شیخ عباس قمی(ره)
لطفاً در مورد «شیخ عباس قمی» توضیحاتی بفرمایید.
«عباس بن محمدرضا قُمی» (۱۲۹۴-۱۳۵۹ق) مشهور به «شیخ عباس قمی» و نیز «محدّث قمی» از عالمان بنام شیعه در قرن چهاردهم قمری است.
تا جایی که بررسی شد در منابع تاریخ دقیقی در مورد ماه و روز تولد شیخ عباس قمی مطلب مشخصی ندیدیم، ولی سال تولد ایشان را سال 1294 قمری برابر با 1254 شمسی ذکر کرده اند.
پدرش «محمدرضا قمی» فردی متدین و مرجع مردم برای آگاهی از وظایف شرعی بود. مادر شیخ عباس به نام «بانو زینت» نیز از زنان متدین و پارسا بود. محدث قمی درباره مادر بزرگوارشان می گوید: من هر موفقیتی که دارم از برکت مادرم است؛ زیرا ایشان سعی داشت همیشه مرا با طهارت کامل شیر دهد.(1)
محدث قمی برای تکمیل علوم و معارف سفرهایی را به بلاد اسلامی داشته و به همین علت در سه حوزه قم، نجف و مشهد اساتیدی داشته است. شیخ عباس تحصیلات دوران کودکی و نوجوانی را در قم گذراند.
شیخ عباس قمی در سال ۱۳۱۶ق سن ۲۲ سالگی وارد شهر نجف شد. محدث قمی پس از درگذشت محدث نوری در سال ۱۳۲۲ق نجف را ترک کرد و به ایران بازگشت.
شیخ عباس قمی جمعه ۱ ربیع‌الثانی ۱۳۳۲ق به قصد اقامت وارد مشهد شد. علت اقامت وی در مشهد به تقاضای «آقا حسین قمی» بود و تا سال ۱۳۵۴ق در آن جا سکونت داشت. وی در مقدمه کتاب «فوائد الرضویة» می نویسد: به جهت شدت ابتلا و گرفتاری و کثرت هموم و غموم که بر این داعی روی داد و شرح آن طولانی است به خاطرم رسید که پناه برم به امام اتقیا و پناه غربا حضرت ابوالحسن علی بن موسی الرضا(علیه السلام).(2)
شیخ عباس قمی پس از واقعه مسجد گوهرشاد و قتل عام مردم و تبعید آقا حسین قمی در سال ۱۳۵۴ق به نجف بازگشت و تا پایان عمر در آن جا ماند.
شیخ عباس قمی در زمان خود یکی از مربّیان بزرگ و معلّمان اخلاق اسلامی در میان مردم و حوزه های علمیه شناخته می شده و در کلیه اخلاق حسنه و ملکات فاضله انسانى برجسته بود. در مسیری که می رفت اگر کوچک ترین شبهه ای در دلش رخنه می کرد که قدمش برای خدا نیست یا وسوسه ای قلبش را می لرزاند بدون هیچ تأمل، از آن جا باز می گشت.
داستان های فراوانی در وصف منش، رفتار و اخلاق وی بیان شده است. «آقا بزرگ تهرانی» از دوستان و ارادتمندان شیخ عباس، وی را مثال بارز انسان کامل و مصداق فردی عالم فاضل و زیبنده صفات عالیه مانند حسن خلق و تواضع معرفی می کند. وی هم چنین می‌گوید شیخ عباس از غرور و شهرت‌طلبی دوری می جست و زندگی زاهدانه ای داشت و من در مدتی که با او بودم انس گرفتم و جانم با جان او درآمیخت.(3)
محدث قمی علاقه وافری به نوشتن داشت و در مدت عمر خویش، بیش از ۶۰ تألیف به زبان های عربی و فارسی یادگار گذاشت. «مفاتیح الجنان»، «سفینة البحار»، «نفس المهموم» و «منتهی الآمال» از جمله آثار مشهور شیخ عباس قمی است که مورد اقبال بسیاری از شیعیان قرار گرفت.
نرم‌افزار «مجموعه آثار محدث قمی» با هدف نشر آثار شیخ عباس قمی، در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور، تهیه و تنظیم شده است.
محدث قمی در شب سه شنبه ۲۲ ذی‌الحجه سال ۱۳۵۹ق و در سن ۶۵ سالگی در نجف درگذشت. «سید ابوالحسن اصفهانی» در حرم امیرالمؤمنین(علیه السلام) بر او نماز خواند و پیکرش در کنار استادش محدث نوری در حرم دفن گردید. بنا بر نقل «سید محسن امین» سه مجلس بزرگداشت برای وی در نجف، کربلا و کاظمین برگزار شد.(4)
پی نوشت ها:
1. دوانی، علی، مفاخر اسلام، تهران، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش، ج۱۱، ص۴۰.
2. قمی، عباس، الفوائد الرضویه، تهران، کتابخانه مرکزی، ۱۳۲۷ش، ص۲.
3. تهرانی، آقابزرگ، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، تحقیق سید عبدالعزیز طباطبایی و محمد طباطبایی بهبهانی، مشهد، دارالمرتضی، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق، ج۳، ص۹۹۹.
4. امین عاملی، محسن، اعیان الشیعة، بیروت، دارالتعارف، ج۷، ص۴۲۵.
برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمایید
