اقوام گذشتگان

اقوام گذشته چه امکاناتی داشتند که خداوند در قرآن در سوره انعام به ما سفارش می کند از سرنوشت آنها عبرت بگیریم،چرا که آنان با اینکه از ما قویتر بودند،ولی از بین رفتند؟ آیه مورد نظر آیه 6سوره انعام است که خداوند متعال می فرماید:« أَلَمْ يرَوْا كَمْ أَهْلَكْنَا مِنْ قَبْلِهِمْ مِنْ قَرْنٍ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ مَا لَمْ نُمَكِّنْ لَكُمْ... : آيا نديدند چقدر از اقوام پيشين را هلاک کرديم؟! اقوامي که (از شما نيرومندتر بودند؛ و) قدرتهايي به آنها داده بوديم که به شما نداديم...». دانستن آن امکانات به این حد دارای اهمیت نیست که خدایی نکرده ما را از درک آنچه آیه بدنبال طرح آن است غافل کند،لذا قبل از بررسی آن امکانات،به این نکته اشاره کنم که خداوند از بیان این آیه چه هدف و مقصودی را دنبال می کند: قرآن با بیان این آیات يک برنامه تربيتى مرحله به مرحله را، براى بيدار ساختن بت پرستان و مشرکان - به تناسب انگيزه هاى مختلف شرک و بت پرستى - عرضه ميکند، نخست براى کوبيدن عامل غرور که يکى از عوامل مهم طغيان و سرکشى و انحراف است ، دست به کار شده و با يادآورى وضع اقوام گذشته و سرانجام دردناک آنها، به اين افراد، که پرده غرور بر چشمانشان افتاده است هشدار مى دهد و مى گويد: آيا اينها مشاهده نکردند چه اقوامى را پيش از آنها هلاک کرديم ، اقوامى که امکاناتى در روى زمين در اختيار آنها گذاشتيم که در اختيار شما نگذاشتيم، در آيات قرآن مکرر به اين موضوع اشاره شده که امکانات فراوان مادى باعث غرور و غفلت افراد کم ظرفيت ميشود، زيرا با داشتن اينها خود را بي نياز از پروردگار مى پندارند، غافل از اينکه اگر لحظه به لحظه و ثانيه به ثانيه کمک و امداد الهى به آنها نرسد، نابود و خاموش ميگردند چنانکه ميخوانيم« ان الانسان ليطغى ان رآه استغنى : انسان طغيان مى کند هنگامى که خود را بينياز پندارد».{سوره علق،آیه6و7} نکته مهمی که باید بدان توجه داشته باشیم این است که اين هشدار مخصوص بت پرستان نيست ، همین امروز قرآن نيز به دنياى ثروتمند ماشينى که بر اثر فراهم بودن امکانات زندگى از باده غرور سر مست شده ، هشدار مى دهد که وضع گذشتگان را فراموش نکنيد که چگونه بر اثر عامل گناه ، همه چيز را از دست دادند، شما هم با روشن شدن جرقه آتش يک جنگ جهانى ديگر ممکن است همه چيز را از دست بدهيد و به دوران قبل از تمدن صنعتى خود باز گرديد، توجه داشته باشيد که عامل بدبختى آنها چيزى جز گناه و ظلم و ستم و بيدادگرى و عدم ايمان نبوده همين عامل در جامعه شما نيز آشکار شده است . براستى مطالعه تاريخ زندگى فراعنه مصر، و ملوک سبا، و سلاطين کلده و آشور، و قيصرهاى روم با آن زندگانى افسانه اى و ناز و نعمت بيحساب ، و سپس مطالعه عواقب دردناکى که بر اثر کفر و بيدادگرى طومار زندگانى آنها را در هم پيچيد براى همه کس و براى همه ما درس عبرتى است بزرگ و آشکار.{تفسیرنمونه،ج5ص155-157}. اما در مورد اینکه آن امکاناتی که آنها داشتند و نسلهای بعد از آنها آن را نداشتند چه بود؟ خداوند متعال در همین آیه مورد بحث به برخی از این امکانات اشاره می کند که عبارتند از: از جمله اين كه «بارانهاى پربركت و پشت سر هم براى آنها فرستاديم» (وَ أَرْسَلْنَا السَّماءَ عَلَيْهِمْ مِدْراراً). و ديگر اين كه :«نهرهاى آب جارى را از زير آباديهاى آنها و در دسترس آنها جارى ساختيم» (وَ جَعَلْنَا الْأَنْهارَ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهِمْ).

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید