ شوند و روزى كه قيامت برپا شود (مى ‏فرمايد:) «آل فرعون را در سخت‏ ترين عذاب ها وارد كنيد!»

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید