برای غلبه بر خشم و عصبانیت چه کاری باید انجام داد ؟

پرسش :

من خیلی تلاش کردم که صبرم رو بالا ببرم وبه اطف خدا تا حدود زیادی موفق هم بوده ام . اما گاهی عصبانی می شوم و کنترل این وضعیت برایم بسیار مشکل می شود .

لطفا توصیه های کاربردی برای کنترل خشم رو به من بفرمایید .

پاسخ :

راهکارهای علمی، روانشناسی و دینی در زمینه کنترل و غلبه بر خشم وجود دارد. در ابتدا آثار و فوائد كنترل خشم در روايات را بررسی می کنیم:

۱- ايمني در قيامت
ـ امـام بـاقـر(علیه السلام) : كسى كه خشمى را فرو خورد در حالى كه مى تواند آن را اعمال كند، خداوند در روز قيامت دلش را از ايمنى و ايمان آکنده کند.
۲- خشنودي در قيامت
ـ امام صادق (علیه السلام) : هر كه خشمى را فرو خورد كه اگر بخواهد مى تواند آن را به كار بندد (و از طرف خود انتقام بگيرد)، خداوند در روز قيامت دلش را از خشنودى خود پر سازد.
۳- افزايش ايمان
ـ پيامبر خدا (صلی الله علیه و اله) : هر كه خشمى را فرو خورد، خداوند درون او را از ايمان پر كند.
۴- عيب انسان پوشيده مي شود
ـ امام صادق (علیه السلام) : هر كه خشم خود را نگه دارد، خداوند عيب او را بپوشاند.
۵- راه رسيدن به خدا
ـ پيامبر خدا (صلی الله علیه و اله) : از محبوب ترين راهها به سوى خداى عزوجل دو جرعه است : جرعه خشمى كه با بردبارى آن را فرو برى و جرعه مصيبتى كه با شكيبايى كردن آن را فرو برى .
۶- عاقبت به خيري
ـ امـام عـلـى(علیه السلام) در نـامـه اى بـه حـارث هـمـدانـى مـى فـرمايد : خشم را فرو خور و به هنگام توانايى، گذشت كن و در هنگام عصبانيت، بردبار باش و در وقت چيرگى، ببخشاى تا سرانجامت نيكو باشد.
۷- پيروزي بر شيطان
ـ امام علي(علیه السلام) : هـر كـه بـر خـشـم خـویش چـيـره شـود، بـر شيطان پيروز شود و هر كه مقهور خشم خويش شود، شيطان بر او پيروز گردد.
۸- مصون ماندن از هلاكت
ـ امام علي(علیه السلام) : خويشتن دارى به هنگام بروز خشم، از افتادن در ورطه هاى هلاكت مصون مى دارد.
۹- نشان انسانيت
ـ امام علي(علیه السلام) : بالاترين انسانيت، تسلط داشتن بر خشم است و ميراندن خواهش نفس.
۱۰- نشان قدرت انسان
ـ امام باقر(علیه السلام ) : هيچ قدرتى مانند جلوگيرى از خشم، نيست .
ـ پيامبر خدا (صلی الله علیه و اله): پهلوانى، به زمين زدن حريف نيست، بلكه پهلوان كسى است كه در هنگام خشم خويشتن دار باشد.(۱)
 

چند توصیه ساده اما کاربردی برای شما ارائه می شود تا بدین وسیله بتوانید بر خشم خود غلبه کنید:

۱- هنگامی که مسئله ی ناراحت کننده ای برایتان پیش می آید و اگر می خواهید عصبانی نشوید بهتر است به شرایطی که در چندین ساعت پیش داشته اید فکر کنید و باور کنید که شما همان فرد قبلی هستنید فقط با همین تفاوت که کمی شرایط تغییر کرده است باور کنید که چه شما عصبانی شوید یا نشوید در همان شرایط به سر می برید اما چکونه باید بهترین امتخاب را داشته باشید ؟
باید باور کنید که شما تنها در این موقعیت هستید و هیچ کس جز شما به فکر شما نیست پس باید اجازه ندهید که شرایط بر شما حاکم شوند با خود کمی فکر کنید که عصبانیت چه چیزی را می تواند برای شما به ارمغان بیاورد. هنگامی که حس می کنید خونسردی خود را دارید از دست می دهید به شما توصیه می کنیم به مدت پنج دقیقه از محیطی که در آن هستید فاصله بگیرید برای مثال اکر بحثی بین شما و همسرتان در اتاق پذیرایی صورت گرقته است توصیه می کنیم به اتاق خوابتان بروید و به مدت پنج دقیقه در آنحا بمانید و ذهن تان را از تمام مسائلی که برایتان رخ داده است منحرف سازید به صحبت هایی که بین شما و همسرتان رخ داده است فکر نکنید وسعی کنید آرامش خود را به دست بیاورید،قدم بزنید، آب بنوشید، نفس عمیق بکشید، و این سوالات زا از خود بپرسید: از خود بپرسید آیا این مساله آنقدر مهم است که شما بر سر آن بحث و مشاجره داشته باشید؟ آیا جیغ و داد شما از حساسیت مسئله کم میکند؟

۲- هنگامی که عصبانی هستید غذا نخورید، تنها به نوشیدنی هایی مانند قهوه روی بیاورید زیرا شما به دلیل عصبانیت زیاد متوجه مقدار غذایی که می خورید نمی شوید. بهترین راه حل در این شرایط بدین ترتیب است که شما بهتر است یک چزت کوتاه داشته باشید زیرا هنگامی که در خواب هستید مغزتان استراحت می کند و زمان بیشتری را برای حلاجی مسائل دارد.

۳- اگر از شرایط روحی حال شما خیلی وخیم است توصیه می کنیم در این شرایط در منزل نمانید و به بیرون بروید قدم بزنید، پیاده روی کنید، دوچرخه سواری کنید، شنا کنید، اگر فردی هستید که به کرات عصبانی می شوید به شما توصیه می کنیم که یک ورزش را انتخاب کنید و هفته ای دو بار این ورزش را انجام دهید زیرا ورزش کردن باعث می شود، که شما به یک آرامش درونی برسید.

موفق باشید.

پی نوشت :
۱- اين روايات برگرفته از ترجمه ميزان الحكمه ج۸، ص ۲۵۱ الي ص ۴۲۶ است.