ارتداد عبدالله بن ابی سرح

در مورد عبدالله بن ابی صرح و چگونگی ارتدادش توضیح بدهید.

ارتداد عبدالله بن ابی صرح قطعی است اما آنچه اختلافی است علت این ارتداد است. برخی علت را آن دانسته اند که وی در حین کتابت قرآن مطلبی به ذهنش خطور کرد و آن را گفت و پیامبر (صلی الله علیه و آله) نیز آن را تایید کرد(1)؛ که این مطلب مورد نقد دکتر شهیدی قرار گرفته و آن را برخاسته از دل جاعلان دانسته است، که این گونه گزارش ها تناقض محتوایی نیز با هم دارند. علت دیگر که دکتر شهیدی مطرح می کند طمع دنیوی عبدالله در اسلام آوردن وی است. به گفته شهیدی، عبدالله که از طرف مادر یمنی بود و در مکه جایگاه خود را پایین می دید به دنبال پر کردن این خلاء بود، لذا اسلام آورد چون تصور می کرد به زودی اسلام بر قریش برتری خواهد یافت، اما در صلح حدیبیه تصور کرد که این صلح به نفع قریش تمام شده و مسلمانان به پیروزی نخواهند رسید، لذا چون اول با صدق نیت اسلام نیاورده بود از اسلام برگشت. این نظریه حاصل مقاله دکتر شهیدی است. به نظر می رسد فرمایش دکتر شهیدی در رد نظریه گزارش های اولی «که اضافه کردن به قرآن را دلیل ارتداد وی می دانستند» صحیح باشد، زیرا ایشان به خوبی از پس رد این گزارشات برآمده است آنجا که بحث آیات مکی و مدنی را مطرح می کند و... اما تحلیلی که خود ارائه می دهد نیز قطعی نیست، زیرا با صرف یک احتمال نمی توان نظریه ارائه کرد. ایشان صرف احتمال اینکه «عبدالله به دلایل قومی قبیلگی اسلام آورده بود و تا دید آنچه به خاطر آن اسلام آورده محقق نخواهد شد» مرتد شد. ارائه این نظریه به مویدات بیشتری نیاز دارد. با توجه به گفته ابن سعد می توان گفت ارتداد وی قطعی است اما علت ارتداد مشخص نیست و تنها ابن سعد می گوید که وی فریفته شده و مرتد شد.(2)

____________

(1) ابن عبدالبر، استیعاب، چاپ حیدرآباد، 1366هجری قمری، ص381به نقل از مقاله دکتر شهیدی.

(2) ابن سعد ، طبقات کبری، دارصادر، 496، جزء28 به نقل از مقاله دکتر شهیدی.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید